17. Hukuk Dairesi 2016/13816 E. , 2019/5406 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda verilen hükmün temyizen tetkiki davalılar vekilleri tarafından talep edilmiş, davalı ...Ş. vekilince de duruşma istenmiş olmakla duruşma için tayin edilen 16.4.2019 Salı günü davacılar ... ve ... vekil Av. ... geldi. Diğer davacı ve davalılar tarafından gelen olmadı. Temyiz dilekçelerinin süresi içinde verildiği anlaşıldıktan ve hazır bulunan davacılar ... ve ... vekili dinlendikten sonra vaktin darlığından dolayı işin incelenerek karara bağlanması başka güne bırakılmış olup dosya incelendi, gereği düşünüldü:
-K A R A R-
Davacılar vekili, davalıların işleteni, sürücüsü ve trafik sigortacısı olduğu aracın karıştığı kazada müvekkillerinin yaralandıklarını ve malul kaldıklarını açıklayıp davacı ... için 5.000,00 TL maddi, 15.000,00 TL manevi tazminatın, davacı ... için 4.000,00 TL maddi, 5.000,00 TL manevi tazminatın, davacı ... için 3.000,00 TL maddi, 5.000,00 TL manevi tazminatın tahsiline karar verilmesini talep etmiş, ıslah dilekçesi ile talebini artırmıştır.
Davalılar davanın reddini savunmuşlardır.
Mahkemece toplanan delillere göre davanın kısmen kabulü ile davacı ... için 33.506,96 TL maddi, 12.000,00 TL manevi tazminatın, davacı ... için 36.070,08 TL maddi, 3.000,00 TL manevi tazminatın tahsiline karar verilmiş; hüküm, davalılar ... ve ... vekili ile davalı ...Ş. vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1-Dava trafik kazası nedeniyle cismani zarara dayalı maddi ve manevi tazminat istemine ilişkindir.
Davacılar vekili, meydana gelen kaza nedeni ile müvekkillerinin cismani zarara uğradığını açıklayıp tazminat talebinde bulunmuş, yargılama sırasında zarara neden olan aracın sigorta şirketince ödeme yapıldığı ve davacı taraf ile sulh olunduğu belirtilmiş, mahkemece yapılan ödemenin tazminat miktarından indirilerek davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Müteselsil borçlarda, alacaklının borçlulardan biri ile ibra sözleşmesi yapması halinde durumun özelliği veya borcun niteliği diğer borçlularında borçtan kurtulmalarını gerektirebilir. (BK.nin 145/2 mad.) O halde, ibra sözleşmesinin müteselsil borçlulardan biri ile yapılması halinde, ibra edilen miktarın diğer alacaklılar içinde geçerli olması, bu hususun ibra sözleşmesinden anlaşılmasına bağlıdır. (HGK.nin 16.6.2004 gün ... Esas 2004/366 Karar)
Davaya son veren taraf işlemleri 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun (HMK) 307-315 maddeleri arasında düzenlenmiştir. Buna göre sulh da davaya son veren taraf işlemlerindendir.
Somut olayda, yargılama aşamasında davacılar vekili ile davalı ... arasında "ibraname" başlıklı sözleşmede, “...dava dosyasına binaen davacı ... için 67.838,22 TL maluliyet tazminatı, davacı ... için 6.960,71 TL maluliyet tazminatı, 4.027,00 TL vekalet ücreti, 659,95 TL yargılama gideri, 3.331,46 TL işlemiş faiz olmak üzere toplam 83.078,98 TL"nin Groupama Sigorta A.Ş. tarafından davacılara sulhen ödenmesinde mutabık kalınmıştır... Asliye Hukuk Mahkemesinin 2013/53 Esas sayılı dosyası ile açılan davadan kayıtsız feragat edeceğimizi, Groupama Sigorta A.Ş."yi ve ... plakalı sigortalı araç sürücüsü ve işleteni/malikini tamamen ibra ile gayri kabili rücu feragat ettiğimizi, ödemeyi müetakip 3 işgünü içinde feragat dilekçesini mahkemeye sunacağımızı....kabul ve taahhüt ederiz" şeklinde düzenlenme yapılmıştır.
Davacı taraf tam teselsülde olduğu gibi, zararının tümünün tazminini müteselsil borçluların hepsinden isteyebileceği gibi, birisinden de isteyebilir. 818 sayılı
Borçlar Kanunu"nun 145. Maddesi (T.B.K. 166. md.) hükmüne göre, sorumlulardan birinin zararı ödemesi halinde, diğerleri bu oranda borçtan kurtulurlar. Ancak müteselsil borçluların borçtan tamamen veya kısmen kurtulabilmeleri, alacaklının bilfiil tatmin edilmiş olması halinde söz konusudur. Bunun aksinin kabul edilebilmesi için ya alacaklının teselsülden açıkça feragat etmiş olması yahut da böyle bir feragatin durumdan kesin olarak anlaşılması lazımdır. Yine, Borçlar Kanunu"nun 147. Maddesinde (T.B.K. 166.), rücu hakkından yararlanan müteselsil borçlulardan her birinin ödediği miktar oranında alacaklının haklarına halef olacağı ve alacaklının diğerleri zararına, müteselsil borçlulardan birinin durumunu iyileştirdiği takdirde bu fiilin neticelerini şahsen tahammül edeceği düzenlenmiştir.
Somut olayda; davacılar vekili tarafından, zarardan müteselsilen sorumlu olan araç maliki, sürücü ve araç sigortacısına karşı dava açılmış; dava devam ederken davacılar vekili tarafından davalı ... borçtan tamamen ibra edilmiştir.
Açıklanan hukuki ve maddi vakıalar karşısında mahkemece; yukarıda açıklanan yasal düzenlemeler, yapılan ödeme ve sulh sözleşmesi de dikkate alınmak suretiyle, davacılar tarafından verilen 14.08.2013 tarihli ibranamenin diğer davalılara etkisi ve sirayet edip etmeyeceğinin değerlendirilmesi; değerlendirme yapılırken, davalı ... tarafından kaza tarihindeki teminat limitinin altında bir ödeme yapılsa da, kaza tarihi itibari ile trafik sigortası teminat limitinin 225.000,00 TL. olduğunun ve yargılama sırasında düzenlenen ibranamenin sirayetinde ödeme miktarının değil, teminat limitinin sirayet edeceğinin gözetilmesi; yargılama sırasında yapılan sulh sözleşmesinin gözetilip davalıların hukuki durumlarının takdir edilmesi gerekirken, eksik inceleme ve yanılgılı değerlendirmeyle, yazılı şekilde hüküm tesisi bozmayı gerektirmiştir.
2-Bozma ilamının neden ve şekline göre davalılar ... ve ... vekili ile davalı ...Ş. vekilinin sair temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına dair karar vermek gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) nolu bentte açıklanan nedenlerle davalılar ... ve ... vekili ile davalı ...Ş. vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, (2) nolu bentte açıklanan nedenlerle davalılar ... ve ... vekili ile davalı ...Ş. vekilinin sair temyiz
itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına, duruşmada vekille temsil olunmayan davalılar yararına vekalet ücreti takdirine yer olmadığına, peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davalılara geri verilmesine 02/05/2019 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.