Bölge Adliye
Mahkemesi : Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesi
No : 2018/1888-2019/487
İlk Derece
Mahkemesi : Ankara 5. İş Mahkemesi
No : 2014/1300-2018/251

Dava, yaşamlarını yitiren sigortalı eş ve baba üzerinden hak sahibi sıfatıyla çift ölüm aylığı bağlanması gerektiğinin tespiti ile aksine kurum işleminin iptali, hak kazanıldığı tarihten itibaren yasal faizi ile tahsili istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın kabulüne dair verilen karara karşı davalı Kurum avukatınca istinaf yoluna başvurulması üzerine, Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesince istinaf isteminin esastan reddine karar verilmiştir.
Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesince verilen kararın temyizen incelenmesi davalı Kurum avukatı tarafından istenmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkilinin öğretmen olan eşinin 14/12/2013 tarihinde vefat etmesi üzerine davalı Kurumca 01/01/2014 tarihinde müvekkiline emekli sandığından ölüm (dul) aylığı bağlandığını, müvekkilinin 20/01/2014 tarihinde davalı Kuruma müracaat ederek çiftçi olan Bağ-Kur"lu babasının 12/09/2002 tarihinde vefat etmiş olması sebebiyle babasından dolayı da ölüm aylığı talep ettiğini, ancak davalı Kurumun 02/06/2014 tarihli yazısı ile talebinini reddedildiğini, oysa ki müvekkilinin dul ve yetim aylıklarını birlikte alma hakkı olduğunu iddia ederek müvekkilinin eşinin 14/12/2013 tarihinde vefat etmesi nedeniyle 12/09/2002 tarihinde vefat eden babasından ölüm aylığı (yetim aylığı) almaya hak kazandığının tespitine, ölüm aylığı (yetim aylığı) almaya hak kazandığı tarihten itibaren işleyecek faizi ile davalı Kurumdan tahsili ile müvekkiline ödenmesine, bu talebin kabul görmemesi halinde tahsisi talep tarihinden itibaren işleyecek faizi ile tahsili ile müvekkiline ödenmesine karar verilmesini talep etmiştir
II-CEVAP:
Davalı Kurum vekili cevap dilekçesinde ve yargılamanın tüm aşamalarında davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III-MAHKEME KARARI:
A-İLK DERECE MAHKEME KARARI
Mahkemece "davanın kabulüne, 1-Davacıya 01/02/2014 tarihi itibariyle vefat eden babasından dolayı ölüm aylığı bağlanması gerektiğinin tespitine, 2-Ödenmeyen ölüm aylıklarının her birinin ödenmesi gerektiği tarihten itibaren (5510 sayılı Yasanın 42. maddesindeki 3 aylık sürede dikkate alınarak) yasal faizle birlikte davalı Kurumdan alınarak davacıya ödenmesine" karar verilmiştir.
B-BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI
Bölge Adliye Makemesince, davalı SGK vekilinin istinaf başvurusunun HMK"nın 353/1-b-1 maddesi gereğince esastan reddine, karar verilmiştir.
IV-TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ:
Davalı Kurum temyiz dilekçesinde özetle kurum işleminin hukuka uygun olduğu, kararın temyizen incelenerek kaldırılması gerektiği belirtilmiştir.
V-İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME:
Dosya kapsamı incelendiğinde, 14.12.2013 tarihinde yaşamını yitiren sigortalı eşi üzerinden 5434 sayılı Kanun hükümleri gereğince kendisine aylık bağlanan davacının, 01.07.1986 tarihinden itibaren Bağ-Kur dan emekli olan ve 12.09.2002 günü ölen 1479 sayılı Kanuna tabi sigortalı babası üzerinden de ölüm aylığı bağlanması talebinde bulunduğu, talebinin Kurum tarafından reddedildiği, anlaşılmaktadır.
Davanın yasal dayanağı olan 5510 sayılı Kanunun 01.10.2008 tarihinde yürürlüğe giren ve “Ölüm aylığının hak sahiplerine paylaştırılması” başlığını taşıyan 34. maddesinde, sigortalının evli olmayan, boşanan, dul kalan kızlarına ölüm aylığı bağlanabilmesi, bu Kanun kapsamında veya yabancı bir ülke mevzuatı kapsamında çalışmama veya kendi sigortalılığı nedeniyle gelir veya aylık bağlanmamış olma koşullarına bağlanmış, “Aylık ve gelirlerin birleşmesi” başlıklı 54. maddede ise bu Kanuna göre bağlanacak aylık ve gelirlerin birleşmesi durumunda, hem eşinden, hem de ana ve/veya babasından ölüm aylığına hak kazananlara, tercihine göre eşinden ya da ana ve/veya babasından bağlanacak aylığının bağlanacağı hüküm altına alınmıştır.
Belirtilen açıklamalar ışığında dava dosyası incelendiğinde, babası üzerinden aylık alma açısından hakkı doğuran olay eşinin vefat ettiği tarih olacağından, söz konusu tarihteki ilgili mevzuatın yukarıda belirtilen maddeleri uyarınca davacının çift aylığa hak kazanamadığı belirgindir.
Bu maddi ve hukuki olgular göz önünde bulundurulmaksızın, yazılı şekilde hüküm kurulması, usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O hâlde, davalı Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesinin istinaf isteminin reddine ilişkin kararı kaldırılarak ilk derece mahkemesi kararı bozulmalıdır.
SONUÇ:Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesi kararının HMK’nın 373/1 maddesi gereği kaldırılarak, temyiz edilen ilk derece mahkemesi hükmünün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 22.06.2020 gününde oybirliğiyle karar verildi.