BAM Hukuk Mahkemeleri İstanbul Anadolu 2. Asliye Ticaret Mahkemesi 2018/1517 Esas 2021/379 Karar Sayılı İlamı
Esas No: 2018/1517
Karar No: 2021/379
Karar Tarihi: 18.03.2021
BAM Hukuk Mahkemeleri İstanbul Anadolu 2. Asliye Ticaret Mahkemesi 2018/1517 Esas 2021/379 Karar Sayılı İlamı
T.C. İstanbul Anadolu 2. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO : 2018/1517 Esas
KARAR NO : 2021/379
DAVA : İtirazın İptali (Haksız Eylemden Kaynaklanan Zarar Nedeniyle)
DAVA TARİHİ : 10/12/2018
KARAR TARİHİ : 18/03/2021
Mahkememizde görülmekte olan İtirazın İptali (Haksız Eylemden Kaynaklanan Zarar Nedeniyle) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
DAVA:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkili şirket------- markası altında ----işiyle iştigal ettiğini, davalının sigortalısı olan ---plaka sayılı araç müvekkili şirkete ait ve seyir halinde bulunan ----- plaka sayılı araca %100 kusurlu olarak çarpmak suretiyle hasara uğradığını, araç ne kadar onarılırsa onarılsın--------- değer kaybının meydana geldiğini, değer kaybının ödenmemesi üzerine davalı aleyhine-------- dosyası ile icra takibine geçildiğini, dava konusu icra takibine zaman kazandırmak maksadıyla haksız ve gerçeğe aykırı şekilde itiraz ettiğini, davalının haksız ve yersiz itirazının iptali ile takibin davalıya gönderilen --------ticari avans faizi ile birlikte devamını, yargılama harç ve masrafları ile vekalet ücretinin davalıya tahmilini, davalının en az %20 icra inkar tazminatına mahkum edilmesini dava ve talep etmiştir.
CEVAP:
Davalı tarafa usulüne uygun tebligat yapılmasına rağmen cevap dilekçesi sunulmamıştır.
İNCELEME VE GEREKÇE :
Dava, trafik kazasından kaynaklanan değer kaybı zararının tahsili istemi ile başlatılan ilamsız icra takibine vaki itirazın iptali istemine ilişkindir.
Dilekçeler aşaması tamamlanmakla ön inceleme duruşmasında dava şartları ve ilk itirazlar incelenmiş dava şartlarının mevcut olduğu anlaşılmış, tarafların sulh olma imkanının bulunmadığının tespitiyle uyuşmazlık noktaları belirlenerek tahkikat aşamasına geçilmiş, tarafların bildirdiği deliller toplanmıştır.
Dava konusu icra dosyası incelendiğinde, davacının davalı hakkında ------ plakalı araç için ---- değer kaybı, ---- işlemiş faiz, ---kira kaybı,---- işlemiş faiz olmak üzere toplam -----üzerinden icra takibi başlatmış olduğu, davalının yasal sürede borca itirazı ile takibin durduğu, davacı vekilinin ---- değer kaybı, ---- işlemiş faiz olmak üzere toplam ---- üzerinden itirazın iptalini talep ettiği, iş bu davanın 1 yıllık hak düşürücü süre içinde açılmış olduğu anlaşılmıştır.
Kaza tespit tutanağı incelendiğinde, sürücüler tarafından düzenlendiği görülmüştür.
Kazaya ilişkin hasar dosyası davalı sigorta şirketinden celp edilmiş ve incelenmiştir.
Davalı sigorta davacıya -- tarihinde ---- ödeme yaptığını bildirmiştir.
Davacı vekili davalının değer kaybı için --- ödediğini, değer kaybı zararının daha fazla olduğunu bildirmiştir.
