Yargıtay 9. Hukuk Dairesi 2022/5060 Esas 2022/7227 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :İş Mahkemesi

DAVA TÜRÜ : ALACAK

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davalı ... vekili ile davalı ... Konut Hizmetleri Yönetimi İşl. ve Tic. A.Ş. vekili tarafından istenilmekle, temyiz taleplerinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hâkimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı İsteminin Özeti
Davacı vekili dava dilekçesinde; davalılar nezdinde 30.06.2009 tarihinde çalışmaya başladığını, iş sözleşmesinin... Site Yönetimi ile yapıldığını ancak ......’da bulunan ... konutlarının yönetim hakkı ve yetkisinin hâlen Toplu Konut İdaresi Başkanlığına ait olduğunu, konutların ... adına ... Konut A.Ş. tarafından yönetildiğini, site yönetiminin de anılan Şirkete bağlı olduğunu ve davalıların müştereken ve müteselsilen sorumlu olduklarını, davalı işyerinde kapıcı olarak çalışırken iş sözleşmesinin işveren tarafından haksız olarak feshedildiğini ileri sürerek fazla çalışma, hafta tatili, ulusal bayram ve genel tatil ücreti ile yıllık izin ücreti alacaklarının davalılardan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.

Davalıların Cevaplarının Özeti
Davalılardan ... vekili cevap dilekçesinde; davacı ile aralarında işçi işveren ilişkisinin bulunmadığını, ...... Toplu Konutlarında Yönetim ve Denetim Kurulları oluşturulduğunu, ... Konut A.Ş.’ye hizmet alım sözleşmesi ile sitenin yönetim hizmetlerini yürütmek üzere yetki verildiğini, ihtilaf konusu işlemlerin ... Konut A.Ş. ile site yönetimi tarafından gerçekleştirildiğini, müvekkili İdarenin herhangi bir bilgisinin bulunmadığını, yetki devri neticesinde davacının işe alım ve ücret ödemelerinden ... Konut A.Ş.’nin sorumlu olduğunu, müvekkili İdareye husumet tevcih edilmesinin yerinde olmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.

Davalı ... TOKİ Konutları Site Yönetimi vekili cevap dilekçesinde; davacının yıllık izin, fazla çalışma, hafta tatili ve ulusal bayram ve genel tatil ücreti talebinin hukuki dayanaktan yoksun olduğunu, çalıştığı süre boyunca fazla çalışma ücreti alacağının bulunmadığını, çalıştığı fazla çalışma sürelerinin puantaj cetvellerine aktarıldığını ve kayda dayalı çalışmaların karşılığının ücret bordrosuna yansıtılarak ödendiğini, davacının ücret bordrolarını ön koşulsuz imzaladığını, sitede 72 daireden müteşekkil 3 bloğun hizmetini ifa ettiğini, tüm blokların kaloriferli olduğunu, kalorifer kazanlarının otomasyon sistemi ile çalıştığını, ısı derecesinin ve kömür sevkinin otomatik olarak ayarlandığını, personelin kış aylarında her gün otomatik kazana 2 veya 3 defa kömür bırakıp 1 defa kül çıkardığını, bu nedenle kalorifer yakışından kaynaklanan fazla çalışma durumunun söz konusu olmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.

Davalı ... Konut Hizmet Yönetimi İşletmeciliği ve Tic. A.Ş. vekili cevap dilekçesinde; müvekkili Şirketin site yöneticisi ya da dışarıdan atanan yönetici olmadığını, İdare tarafından atanan Site Yönetim Kuruluyla yaptığı hizmet sözleşmesi çerçevesinde vekil sıfatıyla sitenin yönetim organizasyonunu gerçekleştirdiğini, istihdam edilen personelin site yönetimiyle sözleşme yaptıklarını ve site yönetimi adına açılan Sosyal Güvenlik Kurumu siciline kaydedildiklerini, müvekkili Şirketin sürekli olarak Site Yönetiminin hizmetinde bulunan hiçbir personelinin mevcut olmadığını, Şirketin Site Yönetimini temsilen imza yetkisi aldığını savunarak davanın reddini istemiştir.

Mahkeme Kararının Özeti
Mahkemece, toplanan kanıtlara ve aldırılan bilirkişi raporuna dayanılarak davacının bir kısım işçilik alacaklarına hak kazandığı gerekçesiyle fazla çalışma, hafta tatili ve ulusal bayram ve genel tatil taleplerinin kabulüne, yıllık izin talebinin reddine, ... A.Ş. hakkında açılan davanın husumet yokluğu nedeniyle reddine karar verilmiştir.

