Mahkemesi :İş Mahkemesi
No : 2016/52-2018/382

Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
Mahkeme, bozma ilamına uyarak davanın kısmen kabulüne karar vermiştir.
Hükmün, davalı ... ve ... Gıda San. Tic. Ltd. Şti ve Kurum vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
İnceleme konusu davada; davacı davalılara ait iş yerlerinde 2003-20/02/2012 tarihleri arasında çalıştığını, eksik bildirilen günlerinin tespitini talep etmiş, mahkemece bozma ilamına uyularak Davanın kısmen kabul kısmen reddi ile, Davacının, sigortalılık başlangıç süresinin 18 yaşını doldurduğu 25/01/2006 tarihinden başlaması ve 18 yaşın altındaki hizmetinin sadece prim ödeme gün sayısına dahil edilmesi kaydı ile, davalılardan ... ve ... Gıda San. Tic. Ltd. Şti."ye ait ... sicil nolu iş yerinde 30/03/2003-26/08/2008 tarihleri ile 03/12/2009-01/01/2010 tarihleri arasında, kuruma bildirilen günler haricinde, hizmet akdine dayalı olarak sigorta primine esas kazancın alt sınırından çalıştığının tespitine, Fazlaya ilişkin taleplerin reddine, karar verilmiştir.Davalıların sair temyiz itirazlarının reddi gerekmektedir.
Davanın yasal dayanağı, 5510 sayılı Yasanın Geçici 7. maddesi kapsamında uygulama alanı bulan 506 sayılı Yasanın 79/10 maddesidir. 506 sayılı Yasanın 6. maddesinde ifade edildiği üzere sigortalı olmak hak ve yükümünden kaçınılamaz ve feragat edilemez Anayasal haklar arasında yer alan sosyal güvenliğin yaşama geçirilmesindeki etkisi karşısında, sigortalı konumunda geçen çalışma sürelerinin saptanmasına ilişkin davaların, kamu düzenine ilişkin olduğu, bu nedenle özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesinin zorunlu ve gerekli bulunduğunun gözetilmesi zorunludur. Bu bağlamda, hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, bu tür davalarda tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyip, gerek görüldüğünde reesen araştırma yapılarak kanıt toplanabileceği de göz önünde bulundurulmalıdır.
506 sayılı Kanunun 79/10. maddesi hükmüne göre; Kuruma bildirilmeyen hizmetlerin sigortalı hizmet olarak değerlendirilmesine ilişkin davanın, tespiti istenen hizmetin geçtiği yılın sonundan başlayarak 5 yıl içinde açılması gerekir. Çalışmanın tespiti istemiyle hak arama yönünden kanun ile getirilen süre, doğrudan doğruya hakkın özünü etkileyen hak düşürücü niteliktedir ve dolması ile hakkın özü bir daha canlanmamak üzere ortadan kalkmaktadır. 506 sayılı Kanunun kabul edilip yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla beş yıl olarak öngörülen süre, 09.07.1987 tarihinde yürürlüğe giren 3395 sayılı Kanunun 5. maddesiyle on yıla çıkarılmış, daha sonra 07.06.1994 tarihinde yürürlüğe giren 3995 sayılı Kanunun 3. maddesiyle yeniden beş yıl olarak belirlenmiştir. Bu yönde, anılan madde hükmünde yer alan hak düşürücü süre; yönetmelikle tespit edilen belgeleri işveren tarafından verilmeyen veya çalışmaları Kurumca tespit edilemeyen sigortalılar için geçerlidir.
Somut davada,mahkeme kabul gerekçesinde; “..davacının, sigortalılık başlangıç süresinin 18 yaşını doldurduğu 25/01/2006 tarihinden başlaması ve 18 yaşın altındaki hizmetinin sadece prim ödeme gün sayısına dahil edilmesi kaydı ile, davalılardan ... ve ... Gıda San. Tic. Ltd. Şti."ye ait ... sicil nolu iş yerinde, kuruma bildirilen günler haricinde, 30/03/2003-26/08/2008 tarihleri ile 03/12/2009-01/01/2010 tarihleri arasında hizmet akdine dayalı olarak sigorta primine esas kazancın alt sınırından çalıştığının, yine davacının, davalılardan ... Gıda San. ve Tic. Ltd. Şti."ne ait ... sicil nolu iş yerinde, kuruma bildirilen günler haricinde, 23/04/2010-20/02/2012 tarihleri arasında hizmet akdine dayalı olarak sigorta primine esas kazancın alt sınırından çalıştığı..” kabul edilerek hüküm tesis edilmiş ise de, davacının askere sevk ve terhisi 25/08/2008-26/11/2009 tarihi dikkate alındığında 25.08.2008 tarihinde askere sevk edilen davacının ,hangi şartlarla davalı ... ve ... Gıda San.Ltd.Şirketi adlı işyerinde 20.05.2008-26.08.2008 tarihleri arasında çalıştığı ve askere sevk tarihi ile çakışan Ağust0s ayındaki bildirimin açıklığa kavuşturulmaması, ayrıca 11/08/2010-21/08/2010 tarihleri arasındaki davalı ... sicil sayılı işveren ... ve ... Gıda San. Ve Tic. Ltd. Şti. Indeki bildirim yapıldığı anlaşılmakla ... sicil sayılı işveren ... Gıda San. Ve Tic. Ltd. Şti.inden yapılan bildirimler de gözetilerek ... sicil sayılı işveren ... Gıda San. Ve Tic. Ltd. Şti.in deki çalışmaların 23/04/2010-11/08/2010 ve 22/08/2010-20/02/2012 tarihleri arası dönemde geçtiğinin gözetilmemesi ve yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
Ne var ki, bu konuların düzeltilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden hüküm bozulmamalı, 01.10.2011 tarihinde yürürlüğe giren 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu"nun geçici 3. maddesi yollamasıyla 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun 438. maddesi gereğince düzeltilerek onanmalıdır.
