Danıştay 6. Daire 2020/10891 Esas 2022/45 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2020/10891
Karar No : 2022/45


DAVACI : 1- ... 2- ...
VEKİLİ : Av. ...

DAVALI : ... Bakanlığı - ANKARA
VEKİLİ : Av. ...

DAVANIN ÖZETİ : İzmir İli, Urla İlçesi, ... Mahallesi, ... ada, ... ve ... sayılı parsel sayılı taşınmazları kapsayan alana ilişkin 10.10.2018 onay tarihli İzmir - Manisa Planlama Bölgesi 1/100.000 ölçekli Çevre Düzeni Planı Değişikliğinin iptali istenilmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince Tetkik Hakimi ...'ün açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 14. maddesi uyarınca incelendikten sonra 29.10.2021 tarihli ve 31643 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 85 sayılı Bazı Cumhurbaşkanlığı Kararnamelerinde Değişiklik Yapılması Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin 1. maddesi ile 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin Altıncı Kısmının Dördüncü Bölümünün başlığının Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, 2. maddesi ile de aynı Kararnamenin 97. maddesinin birinci fıkrasının birinci cümlesinde yer alan "Çevre ve Şehircilik" ibaresinin "Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği" şeklinde değiştirildiği görüldüğünden, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığının davalı olarak belirlenmesi suretiyle işin gereği görüşüldü:
Dava, İzmir İli, Urla İlçesi, ... Mahallesi, ... ada, ... ve ... sayılı parsel sayılı taşınmazları kapsayan alana ilişkin 10.10.2018 onay tarihli İzmir - Manisa Planlama Bölgesi 1/100.000 ölçekli Çevre Düzeni Planı'nın iptali istemiyle açılmıştır.
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun "Dava Açma Süresi" başlıklı 7. maddesinde dava açma süresinin özel kanunlarında ayrı süre gösterilmeyen hallerde Danıştay da ve idare mahkemelerinde altmış gün olduğu; ilanı gereken düzenleyici işlemlerde dava süresinin, ilan tarihini izleyen günden itibaren başlayacağı; ancak bu işlemlerin uygulanması üzerine ilgililerin düzenleyici işlem veya uygulanan işlem yahut her ikisi aleyhine birden dava açılabileceği, yine aynı Kanunun işlem tarihinde yürürlükte bulunan "Üst Makamlara Başvurma" başlıklı 11. maddesinde, ilgililer tarafından idari dava açılmadan önce, idari işlemin kaldırılması, geri alınması, değiştirilmesi veya yeni bir işlem yapılmasının üst makamdan, üst makam yoksa işlemi yapmış olan makamdan, idari dava açma süresi içinde istenebileceği, bu başvurunun işlemeye başlamış olan idari dava açma süresini durduracağı, altmış gün içinde bir cevap verilmezse isteğin reddedilmiş sayılacağı hükmü yer almaktadır.
Özel Kanun olan 3194 sayılı İmar Kanununun, "Planların Hazırlanması ve Yürürlüğe Konulması" başlıklı 8. maddesinin (b) bendinde ise, "İmar Planları; Nazım İmar Planı ve Uygulama İmar Planından meydana gelir. Mevcut ise bölge planı ve çevre düzeni plan kararlarına uygunluğu sağlanarak, belediye sınırları içinde kalan yerlerin nazım ve uygulama imar planları ilgili belediyelerce yapılır veya yaptırılır. Belediye meclisince onaylanarak yürürlüğe girer. Bu planlar onay tarihinden itibaren belediye başkanlığınca tespit edilen ilan yerlerinde bir ay süre ile ilan edilir. Bir aylık ilan süresi içinde planlara itiraz edilebilir. Belediye Başkanlığınca belediye meclisine gönderilen itirazları ve planları belediye meclisinin on beş gün içinde inceleyerek kesin karara bağlar" düzenlemesi mevcuttur.