Bozma ve Bozmadan Sonraki Yargılama Süreci
Kararın davalılardan ... ve... TOKİ Konutları Site Yönetimi tarafından temyiz edilmesi üzerine Dairemizin 22.12.2014 tarihli ve 2014/ 607 Esas, 2014/39060 Karar sayılı ilâmıyla;
"...
Davacının önce TOKİ tarafından oluşturulan geçici yönetim nezdinde ve TOKİ’den iş üstlenen ... firması işçisi olarak çalıştığı, işyerinin daha sonra... daimi site yönetimine devredildiği anlaşılmakta olup devreden işveren olarak ... A.Ş. ve TOKİ’nin sorumluluğunun, devir tarihindeki hizmet süresi ve ücret seviyesine göre doğan işçilik alacakları ile ve iki yıl süreyle sınırlı olduğunun gözetilmemesi bozma nedenidir." gerekçeleriyle bozulmasına karar verilmiştir.

Mahkemece, bozma ilâmına uyularak yapılan yargılama sonunda;
"...
Davacının önce TOKİ tarafından oluşturulan geçici yönetim nezdinde ve TOKİ’den iş üstlenen ... firması işçisi olarak çalıştığı, işyerinin daha sonra... daimi site yönetimine devredildiği anlaşılmakta olup devreden işveren olarak ... A.Ş. ve TOKİ’nin sorumluluğunun, devir tarihindeki hizmet süresi ve ücret seviyesine göre doğan işçilik alacakları ile ve iki yıl süreyle sınırlı olduğunun gözetilmemesi bozma nedenidir.” denilmektedir. Mahkememizce yargıtay bozma ilamına uyularak yeniden yapılan yargılama sonunda; Davacının Başbakanlık ... tarafından yaptırıldığı anlaşılan sitede kapıcı olarak çalıştığı, iş sözleşmesini de site yönetimi ile imzaladığı anlaşılmıştır. davacının Başbakanlık ... tarafından oluşturulan geçici site yönetimi nezdinde ve TOKİ'nin oluru ile iş üstlenen ... firması işçisi olarak asgari ücretle 30/06/2009-2/1/2012 tarihleri arasında çalıştığı her ne kadar Yargıtay bozma ilamında işyerinin daha sonra... daimi site yönetimine devredildiği belirtilmiş ise de bozma sonrası yapılan incelemede daimi site yönetiminin hala kurulmadığı geçici site yönetiminin devam ettiği anlaşıldığından her üç davalınında işçi alacaklarından müştereken ve müteselsilen sorumlu olduğu ... " gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.

Temyiz Başvurusu
Karar süresi içinde davalılar ... vekili ve ... Konut Hizmet Yönetimi İşletmeciliği A.Ş. vekilince temyiz edilmiştir.

Gerekçe
1.Yargıtay İçtihadı Birleştirme Büyük Genel Kurulunun 04.02.1959 tarihli ve 1957/13 Esas, 1959/5 Karar sayılı ve 09.05.1960 tarihli ve 1960/21 Esas, 1960/9 Karar sayılı kararlarında belirtildiği üzere, Yargıtayca maddi hata sonucu verilen bir karara mahkemece uyulmasına karar verilmesi hâlinde dahi usuli kazanılmış hak oluşmaz ve Yargıtayın maddi hatalı kararından dönülmesi mümkündür.

Somut uyuşmazlıkta, Dairemizin 22.12.2014 tarihli ve 20146607 Esas, 2014/39060 Karar sayılı ilâmıyla, davalılar ... ile ... Site Yönetimi Şirketinin sorumluluklarının devir tarihine göre belirlenmesi gerektiği gerekçesi ile önceki kararın bozulmasına karar verilmiş ise de ... adına hareket eden ...... 1, 2, 3 ve 4. Etap ... Konutları Geçici Site Yönetim Kurulu Başkanlığı ile aynı zamanda davalı ... Başkanlığının iştiraki de olan ... Konut Hizmet Yönetim İşletmeciliği ve Ticaret A.Ş. arasında imzalanan 06.03.2009 tarihli ...... 1, 2, 3 ve 4. Etap ... Konutları Geçici Site Yönetim Kurulu Başkanlığı Hizmet Alım Sözleşmesi ile site yönetim organizasyonunun kurulması ve site yönetim hizmetlerinin yapılması işlerinin davalı ... Konut Hizmet Yönetim İşletmeciliği ve Ticaret A.Ş.’ne devredildiği; ek protokoller ile işin süresinin 31.03.2013 tarihine kadar uzatıldığı anlaşılmaktadır. Henüz kat mülkiyetine geçmeden ve Toplu Konut İdaresi Başkanlığının sorumluluğundaki sitenin yönetim işlerinin ... Konut Hizmet Yönetim İşletmeciliği ve Ticaret A.Ş.’ne devredilmesi nedeniyle bu dönem bakımından davalılar ... ile ... Konut Hizmet Yönetim İşletmeciliği ve Ticaret A.Ş. arasında asıl işveren alt işveren ilişkisinin kurulduğunun kabulü gerekir. Buna göre de dava konusu işçilik alacaklarından davalı ... Başkanlığının devirden önceki dönem bakımından asıl işveren sıfatı ile devirden sonraki dönem bakımından ise Toplu Konut İdaresi Başkanlığının asıl işveren ve ... Konut Hizmet Yönetim İşletmeciliği ve Ticaret A.Ş.’nin ise alt işveren sıfatı ile müştereken ve müteselsilen sorumlu olduklarının ve özellikle Mahkemenin ilk kararında ... Şirketi yönünden husumetten ret kararı verilmiş ve bu karar davacı tarafça temyiz edilmemiş ise de diğer davalı mevkinde olan Şirketlerin temyize gelmesi ve husumetten ret kararının sorumluluklarına etkili olması karşısında bu durumun ... Konut Hizmet Yönetim İşletmeciliği ve Ticaret A.Ş. lehine usuli kazanılmış hak bahşetmeyeceğinin değerlendirilmeye tabi tutulmadığı anlaşılmaktadır.