Tarafların iddia ve savunmaları ile getirtilen hasar dosyası kapsamı birarada değerlendirilerek davacı tarafın talep edebileceği bir tazminat olup olmadığı ve varsa miktarının tespitiyle olaydaki kusur durumunun belirlenmesi bakımından bilirkişiden rapor alınmıştır. Bilirkişi raporunda; ---------sıralarında davalı tarafa sigortalı araç sürücüsü dava dışı -- yönetimindeki------plaka sayılı araç ile seyir halinde iken olay mahalline geldiğinde kontrolsüz şekilde sağa yönelerek kamyonun sağ yan ön kısımları ile, sağındaki şeritte seyir halinde olan dava konusu araç sürücüsü dava dışı--------yönetimindeki----plaka sayılı aracın sol yan muhtelif kısımlarının çarpışması sonucu, maddi hasar ile sonuçlanan dava konusu olayın meydana geldiği, taraflarcada imzalanan çekişmesiz ------------------sağa yönelerek sağındaki şeritte seyir halinde olan dava konusu aracın sol yan kısımlarına çarptığı işaretlendiği, ------- tarafından hazırlanmış ---plaka sayılı aracın; ----model araç olduğu,-- olduğu, meydana gelen kaza tarihinin --- olduğu ve aracın sol yan kısımlarından darbe aldığı, değer kaybına konu parçaların sol ön kapı-sol arka kapı değişimi ve boyası ile sol arka çamurluk onarımı ve boyası olduğu, aracın kaza tarihinden------------aracın kaza tarihinde --- rayiç değerinde olduğunun belirtildiği, araçta ------- oluştuğunun belirtildiği, dava konusu araç sürücüsü dava dışı --- yönetimindeki-- plaka sayılı araç ile sağ şeridi takiben seyir halinde iken olay mahalline geldiğinde solundaki şeritte seyir halinde olan ve kontrolsüz şekilde sağa yönelerek otomobilin sol yan kısımlarına çarpan kamyon nedeniyle karıştığı olayda kusursuz olduğu, davalı tarafa sigortalı araç sürücüsü dava dışı -- yönetimindeki ------ sayılı araç ile seyir halinde iken yeterli ve gerekli kontrolü yapmadan, sağındaki şeritte seyir halinde olan ---- seyir durumunu dikkate almadan sağa yöneldiği, sağındaki şeritte seyir halinde olan ----- konumunu dikkate almadığı, otomobilin sol yan muhtelif kısımlarına çarptığı ve olayın meydana gelmesine sebebiyet verdiği kanaatine varıldığı, 2918 Sayılı Karayolları Trafik Kanunu'nun 47/d (Karayolundan faydalananlar, trafik güvenliği ve düzeni ile ilgili olan ve yönetmelikte gösterilen diğer kural, yasak, zorunluluk veya yükümlülüklere uymak zorundadırlar), 84/f------------ ihlal ettiği anlaşılmakla, dikkatsiz ve özensiz davranışlarından dolayı %100 oranında kusurlu olduğu, ----- plakalı araca ait -------- adresinden hasar detayı sorgulaması yapıldığında --- tarihinden öncesine ait sistemde kayıtlı 1 adet hasar kaydının bulunduğu--- tarihinde meydana gelen kaza sonucu, trafik kazası tespit tutanağında belirtilen hasarın, davacı tarafın ------ plakalı aracında çarpma sonucu meydana gelen maddi hasar ile uyumlu olduğu, dava konusu ---- plaka sayılı aracın ------ model araç olduğu,------- olduğu, kaza tarihinde------ olduğu, ----- listesinde değerinin------ olduğu hususu ve dava konusu kazadan öncesine ait hasar kaydı bulunduğu hususu da dikkate alındığında, aracın piyasa değerine ilişkin gazete ilanları, yetkili servisler, oto galeri teklifleri ve ikinci el satışına yönelik internet siteleri üzerinden yapılan araştırmalar sonucunda emsal özelliklere sahip aracın dava konusu kazadan önceki 2.el ortalama fiyatının serbest piyasa koşullarında ----- civarında olabileceği,------tebliği ekinde yer alan tablo kullanılması gerektiği, tarafımca tablo kullanılarak yapılan değer kaybı hesaplamasında;----tarihinde meydana gelen kaza ile ilgili davacı tarafın --- marka/tip, --model aracında meydana gelen değer kaybı tutarı ---- hesaplandığı, Davalı tarafından sunulan -------- Raporunda değer kaybı tutarı--- hesaplanmış olduğu, bu raporda araç rayiç değer araştırması yapılmadan, rayiç değer ----- belirlenmiş olduğu ve bu değere bağlı olarak değer kaybı------- hesaplanmış olduğu, söz konu rapordaki rayiç değer ve değer kaybı tutarı isbetsiz olduğu, -------- değer kaybı ödemesi yapıldığının kabul edildiği de dikkate alındığında, kalan bakiyenin--- olduğu mütalaa edilmiştir.