Diğer taraftan 3194 sayılı İmar Kanunun 8.maddesinin b fıkrasına 20.02.2020 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan, 14/02/2020 tarihli 7221 sayılı Coğrafi Bilgi Sistemleri ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yargılaması Hakkında Kanunun 6. maddesi ile "kesinleşen imar planları veya parselasyon planlarına karşı kesinleşme tarihinden itibaren herhalde beş yıl içinde dava açılabilir" hükmü getirilmiştir.
Anılan maddelerin birlikte değerlendirilmesinden, imar planlarına karşı, 2577 sayılı Kanunun işlem tarihinde yürürlükte olan 11. maddesi kapsamında başvuru için, 3194 sayılı Kanunun 8/b maddesi ile özel bir itiraz süresi getirildiği anlaşılmaktadır. Bu durum karşısında, imar planlarına karşı, bir aylık askı süresi içinde 2577 sayılı Kanunun 11. maddesi kapsamında başvuruda bulunulması ve bu başvuruya işlem tarihi itibariyle idari dava açma süresinin başlangıç tarihi olan son ilan tarihinden itibaren 60 gün içinde cevap verilmeyerek isteğin reddedilmiş sayılması halinde, bu tarihi takip eden 60 günlük dava açma süresi içinde veya son ilan tarihini izleyen 60 gün içinde cevap verilmek suretiyle isteğin reddedilmesi halinde bu cevap tarihinden itibaren 60 günlük dava açma süresi içinde idari dava açılabileceği sonucuna varılmaktadır.
Diğer taraftan düzenleyici işlem niteliğinde bulunan imar planlarına dayalı olarak tesis edilen uygulama işlemi üzerine yasal dava açma süresi içerisinde imar planının iptali istemiyle dava açılabileceği kuşku bulunmamaktadır.
Davacı tarafından, dava dilekçesinde 20.02.2020 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan 7221 sayılı Coğrafi Bilgi Sistemleri ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun'un 6. maddesi ile 3194 sayılı İmar Kanunu'nun 8. maddesinde yapılan değişiklik ile kesinleşen imar planları veya parselasyon planlarına karşı kesinleşme tarihinden itibaren her halde beş yıl içinde dava açılabileceği düzenlemesi getirildiğinden bahisle sözü edilen kanunda öngörüldüğü ileri sürülen dava açma süresi içerisinde davanın açıldığı ifade edilmiştir.
3194 sayılı İmar Kanunu'nun 8. maddesinde 7221 sayılı yasa ile yapılan düzenleme imar planlarına karşı yukarıda belirtilen dava açma sürelerini yeniden düzenleyen, bu süreleri genişleten, (5 yıla yayan) süreler olmamakta, aksine Kanun metninde geçen "her halde beş yıl içinde" ifadesi, her türlü imar planının kesinleşme tarihinden itibaren, 5 yıllık sürenin dolması üzerine her halde dava açılmasını engellemeye yönelik imar planlarına dava açma yolunu kısıtlayan, hak düşürücü bir süreyi düzenlemektedir.
İzmir-Manisa Planlama Bölgesi 1/100.000 Ölçekli Çevre Düzeni Planı 10.10.2018 tarihli, Bakanlık oluru ile onaylandıktan sonra 23.10.2018-21.11.2018 tarihleri arasında askıya çıkarılarak ilan edilmiştir.
Dosyanın incelenmesinden; İzmir İli, Urla İlçesi, ... Mahallesi, ... ada, ... ve ... sayılı parsel sayılı taşınmazları kapsayan alanın "tarım alanı" olarak belirlenmesine ilişkin 10.10.2018 onay tarihli plana davacı tarafından ilan askı süresi içerisinde itirazda bulunulmamıştır.
Dava konusu olayda planın askıdan indirilme tarihini takip eden 60 gün içerisinde dava açılması gerekirken, bu süre geçirildikten 05.11.2020 tarihinde açılan davada süre aşımı bulunmaktadır.

Açıklanan nedenlerle, davanın süreaşımı yönünden reddine, aşağıda ayrıntısı yer alan ... TL yargılama giderinin davacı üzerinde bırakılmasına, artan posta gideri avansının kararın kesinleşmesinden sonra davacıya iadesine, bu kararın tebliğ tarihini izleyen 30 (otuz) gün içerisinde Danıştay İdari Dava Daireleri Kuruluna temyiz yolu açık olmak üzere 04/01/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.