Yargıtay 10. Hukuk Dairesi 2013/198 Esas 2013/3352 Karar Sayılı İlamı

Mahkemesi :Asliye Hukuk (İş) Mahkemesi


Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
Mahkeme, ilâmda belirtildiği şekilde davanın kabulüne karar vermiştir.
Hükmün, davalılar vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Somut olayda; davacı, davalı işverenin fırın işletmesi işyerindeki 01.05.2004 – 20.04.2009 tarihleri arasındaki çalışmalarının tespitini istemiştir. Mahkemece, davacı tanık beyanlarına itibar edilerek, davanın kabulüne karar verilmiş ise de; davacının hizmet cetvelinde dava dışı işyerinden görülen çalışmaların Çıraklık Eğitim Merkezi Müdürlüğüne ait çalışmalar olup olmadığı, söz konusu çalışmalar ile davacının iddiasına konu fırın işletmesindeki çalışmaların birlikte yürütülüp yürütülmeyeceği yöntemince araştırılmadan, davalı işyerinin fırın işletmesi işyeri olduğu gözetildiğinde sağlık birimlerince yapılması gereken periyodik kontrollerde çalışan olarak davacının ismi olup olmadığı tespit edilmeden, mahkemenin, yazılı şekilde hüküm kurması, eksik inceleme ve araştırmaya dayalıdır.
Bu tür sigortalı hizmetlerin tespitine ilişkin davalar, kamu düzenine ilişkindir. Bu nedenle özel bir duyarlılıkla ve özenle yürütülmesi zorunludur. Bu çerçevede hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, bu tür davalarda tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyerek, gerekli araştırmaların re"sen yapılması ve kanıtların toplanması gerektiği göz önünde bulundurulmalıdır.
Re"sen araştırma ilkesi uyarınca, mahkemece; tarafların gösterdiği delillerle yetinilmeyip, kendiliğinden araştırma yapılarak, davacı tarafından işverene karşı işçi alacaklarına ilişkin olarak açılan davanın akıbeti araştırılmalı; dava konusu dönemde davalı işyerinde İlçe Sağlık Müdürlüğünce yapılan kontroller ve periyodik sağlık muayene belgeleri celbedilmeli; davacının hizmet cetvelinde görülen dava dışı işyerin Kurumdan tespit edilerek, söz konusu dava dışı işyerinden çalışmalar ile
davalı işyerindeki çalışmaların birlikte yürütülüp yürütülemeyeceği yöntemince araştırılmalı; davalı işyerine ilişkin Kurum işyeri dosyası ve dava dönemine ilişkin aylık bordrolar celbedilmeli; işyerinde Kurum tarafından yapılmış tespit ve müfettiş raporu bulunup bulunmadığı araştırılmalı;, davalı işverenin bordrolarına kayıtlı davacı ile birlikte çalışan kişiler ile, gerektiğinde aynı çevrede işyeri olan işveren ya da bu işverenlerin çalıştırdığı kişiler re’sen saptanarak bilgi ve görgülerine başvurulmalı; böylece, bu konuda gerekli tüm soruşturma yapılarak uyuşmazlık konusu husus, hiçbir kuşku ve duraksamaya yer bırakmayacak biçimde çözümlenip; deliller hep birlikte değerlendirilip, takdir edilerek, varılacak sonuç uyarınca bir karar verilmelidir.
Mahkemenin, yukarıda açıklanan esaslar doğrultusunda araştırma yaparak elde edilecek sonuca göre karar vermesi gerekirken, eksik inceleme ve araştırma sonucu yazılı şekilde hüküm kurması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, davalılar vekillerinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davalı işverene iadesine, 26.02.2013 gününde oybirliğiyle karar verildi.