Yargıtay 9. Hukuk Dairesi 2022/6663 Esas 2022/7434 Karar Sayılı İlamı

BÖLGE ADLİYE
MAHKEMESİ : ... 3. Hukuk Dairesi
DAVA TÜRÜ : SENDİKA ÜYELİK VE AİDAT ALACAKLARININ TAHSİLİ

İLK DERECE
MAHKEMESİ : Aliağa 1. İş Mahkemesi

Taraflar arasındaki sendika aidat alacağının tahsili davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.

Kararın davacı tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.

Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:


I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; kapanan ... Belediye Başkanlığının müvekkili Sendikanın yıllardır örgütlü olduğu bir işyeri olduğunu, kapanan Belediyenin işçilerden kestiği üyelik ve dayanışma aidatını müvekkiline ödemediğini, On Dört İlde Büyükşehir Belediyesi ve Yirmi Yedi İlçe Kurulması ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair 6360 sayılı Kanun (6360 sayılı Kanun) uyarınca 30.03.2014 tarihinde ... Belediyesinin tüzel kişiliğinin sona erdiğini ve bütün hak ve borçlarıyla birlikte Aliağa Belediyesine devredildiğini, Belediyenin 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu'nun (6356 sayılı Kanun) gereğince üyelik aidatı ve sendikaya ödemesi gerekli dayanışma aidatını işçilere ödenecek ücretten keserek bir ay içinde Sendikaya yatırması gerektiğini, ancak kesinti listeleri davalı ... tarafından Sendikaya gönderilmediği gibi üyelik ve dayanışma aidatlarının da ödenmediğini, kesilen aidatların hangi tarihte ödeneceğine ilişkin düzenlemelerin kapanan Belediye Başkanlığı ile Sendika arasında bağıtlanan bütün toplu iş sözleşleşmelerinde mevcut olduğunu, aidat kesmeyen veya kesmesine rağmen bir ay içinde ödemeyen davalı işverenin bildirim aranmaksızın aidat miktarını bankalarca işletme kredilerine uygulanan en yüksek mevduat faiziyle birlikte ödemekle yükümlü olduğunu, ödemelerin aylık olarak yapılması gerekliliği karşısında faiz başlangıç tarihlerinin de aylık olarak belirlenmesi gerektiğini, bu nedenle aidat alacaklarının aylık olarak listeler hâlinde hesaplanması gerektiğini, ... 19. İcra Müdürlüğünün 2013/19759 sayılı icra dosyasına konu takibin 14.10.2012 tarihine kadar olan dönemi kapsadığını, 15.10.2012 tarihinden 2014 yılının Aralık ayına kadar olan dönemde devredilen Belediyenin 44.002,78 TL tutarında borcunun olduğunu, müvekkili Sendika ile davalı ... arasında akdedilen toplu iş sözleşmesinin 31.05.2013 tarihinde sona erdiğini, dava konusu edilen dönemin 2012 Kasım - 2013 Mayıs arası dönemi kapsadığını iddia ederek şimdilik 40.000,00 TL sendika aidat alacağının faiziyle birlikte tahsilinin talep etmiştir.

