10. Hukuk Dairesi 2011/13596 E. , 2013/3500 K.
"İçtihat Metni"Mahkemesi :İş Mahkemesi
Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün, davalılardan Kurum avukatı ile ... Adına Yönetici ... tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Dosyaya sunulan tarihsiz belgede, 01.03.1997 tarihinde kapıcı dairesinin kiralanıp, kira karşılığında davacı veya eşi tarafından kapıcılık hizmetinin yerine getirileceğinin belirtildiği, davacı eşi tarafından imzalanıp düzenlenen kira sözleşmesinde, 01.03.1997 tarihinden itibaren kiralanan daire yönünden kiranın kapıcılık hizmeti karşılığında ödeneceğinin bildirildiği, davalı işverene ait Karar Defteri’nin 06.04.2008 tarihli Yönetim Kurulu Toplantısı’na ait sayfasında kapıcılık görevinin davacı eşi tarafından yerine getirildiğinin yazılı olduğu, 19 dairelik apartmanda 2001 yılının Mart ayından itibaren doğalgazlı sisteme geçildiği, Kurumca yapılan soruşturmada 14.12.2007 tarihli tespit tutanağı içeriğine göre 01.04.2008 günü düzenlenen rapor esas alınarak davacının 14.12.2006 – 14.12.2007 dönemi yönünden sigortalılık tescil işleminin yapıldığı belirgin olup, Kurumca belirlenmeyen 01.03.1996 – 14.12.2006, 14.12.2007 – 09.05.2008 dönemlerinde davalı işverene ait işyerinde hizmet akdine dayalı apartman görevlisi (kapıcı) olarak geçen ve Kuruma bildirilmeyen çalışma sürelerinin tespitine ilişkin davada mahkemece yapılan yargılama sonunda, tanık anlatımlarına dayanılarak istem aynen hüküm altına alınmıştır.
Davanın yasal dayanağı 506 sayılı Kanunun 79. maddesinin onuncu fıkrası olup, anılan Kanunun 6. maddesinde yer alan, sigortalı olmak hak ve yükümünden kaçınılamayacağı ve vazgeçilemeyeceği yönündeki düzenleme ile anayasal haklar arasında yer alan sosyal güvenliğin yaşama geçirilmesindeki etkisi göz önünde bulundurulduğunda, sigortalı konumunda geçen çalışma sürelerinin saptanmasına ilişkin bu tür davaların kamu düzeni ile ilgili olduğu ve özel bir duyarlılıkla ve özenle yürütülmeleri gerektiği açıktır. Bu bağlamda, hak kayıpları ile gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi ve temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyip, gerek görüldüğünde kendiliğinden araştırma yapılarak delil toplanabileceği dikkate alınmalıdır.
Yukarıdaki açıklamalar ışığında dava değerlendirildiğinde; davacı eşinin sosyal güvenliği yönünden 506, 1479, 5434 sayılı Kanunlar kapsamındaki zorunlu sigortalılık/iştirakçilik durumu belirlenmeli, aynı çevrede faaliyet yürüten işverenler ve çalıştırdıkları kişiler ile komşu apartmanlarda oturanlar yöntemince saptanarak tanık sıfatıyla bilgi ve görgülerine başvurulmalı, belirdiği takdirde anlatımlar arasındaki çelişkiler giderilmelidir. Buna göre; öncelikle kapıcılık görevinin davacı mı, eşi mi tarafından yerine getirildiği ortaya konulmalı, davacının apartman görevlisi olduğu anlaşıldığı takdirde çekişme konusu dönem yönünden bunun başlangıç ve sona erme tarihi belirlenmeli, saptanacak bu dönemde gün ve giderek ay bazında çalışma süresi, yarı zamanlı çalışma yapılıp yapılmadığı, özellikle 19 dairelik apartmanda 2001 yılının Mart ayından itibaren doğalgazlı sisteme geçilmesinin çalışmanın kapsam ve süresine etkisi açıklıkla belirlenmeli, yazılı belgeler karşısında 01.03.1997 tarihi öncesindeki çalışma iddiasının dinlenemeyeceği dikkate alınmalı, tüm kanıtlar irdelendikten sonra elde edilecek sonuca göre hüküm kurulmalıdır.
Bu maddi ve hukuki olgular göz önünde bulundurulmaksızın, mahkemece eksik inceleme ve araştırma sonucu, farklı apartmanlarda kapıcılık yapan üç tanığın anlatımlarına dayanılarak davanın kabulüne karar verilmesi, usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O hâlde, davalılardan Kurum vekili ve ... Adına Yönetici ..."in bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
S O N U Ç : Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının isteği durumunda davalı ...’ne geri verilmesine, 28.02.2013 gününde oybirliğiyle karar verildi.