S O N U Ç :
1- Mahkemenin gerekçesinin son parağrafı silinerek yerine “Tüm dosya kapsamı, toplanan deliller, Yargıtay bozma ilamı, SGK kayıtları, tanık beyanları birlikte değerlendirildiğinde; davacının, sigortalılık başlangıç süresinin 18 yaşını doldurduğu 25/01/2006 tarihinden başlaması ve 18 yaşın altındaki hizmetinin sadece prim ödeme gün sayısına dahil edilmesi kaydı ile, davalılardan ... ve ... Gıda San. Tic. Ltd. Şti."ye ait ... sicil nolu iş yerinde, kuruma bildirilen günler haricinde askere sevk tarihi 25/08/2008 dikkate alınarak, 30/03/2003-24/08/2008 tarihleri ile 03/12/2009-01/01/2010 tarihleri arasında hizmet akdine dayalı olarak sigorta primine esas kazancın alt sınırından çalıştığının, yine davacının, davalılardan ... Gıda San. ve Tic. Ltd. Şti."ne ait ... sicil nolu iş yerinde, kuruma bildirilen günler haricinde, 22/08/2010-20/02/2012 tarihleri arasında kuruma bildirilen günler haricinde, hizmet akdine dayalı olarak sigorta primine esas kazancın alt sınırından çalıştığı anlaşıldığından, davanın kısmen kabul kısmen reddine dair aşağıdaki şekilde hüküm kurmak gerekmiştir” şeklinde yazılmasına,
2-Hükmün 2 ve 3 nolu bendinde yer alan " Davacının, sigortalılık başlangıç süresinin 18 yaşını doldurduğu 25/01/2006 tarihinden başlaması ve 18 yaşın altındaki hizmetinin sadece prim ödeme gün sayısına dahil edilmesi kaydı ile, davalılardan ... ve ... Gıda San. Tic. Ltd. Şti."ye ait ... sicil nolu iş yerinde 30/03/2003-26/08/2008 tarihleri ile 03/12/2009-01/01/2010 tarihleri arasında, kuruma bildirilen günler haricinde, hizmet akdine dayalı olarak sigorta primine esas kazancın alt sınırından çalıştığının tespitine,
Davacının, davalılardan ... Gıda San. ve Tic. Ltd. Şti."ye ait ... sicil nolu iş yerinde 23/04/2010-20/02/2012 tarihleri arasında, kuruma bildirilen günler haricinde, hizmet akdine dayalı olarak sigorta primine esas kazancın alt sınırından çalıştığının tespitine, " ibaresinin silinerek yerine “ Davacının, sigortalılık başlangıç süresinin 18 yaşını doldurduğu 25/01/2006 tarihinden başlaması ve 18 yaşın altındaki hizmetinin sadece prim ödeme gün sayısına dahil edilmesi kaydı ile, davalılardan ... ve ... Gıda San. Tic. Ltd. Şti."ye ait ... sicil nolu iş yerinde 30/03/2003-24/08/2008 tarihleri ile 03/12/2009-01/01/2010 tarihleri arasında, kuruma bildirilen günler haricinde, hizmet akdine dayalı olarak sigorta primine esas kazancın alt sınırından çalıştığının tespitine,
Davacının, davalılardan ... Gıda San. ve Tic. Ltd. Şti."ye ait ... sicil nolu iş yerinde 22/08/2010-20/02/2012 tarihleri arasında, kuruma bildirilen günler haricinde, hizmet akdine dayalı olarak sigorta primine esas kazancın alt sınırından çalıştığının tespitine” ibaresinin yazılmasına ve kararın bu şekliyle DÜZELTİLEREK ONANMASINA, temyiz harcının istek halinde davalılardan ... ve ... Gıda San. Tic. Ltd. Şti."ye iadesine, 18/06/2020 gününde oybirliğiyle karar verildi.