II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; zamanaşımı def'inde bulunduklarını, davacı tarafın 27.12.2013 tarihinde ... 19. İcra Müdürlüğünün 2013/19759 sayılı dosyası ile 77.697,53 TL asıl alacak, 59.138,57 TL işlemiş faiz olmak üzere toplam 136.839,10 TL'nin tahsili için icra takibi başlattığını, ... Belediyesinin kapanmasından sonra müvekkili Aliağa Belediyesinin borçlu sıfatıyla dosyaya eklendiğini, İcra Müdürlüğünce yazılan 15.12.2015 tarihli borç muhtırasında bakiye borç tutarının 175.702,72 TL olduğunun belirtildiğini, kapatılan ... Belediyesinin arşiv uygulaması bulunmadığından devir sırasında davalı Belediyeye kesilen ve Sendikaya ödenen aidatların ay ve yıllar hâlinde gösterildiği ayrıntılı bir dökümün bulunmadığını, 10.04.2014 tarihli emanet defterinde Sendikanın aidat tutarının 98.505,18TL olduğunun belirlendiğini, ... Valiliği Devir Tasfiye ve Paylaştırma Komisyonunun 12.03.2014 tarihli kararında da ... Belediyesinin davacı Sendikaya olan borcunun 90.701,64 TL olduğunun belirtildiğini, bu bilgiler doğrultusunda davacı Sendikaya 15.01.2015 tarihinde 98.505,18 TL ödeme yapıldığını, bu dekontun ... 19. İcra Müdürlüğünün 2013/19759 sayılı icra takip dosyasına da gönderildiğini, ilgili icra dosyasından takip edilen tutarın davacı Sendikanın açtığı huzurdaki dava miktarını da kapsadığını ve davanın kabul edilmesi hâlinde mükerrer tahsilata neden olunabileceğini, takip talebinde borç sebebinin 27.12.2013 tarihli aidat alacağı olarak belirtilmiş olması karşısında davacı tarafın icra takibe konu edilen tutarın 14.10.2012 tarihine kadar olan alacakları kapsadığı yönündeki beyanına itibar edilemeyeceğini, ... Belediyesinin 30.03.2014 tarihinde kapatılarak müvekkili Aliağa Belediyesine devredilmesinden sonra devralınan 25 adet işçinin tamamının 31.03.2014 tarihinde DİSK Genel-iş Sendikasına üye olduklarını ve bu tarihten sonra Belediye nezdinde davacı Sendikaya üye olan bir işçinin kalmadığını, dolayısıyla bu tarihten sonra davacı Sendikanın aidattan kaynaklı bir alacağının olamayacağını, dava dilekçesi ekinde sunulan ihtarnamenin 01.06.2010-31.05.2011 tarihleri arasındaki dönemi, toplu iş sözleşmesi örneğinin ise 01.06.2011-31.05.2013 tarihleri arasındaki dönemi kapsadığını, taraflar arasında akdedilen toplu iş sözleşmesinde aidatların ödeneceği tarihe ilişkin bir hüküm bulunmadığını, kanuni düzenlemeye göre aylık temerrüt faizinin uygulanabilmesi için Sendikanın toplu iş sözleşmesi bağıtladığı tarafa bildirimde bulunması gerektiğini, ancak davacı Sendikanın bu yönde bir bildirim yapmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.

III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile Mahkemece 23.05.2018 tarihli 3 no'lu celsenin 1 no'lu ara kararı ile davacıya hangi dönem ve aylara ilişkin aidat talebinde bulunduğunu bildirmesi için süre verildiği, davacı tarafça 29.05.2018 tarihli dilekçe ile 2012 yılının Ekim ayına kadar olan dönem için ilamsız takip yapıldığını, huzurdaki davanın 2012 Kasım-2013 Mayıs arasındaki dönemi kapsadığının bildirildiği, davacı Sendika ve ... Belediyesi arasında akdedilen 13 üncü Dönem Toplu İş Sözleşmesinin 01.06.2011-31.05.2013 tarihleri arasını kapsadığı, bu hâlde dava konusu dönemin 13 üncü Dönem Toplu İş Sözleşmesine göre değerlendirilmesi gerektiği, davacı Sendika ile kapanan ... Belediyesi arasında imzalanan toplu iş sözleşmesinde sendika aidatlarının hangi sürede ve ne şekilde sendika adına yatırılacağının düzenlendiği görülmekle sürenin "en geç 1 ay içinde" şeklinde belirlendiğinin anlaşıldığı, davacının 13 üncü dönem ile ilgili herhangi bir üye işçi listesi sunmadığı, ... 19. İcra Müdürlüğünün 2013/19759 Esas sayılı dosyası ile davacı Sendikanın takibe koyduğu 136.836,10 TL için borcun sebebini "27.12.2013 tarihli aidat alacağı 77.697,53 TL, 27.12.2013 tarihli işlemiş faiz 59.138,57 TL" şeklinde bildirdiği, davalı tarafça 15.01.2015 tarihinde 98.505,18 TL'nin davacı Sendika hesabına ödendiğinin anlaşıldığı, bu hâli ile davacı Sendika tarafından ... 19. İcra Müdürlüğünde icra takibine konu edilen borcun sebebinin "27.12.2013 tarihli aidat alacağı" olarak bildirildiği, işbu davaya konu edilen dönemin 2012 Kasım-2013 Mayıs arası olması ve bu şekilde dava konusu edilen dönem içerisinde doğmuş olabilecek aidat tutarının ... 19. İcra Müdürlüğünde takibe konu edilen tutarın içinde olduğu ve davalı ... tarafından 15.01.2015 tarihinde yapılan ödeme ile bu dönem aralığındaki aidat borcunun ödendiğinin anlaşıldığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.

IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.

B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili istinaf dilekçesinde; Mahkemece her ne kadar ... 19. Müdürlüğünde takibe konu edilen miktarların içinde, dava konusu edilen döneme ilişkin alacakların da olduğu gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş ise de takipte borcun sebebinin belirtilmediğini, sadece "aidat alacağı" olduğunun bildirildiğini, "27.12.2013 tarihli aidat alacağı" şeklinde bir beyanın olmadığını, bu yöndeki kabulün hatalı olduğunu, takip talebinde 01.12.2012 tarihine kadar olan alacakların talep edildiğini ileri sürerek İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılmasını talep etmiştir.

C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile itirazın iptali davasına konu borcun ... 19. İcra Müdürlüğünün 2013/19759 Esas sayılı dosyası kapsamında davalı ... tarafından ödendiğinin anlaşıldığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.

V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.

B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili temyiz dilekçesinde; 27.12.2013 tarihinde başlatılan icra takibinde ve takip talebinde borcun sebebinin sadece aidat alacağı olarak bildirildiğini, Mahkemece belirtildiği şekilde borcun sebebi olarak "27.12.2013 tarihli aidat alacağı" şeklinde bir beyanda bulunmadıkları, Mahkeme kabulünün herhangi bir delile dayanmadığını, oysa ki ilamsız icra takibine konu aidat alacağının 2012 yılı Ekim ayına kadar olan dönemi kapsadığını, dava konusu borcun hiçbir zaman ödenmediğini, dilekçe ekinde davalı tarafça ... 19. İcra Müdürlüğü dosyasına yapılan Nisan 2022 tarihli ödemeye ilişkin belgeyi sunduklarını, bu belgeden de anlaşılacağı üzere davalı tarafça 15.01.2015 tarihinde yapılan 98.505,18 TL ödeme ile icra takip borcunun ödendiği ve yapılan ödeme içerisinde dava konusu edilen aidat alacaklarının da bulunduğu yolundaki Mahkeme kararının hatalı olduğunu, tüm bu nedenlerle Mahkemece bu hususları açıklayan denetime elverişli bir bilirkişi raporu alınmaksızın davanın reddine karar verilmesinin hukuka aykırı olduğu ileri sürülmüştür.

C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, 6356 sayılı Kanun'un 18 inci maddesi uyarınca sendika aidat alacağı istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1.6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 371 inci maddesi ile 369 uncu maddesinin birinci fıkrası.

2.6356 sayılı Kanun'un "Üyelik aidatı" kenar başlıklı 18 inci maddesi şu şekildedir:
"MADDE 18 – (1) Üyelik aidatının miktarı kuruluşların tüzüklerinde belirtilen usul ve esaslara göre genel kurul tarafından belirlenir.
(2) Üyelik ve dayanışma aidatları, yetkili işçi sendikasının işverene yazılı başvurusu üzerine, işçinin ücretinden kesilmek suretiyle ilgili sendikaya ödenir.
(3) Yukarıdaki hükümlere göre ödenmesi gereken aidatı kesmeyen veya kesmesine rağmen bir ay içinde ilgili işçi sendikasına ödemeyen işveren, bildirim şartı aranmaksızın aidat miktarını bankalarca işletme kredilerine uygulanan en yüksek faiziyle birlikte ödemekle yükümlüdür.
(4) Üye aidatının tahsiline ilişkin usul ve esaslar Bakanlıkça çıkarılacak bir yönetmelikle düzenlenir.

3.Davacı Sendikanın Tüzüğü ile uyuşmazlık dönemine ilişkin ilgili toplu iş sözleşmesi hükümleri.

3. Değerlendirme
1.Bölge Adliye Mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 371 inci maddesi ile 369 uncu maddesinin birinci fıkrasında yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.

2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davacı vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.


VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,

Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,

08.06.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.