Davacı vekili bilirkişi raporuna itirazında özetle; bilirkişi raporunda hesaplanan değer kaybına itiraz ettiklerini, davalı tarafın %100 kusurlu olarak müvekkili aracına çarpması sonucu araçta çok büyük hasar meydana geldiğini, aracın rayiç değerinde düşüş yaşandığını, ------------- göre de, bir araç ne kadar iyi onarılırsa onarılsın rayiç değerinden kaybettiğini, davalının -- eksik değer kaybı ödediğini beyanla ek rapor alınmasını talep etmiştir.
Davalı vekili bilirkişi raporuna itirazında özetle;---- kusur raporu alınmasını talep ettiklerini, Genel Şartlar ekinde yer alan formüle göre yapılan hesaplamanın dikkate alınması gerektiğini, Genel Şartlar'da yer alan teminat dışı haller varsa araştırılması gerektiğini beyanla rapora itiraz etmiştir.
------ numaralı kararı dikkate alınarak serbest piyasa rayiçlerine göre hesaplama yapılması için bilirkişiden ek rapor alınmıştır.
Bilirkişi ek raporunda özetle; Dava konusu ----- plaka sayılı aracın; ------- marka/tip, ---- olduğu,---------bulunduğu, aracın sol yan kısımlarında hasar oluştuğu, ------------------işlemleri olduğu, işçilik toplamının -------- hasar toplamının --- hasar-onarım tutarı ile hasar fotoğrafları da dikkate alındığında, hasar-onarım-işçilik tutarının kaza tarihi itibariyle serbest piyasa koşullarında kabul edilebilir makul fiyat aralığında, günün rayicine ve dosya kapsamına uygun olabileceği, dosya kapsamından ve tarafımca --- plakalı araca ait ------ adresinden hasar detayı sorgulaması yapıldığında ---- tarihinden öncesine ait sistemde kayıtlı 1 adet hasar kaydının bulunduğu, ----- tarihli hasarın dava konusu aracın farklı bölgesi-ön kısmından olduğu, ------ tarihinde meydana gelen kaza sonucu, trafik kazası tespit tutanağında belirtilen hasarın, davacı tarafın ----- plakalı aracında çarpma sonucu meydana gelen maddi hasar ile uyumlu olduğu, dava konusu -----plaka sayılı aracın ----- model araç olduğu,-----olduğu, kaza tarihinde ---- olduğu, -------listesinde değerinin------ olduğu hususu ve dava konusu kazadan öncesine ait hasar kaydı bulunduğu hususu da dikkate alındığında, aracın piyasa değerine ilişkin gazete ilanları, yetkili servisler, oto galeri teklifleri ve ikinci el satışına yönelik internet siteleri üzerinden yapılan araştırmalar sonucunda emsal özelliklere sahip aracın dava konusu kazadan önceki 2.el ortalama fiyatının serbest piyasa koşullarında----civarında olabileceği, ----- plaka sayılı aracın hasarı ile ilgili işçilik kalemleri incelendiğinde aracın sol yan kısımlarında hasar oluştuğu, değer kaybına etkisi olan onarım-işçilik kalemlerinin
Davacı vekili bilirkişi ek raporuna itirazında özetle; bilirkişi ek raporunun kök rapora itirazları değerlendirilmeden hazırlandığını, kaza neticesinde ortaya çıkan zarardan bakiye kalan alacak --- olduğunu, raporda belirlenen değer kaybı eksik olarak hesaplandığını, Kök rapor ve ek rapor arasında tutarsızlık bulunduğundan, dosyanın yeni bir bilirkişiye tevdi edilerek rapor alınmasını talep etmiştir.
