MAHKEMESİ :İş Mahkemesi

DAVA : Davacı, olumlu yetki tespit işleminin iptali ile davalı sendikanın işyerinde çoğunluğu sağlayıp sağlayamadığının tespitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme, isteğin reddine karar vermiştir.
Hüküm süresi içinde davacı avukatı tarafından temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

A) Davacı İsteminin Özeti:
Davacı şirket vekili; davacı şirketin ...’daki işyerinde üretilen ürünlerin satışının gerçekleştirildiği ...’da bir tane daha işyeri olduğunu, söz konusu işyerlerinin işletme oluşturduğunu, yetki tespit işleminin buna göre yapılması gerektiğini, davalı sendikanın çoğunluğu sağlayamadığını iddia ederek davalı bakanlığının olumlu yetki tespit işleminin iptali ile davalı sendikanın işyerinde çoğunluğu sağlayıp sağlayamadığının tespitine karar verilmesini istemiştir.
B) Davalı Cevabının Özeti:
Davalı Bakanlık vekili; öncelikle davanın süresinde açılmadığını, zamanaşımına uğradığını, üye kayıt fişlerinin süresinde verilmemesinin yetki tespitinin iptalini gerektirmediğini, sonrasında ise yapılan tespitin yerinde olduğunu, davacının iddia ettiği diğer işyerinin 17 numaralı “Ticaret, Büro, Eğitim ve Güzel Sanatlar” işkoluna girdiğini savunarak davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
Davalı ... vekili; davacının talebinin kanuni dayanağı olmadığını, davayı kabul etmediklerini ifade ederek davanın reddini istemiştir.
C) Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, toplanan delillere bilirkişi raporlarına dayanılarak; dava dilekçesinin ...’ne kaydettirildiğine dair dosyada bilgi ve belge bulunmadığı, bu sebeple kanunun aradığı dava açma şeklinin yerine getirilmediği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
D) Temyiz:
Kararı davacı vekili temyiz etmiştir.
E) Gerekçe:
Taraflar arasındaki uyuşmazlık yetki tespitine itiraz davasının süresi içinde kanunda öngörülen şekil kurallarına uygun açılıp açılmadığı noktasında toplanmaktadır.
2822 sayılı Toplu İş Sözleşmesi Grev ve Lokavt Kanunu’nun 12. maddesinin 1. fıkrasında, “Kurulu bulunduğu işkolunda çalışan işçilerin en az yüzde onunun (tarım ve ormancılık, avcılık ve balıkçılık işkolu hariç) üyesi bulunduğu işçi sendikası, toplu iş sözleşmesinin kapsamına girecek işyeri veya işyerlerinin her birinde çalışan işçilerin yarıdan fazlasının kendi üyesi bulunması halinde bu işyeri veya işyerleri için toplu iş sözleşmesi yapmaya yetkilidir. İşletme sözleşmeleri için işyerleri bir bütün olarak nazara alınır ve yarıdan fazla çoğunluk buna göre hesaplanır…” hükmüne yer verilmiştir.
Anılan Kanun"un 13. maddesinde, “Bir toplu iş sözleşmesi yapmak isteyen işçi sendikası, ...na yazıyla başvurarak kurulu bulunduğu işkolunda üye sayısı itibariyle yüzde on (tarım ve ormancılık, avcılık ve balıkçılık işkolu hariç) oranını sağladığının belirlenmesini ve sözleşmenin kapsamına girecek işyeri veya işyerlerinde başvuru tarihinde çalışan işçiler ile üyelerinin sayısının tespitini ister. İşçi sendikası kendisinde bulunan üyelik fişlerini ...na yetki için başvurduğu tarihten itibaren üç işgünü içinde işverene vermek zorundadır.
..., kayıtlarına göre sendikanın çoğunluğu haiz olması halinde, toplu iş sözleşmesi yapma başvurusunu işyerindeki işçi ve üye sayısını, o işkolunda kurulu işçi sendikalarıyla taraf olacak işveren sendikası veya sendika üyesi olmayan işverene başvurunun alındığı tarihten itibaren altı işgünü içinde başvuru tarihindeki kayıtlara göre bildirir. Çoğunluğu haiz olmadığının tespiti halinde bu bilgiler sadece başvuran sendikaya aynı süre içinde bildirilir.” denilmiştir.
Söz konusu Kanun"un 15. maddesinde ise, “Kendilerine 13 ve 14. maddeler uyarınca gönderilen tespit yazısını alan işçi veya işveren sendikaları veya sendika üyesi olmayan işveren, taraflardan birinin veya her ikisinin gerekli yetkiyi haiz olmadıkları veya kendisinin çoğunluğu bulunduğu yolundaki itirazını sebeplerini de göstererek yazının kendilerine tebliğ tarihinden itibaren altı iş günü içinde işyerinin bağlı olduğu bölge müdürlüğünün bulunduğu yerdeki iş davalarına bakmakla görevli mahkemeye yapabilir. Toplu iş sözleşmesi birden fazla bölge müdürlüğünün yetki alanına giren işyerlerini kapsadığı hallerde itiraz ..." daki iş mahkemesine yapılır. İşletme toplu iş sözleşmesi için itiraz, işletme merkezinin bulunduğu yerdeki iş mahkemesine yapılır. İtiraz dilekçesi ...na veya ilgili Bölge Müdürlüğüne kayıt ettirildikten sonra mahkemeye verilir. Kurulu bulunduğu işkolunda çalışan işçilerin yüzde onunu temsil edemeyen sendika yetki itirazında bulunamaz.