Anılan sebeplerle, Dairemiz söz konusu kararında yer alan bozma gerekçesinin yukarıda yapılan açıklamalar uyarınca maddi hataya dayandığı, yukarıda detaylı olarak açıklandığı üzere henüz kat mülkiyetine geçmeden ve Toplu Konut İdaresi Başkanlığının sorumluluğundaki sitenin yönetim işlerinin ... Konut Hizmet Yönetim İşletmeciliği ve Ticaret A.Ş.’ye devredilmesi nedeniyle bu dönem bakımından davalılar ... ile ... Konut Hizmet Yönetim İşletmeciliği ve Ticaret A.Ş. arasında asıl işveren alt işveren ilişkisinin kurulduğunun kabulü gerekir. Buna göre de dava konusu işçilik alacaklarından davalı ... Başkanlığının devirden önceki dönem bakımından asıl işveren sıfatı ile devirden sonraki dönem bakımından ise Toplu Konut İdaresi Başkanlığının asıl işveren, ... Konut Hizmet Yönetim İşletmeciliği ve Ticaret A.Ş.’nin ise alt işveren sıfatı ile dava konusu işçilik alacaklarından müştereken ve müteselsilen sorumlu oldukları sonucuna ulaşıldığından Mahkemenin bu konudaki kabulünde isabetsizlik bulunmamaktadır.

2. Taraf ehliyeti, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 114 üncü maddesinin birinci fıkrasının (d) bendi gereğince dava şartlarındandır ve davanın her aşamasında ileri sürülebilir. Taraflarca ileri sürülmese dahi gerek Mahkemece, gerekse Yargıtayca tarafların bu yönde bir savunmasının olup olmadığına bakılmaksızın kendiliğinden göz önünde tutulur. Buradan hareketle, davalı... Site Yönetiminin açılan davada taraf sıfatı bulunup bulunmadığının açıklığa kavuşturulması gerekmektedir.

Site/apartman yönetimlerinin tüzel kişiliği bulunmadığından, kural olarak site/apartman yöneticisi ya da yönetim kurulunun dava ve taraf ehliyeti bulunmamaktadır. Yönetici ya da site/apartman yönetimi ancak 634 sayılı Kat Mülkiyeti Kanunu'nun (634 sayılı Kanun) tanıdığı yetkiler dâhilinde dava açma hakkını kullanabilir.

Somut uyuşmazlıkta, dava konusu dönemde söz konusu sitede henüz kat mülkiyeti kurulu değildir. Dolayısıyla... Geçici Site Yönetimi adı altında oluşturulan yönetim 634 sayılı Kanun'a göre oluşturulan bir yönetim değil, ... tarafından görevlendirme şeklinde oluşturulan geçici bir yönetimdir. Nitekim, davalı ... Başkanlığının 18.02.2009 tarih ve 877 sayılı Başkanlık Makamı Olur’u ile ...... 1, 2, 3 ve 4. Etap Toplu Konutlarında geçici yönetim ve denetim kurullarının oluşturulduğu, 25.04.2011 tarih ve 2230 sayılı Başkanlık Makamı Olur’u ile Yönetim Kurulunda üye değişikliği yapıldığı anlaşılmaktadır. Hâl böyle olunca tüzel kişiliği bulunmayan ve bu nedenle dava ve taraf ehliyeti söz konusu olmayan... Geçici Site Yönetimi aleyhine dava açılması mümkün değildir. Sözü edilen Yönetim tarafından yapılan eylem ve işlemlere karşı Toplu Konut İdaresi Başkanlığının sorumlu olacağı açıktır.

Her ne kadar aynı işyeri ile ilgili olarak açılan benzer dosyalarda söz konusu Yönetimin sorumluluğuna dair verilen kararlar Dairemizce onanmış ise de yukarıda belirtilen hususlar göz önüne alınarak yeniden yapılan değerlendirme sonucunda, ... tarafından görevlendirme ile geçici yönetim şeklinde oluşturulan... Site Yönetiminin dava ve taraf ehliyeti bulunmadığı anlaşıldığından davalı... Site Yönetimi hakkında açılan davanın dava şartı yokluğundan usulden reddine karar verilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.

Sonuç
Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı sebeplerden dolayı BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek hâlinde ilgiliye iadesine, 08.06.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.