Davalı vekili bilirkişi raporuna itirazında özetle; sigortalı araç sürücüsüne kusur atfedilmesinin dayanaksız olduğunu, ------------ rapor alınmasını talep ettiklerini, --- tarihinde ---ödeme yaptıklarını, sorumluluklarının kalmadığını, bilirkişinin değer kaybı hesaplamasının fahiş olduğunu, ------ kararının geriye yürümeyeceğini, olay tarihinde yürürlükte bulunan kanun hükümlerinin uygulanması gerektiğini beyanla rapora itiraz etmiştir.
2918 Sayılı KTK'nin 91-101.maddelerinde -----düzenlenmiştir. ------ motorlu bir aracın işletilmesi sırasında bir kimsenin ölümüne veya yaralanmasına veya bir şeyin zarara uğramasına neden olması halinde o aracı işletenin zarara uğrayan 3.kişilere karşı olan sorumluluğunu belli limitlerle sigortalamaktadır. Hasar veren aracın trafik sigortacısı, işletenin 2918 sayılı KTK.nun 85/1. madde hükmünde yazılı hukuki sorumluluğunu aynı Kanun’nun 91/1. maddesi uyarınca üstlenmiş olup, gerek 85/1. madde hükmü, gerekse zorunlu trafik sigortası poliçesi genel şartları gereğince, ölüm veya cismani zararlar yanında bir şeyin zarara uğraması halinin teminat kapsamında olduğunu öngörmüş bulunmaktadır. Dolayısıyla, aracın uğradığı hasar, değer kaybı ve çekici ücreti gibi giderler gerçek ve doğrudan zararlar olup teminat kapsamındadır.
Bilindiği üzere trafik kazalarından kaynaklı tazminat davalarında araç sürücüsü hakkında 6098 sayılı TBK'nın 49 vd maddeleri, araç işleteni hakkında ise aynı Yasa ile 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu, kişilerin sorumluluk şartlarının ve tazminatın muhtevasını belirlemek amacıyla uygulanmaktadır. Trafik sigortası yönünden ise 2918 sayılı KTK'nın 91 vd maddeleri, 6102 sayılı TTK'nın 1483 vd maddeleri ile Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartları uygulanmaktadır. Genel itibariyle ---- tarihinden önceki genel şartlarda tazminatın hesaplanması ve kapsamına ilişkin bir hüküm bulunmamaktaydı. Ancak,------ tarihinde yürürlüğe giren Yeni Genel Şartlar hükümleri uyarınca araç hasarının ve değer kaybının belirlenmesi, maluliyet ve destekten yoksunluk tazminatı hesabı için bir takım düzenlemeler getirilmiş, hatta genel şartların ekinde formüller de yayınlanmıştır. Daha sonra 2918 sayılı KTK'nın 90 ve 92.maddelerinde değişiklik ile genel şartların bağlayıcılığına kanuni dayanak oluşturulmuş, 90.maddesinde tazminat hesaplarının bu kanunun ve bu kanun çerçevesinde hazırlanan genel şartlarda öngörülen usul ve esaslara tabi olacağı biçiminde, yine 92.maddeye (i) fıkrası eklenerek teminat harici olabilecek hususların genel şartlar ile düzenlenebileceği hüküm altına alınmıştır. KTK'nın 6704 sayılı Yasayla değişik 90,92,93,97 ve 99.maddelerinin kimi yönlerden Anayasanın bir kısım hükümlerine aykırılık oluşturacağından bahisle yapılan itiraz başvuruları sonucunda Anayasa Mahkemesi ------tarihli Resmi Gazetede yayımlanan ---- ilamı ile 2918 sayılı Yasanın 90.maddesinin 1.cümlesindeki "...ve bu kanun çerçevesinde hazırlanan genel şartlara..." ve ikinci cümlesindeki "...ve genel şartlara..." ile 92.maddesinin (i) fıkrasının Anayasaya aykırı olduğunu ve iptaline oy çokluğuyla karar vermiştir.