İşçi ve üye sayılarının tespitinde maddi hata iddiasıyla süreye ilişkin itirazları mahkeme altı işgünü içinde duruşma yapmaksızın kesin olarak karara bağlar. Bunların dışındaki itirazlar için mahkeme duruşma yaparak karar verir. Duruşma sonunda verilecek karar temyiz edildiği takdirde Yargıtayca onbeş gün içinde kesin karara bağlanır.
Mahkemeye itirazın yapılması, karar kesinleşinceye kadar yetki işlemlerini durdurur.” düzenlemesine yer verilmiştir.
İşverenin aynı iş kolunda yer alan birden fazla işyerini kapsayan bir işletmesi söz konusu ise bu işyerleri için ancak işletme toplu iş sözleşmesi olarak tek bir toplu iş sözleşmesi yapılabilir. Bu husus 2822 sayılı Kanun"un 3. maddesinde, “Bir toplu iş sözleşmesi aynı işkolunda bir veya birden çok işyerini kapsayabilir. Bir gerçek ve tüzel kişiye veya bir kamu kurum ve kuruluşuna ait aynı iş kolunda birden çok işyerine sahip bir işletmede ancak bir toplu iş sözleşmesi yapılabilir. Bu Kanun anlamında bu sözleşmeye
işletme toplu iş sözleşmesi denir. Ancak, kamu kurum ve kuruluşlarına ait müessese ve işyerleri ayrı tüzelkişiliğe sahip olsalar dahi, bu kurum ve kuruluşlar için tek bir işletme toplu iş sözleşmesi yapılır…” denilmek suretiyle açıklanmıştır.
Diğer taraftan 07.11.2012 tarihinde yürürlüğe giren 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu’nun geçici 6. maddesinin 4. fıkrasında “Bu Kanun"un yürürlük tarihinden önce başlamış toplu iş sözleşmesi görüşmeleri ve toplu iş uyuşmazlıkları mülga 2822 sayılı Kanun ve bu Kanuna dayalı tüzük ve yönetmeliklere göre sonuçlandırılır” ifadesine yer verilmiştir
Somut olayda, davacının dava dilekçesinin ...’ne kayıt ettirilmeden söz konusu davanın açıldığı gerekçesiyle davanın esasına girilmeksizin davanın reddine karar verilmiştir. Yukarıdaki değinilen ve karar tarihinde yürürlükte bulunan 2822 sayılı Kanun"un 15. maddesi kamu düzenine ilişkin olup davanın süresi içinde açılıp açılmadığı, davanın açılmasında şekil kurallarına uyulup uyulmadığı hususları mahkemece resen dikkate alınmalıdır. Dosya kapsamında yer almasa da davacı vekilinin bilirkişi raporuna karşı yaptığı itirazda ...’ne kayıtlı dava dilekçesini dosyaya sunduklarını beyan ettiği anlaşılmaktadır. Nitekim davacı vekili tarafından temyiz dilekçesine ekli olarak 25.08.2011 tarihli 26129 kayıt numaralı ... Çalışma Bölge Müdürlüğü kayıt şerhli dava dilekçesini sunduğu görülmektedir. Şu halde mahkemece kanunda belirtilen süre içinde dava dilekçesinin Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı kayıtlarına alınıp alınmadığını netleştirerek sonucuna göre davanın esasına geçilip geçilmeyeceği değerlendirilmelidir.
Yukarıda belirtilen esaslar neticesinde mahkemece davanın esasına girilmesi gerekirse davacı şirkete ait ...’daki işyerinin hukuki durumu tartışılıp söz konusu yerin işyerine bağlı yer mi, yoksa ayrı bir işyeri mi olduğu ortaya konulmalıdır. Bu son halde İstanbul’daki işyerinin ...’daki işyeri ile aynı iş kolunda yer alıp almadığı ve işletme oluşturup oluşturmadığı araştırılmalıdır. Bundan sonra yetkili mahkeme olunup olunmadığı dikkate alınmalıdır. Eğer yetkili mahkeme olunduğu tespit edilirse dosya kapsamı değerlendirilmeye tabi tutularak davanın esası hakkında bir karar verilmelidir.
Mahkeme tarafından belirtilen esaslara uyulmaksızın eksik inceleme ve araştırma ile yazılı şekilde hüküm kurulması hatalıdır. Kararın bu yönden bozulmasına karar verilmiştir.
Sonuç:
Temyiz olunan kararın yukarıda yazılı sebeplerden BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine 23.01.2013 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.