TTK’un 1425/1. Maddesinde “Sigorta poliçesi, tarafların haklarını, temerrüde ilişkin hükümler ile genel ve varsa özel şartları içerir, rahat ve kolay okunacak biçimde düzenlenir.” İfadesi, Sigortacılık Kanun’un 11/1. Maddesinde “Sigorta sözleşmelerinin ana muhtevası, Müsteşarlıkça onaylanan ve sigorta şirketlerince aynı şekilde uygulanacak olan genel şartlara uygun olarak düzenlenir.” İfadesi ve Karayolları Trafik Kanun’un 93. Maddesinin ilk cümlesi “Zorunlu mali sorumluluk sigortası genel şartları, teminat tutarları ile tarife ve talimatları--- bağlı bulunduğu ---- tespit edilir ve Resmi Gazetede yayımlanır.” İfadesi ile genel şartların yasal dayanaklarını oluşturmaktadır. Bir başka anlatımla genel şartlar kanunun idareye verdiği yetki çerçevesinde çıkarılmıştır. Bu nedenle Anayasa Mahkemesi’nin KTK’un 90. Maddesinde ki “genel şartlar” ile ilgili ibareleri iptal etmiş olmasını, Anayasa Mahkemesi’nin genel şartları iptal etmiş gibi genel şartların hiçbir geçerliliğinin olmadığı anlamı çıkarmamak gerekir.
Karayolları Trafik Kanun’un 93. Maddesinin Birinci Fıkrasında yer alan “Zorunlu mali sorumluluk sigortası genel şartları,…” ibaresine yapılan Anayasa’ya aykırılık itirazının Anayasa Mahkemesi’nce “Anayasa koyucunun açıkça kanunla düzenlenmesini öngördüğü konularda, yasama organının temel kuralları saptadıktan sonra uzmanlık ve idare tekniğine ilişkin hususları yürütmeye bırakması, yasama yetkisinin devri olarak yorumlanamaz.” Gerekçesi ile reddi birlikte değerlendirildiğinde genel şartların Karayolları Trafik Kanun’un da ki dayanak maddesi iptal edilmeyerek genel şartların ayakta tutulduğunu görmekteyiz.
Bunun sonucu olarak, Anayasa’nın zorunlu olarak kanunla düzenlenmesini emretmediği hususlarda kanunun temel kurallarına aykırı olmayan, tazminat hukukunda sorumluluk sınırlarını daraltmayan veya genişletmeyen genel şart hükümleri geçerli ve uygulanmalıdır.
Bu durumda yeni genel şartlar ile ekindeki formüllere göre yapılan değer kaybı hesabının tazminat hukukunun genel ilkelerine aykırı olduğu, sorumluluk sınırlarını daralttığı -------- anlaşılmaktadır.------ kararının gerekçesinde tazminatların kapsamı ve mahiyetlerinin bu biçimde genel şartlar ile düzenlenmesinin hukuki belirlilik ve gerçek zarar ilkesine aykırı olduğuna vurgu yapılmıştır. Bu durumda yeni bir yasal değişiklik yapılıncaya kadar ------ dikkate alınarak araç değer kayıpları için kaza tarihindeki serbest piyasa koşullarına göre vasıtanın kazadan önceki rayici ile onarım sonrası değeri arasındaki farkın araç değer kaybı olarak belirlenmesi gerekmektedir.
Bu açıklamalar ışığında eldeki dosyaya baktığımızda; davalı sigorta şirketi yönünden, ---hasar dosyası, onarım dosyası, bilirkişi incelemesi trafik kaza tutanağı ve tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde --- tarihinde meydana gelen trafik kazası neticesinde davacı aracının hasar gördüğü ve bu kaza nedeni ile araçta değer kaybının meydana geldiği, bu değer kaybı zararının dolaylı değil, gerçek zarar niteliğinde olduğu ve yukarıda açıklanan ilkeler kapsamında davalı tarafından düzenlenen sigorta poliçesi kapsamında olması nedeni ile davalı sigorta şirketinin oluşan bu zarardan dolayı sorumlu olduğu anlaşılmaktadır. Mahkememizce hükme esas alınan bilirkişi raporuna göre dava konu aracın 2. el piyasa değerinin ---------civarında olabileceği, kazadan sonraki 2. el piyasa değerinin ortalama ----- civarında olabileceği buna göre değer kaybının ------- olduğu, davalının----tarihinde --- değer kaybı için ödeme yaptığı buna göre bakiye değer kaybı zararının ---- olduğu,------------ dikkate alınarak araç değer kayıpları için kaza tarihindeki serbest piyasa koşullarına göre vasıtanın kazadan önceki rayici ile onarım sonrası değeri arasındaki farkı davalının ödemekle yükümlü olduğu anlaşılmıştır. Davacı yanın değer kaybı talebinde kısmen haklı olduğu, davalının değer kaybı zararını ödemekle yükümlü olduğu, bunun yanında alacağın likid olmadığı, yargılama ile belirlendiği davacının icra inkar tazminatı talebinde haklı olmadığı anlaşılmıştır.
Davalı taraf -------değer kaybı ödemesi yaptığı, buna göre davalı yönünden ---tarihi temerrüt tarihi olarak kabul edilmiştir.
İşlemiş Faiz=(Asıl Alacak)x(Takip Tarihi-Ödeme Tarihi)x(%9)/365
Temerrüt tarihi
Takip tarihi
Gün
Faiz Oranı
Asıl Alacak
İşlemiş Faiz
----
---
---
---
----
----
Olarak hesaplanmıştır. Bu nedenle davacı tarafça icra takibi ile talep edilen işlemiş faiz miktarı kısmen yerinde bulunmuştur.
Açıklanan nedenlerle davanın kısmen kabulüne dair aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM:Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1-Davanın KISMEN KABULÜ ile, davalının ------sayılı takibe yapmış olduğu itirazın kısmen iptali ile takibin --- değer kaybı, --- işlemiş faiz olmak üzere toplam ---- üzerinden devamına, asıl alacağa takip tarihinden itibaren yasal faiz uygulanmasına,
Fazlaya ilişkin istemin reddine,
Alacak likit olmadığından icra inkar tazminatı talebinin reddine,
KARAR HARCI
2-Alınması gerekli 59,30 TL harcın davacı tarafından peşin olarak yatırılan 35,90 TL harçtan mahsubu kalan 23,40 TL'nin davalıdan tahsili ile hazineye irat kaydına,
AVUKATLIK ÜCRETLERİ
3-Avukatlık asgari ücret tarifesine göre davacı vekili için takdir olunan 139,68 TL nispi vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
4-Avukatlık asgari ücret tarifesi 13/3 maddesine göre davalı vekili için takdir olunan 139,68 TL nispi vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
DİĞER YARGILAMA GİDERLERİ
5-Davacı tarafından dava açılırken harç olarak yatırılan 77,00 TL'nin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
6-Davacı tarafından sarf edilen bilirkişi ücreti 950,00 TL ve 77 TL posta ücreti olmak üzere toplamda 1.027,00 TL'nin davanın kabul ve red oranı gözetilerek 89,11 TL'nin davalılardan alınarak davacıya verilmesine, kalan 937,89 TL'nin davacı üzerinde bırakılmasına,
7-Bakiye gider avansının karar kesinleştiğinde yatırana iadesine,
Dair, davacı vekilinin yüzüne karşı, davalının yokluğunda kesin olmak üzere karar verildi. 18/03/2021
