Danıştay 6. Daire 2020/5153 Esas 2022/69 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2020/5153
Karar No : 2022/69

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : ... Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. ...
KARŞI TARAF (DAVACI) : ...

İSTEMİN KONUSU : ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Zonguldak İli, Karadeniz Ereğli İlçesi, ... Köyü, ... parsel sayılı davacının hissedarı olduğu taşınmaza ilişkin ... tarihli, ... sayılı imar durum belgesi ile dayanağı olan 02.07.2012 tarihli 1/5000 ölçekli Karadeniz Ereğli (Zonguldak) İlave Revizyon Nazım İmar Planı ve 1/1000 ölçekli uygulama imar planının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti:... İdare Mahkemesince verilen ... tarih ve E:... , K:... sayılı kararda;yerinde yaptırılan keşif ve bilirkişi incelenmesi üzerine düzenlenen rapor ile dosyada yer alan bilgi ve belgelerin birlikte değerlendirilmesinden, 1/5000 ölçekli nazım imar planında davacı taşınmazının büyük ölçüde 15 metrelik taşıt yolu, kısmen de az yoğunlukta meskûn konut alanları (25-75 kişi/ha brüt) olarak belirlenen alanda, 1/1000 ölçekli uygulama imar planında ise büyük ölçüde 15 metrelik taşıt yolu, kısmen de yapılaşma koşulları ayrık nizam 2 katlı konut alanda kaldığı; uyuşmazlığa konu 15 metrelik yol ile davacı taşınmazının sosyal tesis alanına yakın kısmındaki 15 metrelik yolun kaldırımının geniş olmasının Mekânsal Planlar Yapım Yönetmeliğinin 26. maddesinin 6. fıkrasının (e) bendine uygun olduğu; 1/1000 ölçekli uygulama imar planı ile 1/5000 ölçekli nazım imar planının birbiri ile uyumlu oldukları, alanda 1/25.000 ölçekli bir planının mevcut olmadığı, planlar arasında ulaşım kademelenmesinin ve fonksiyon kararlarının (15 metrelik taşıt yolu ve düşük yoğunluklu konut kullanımı) aktarımı açısından bir sorunun olmadığı, kademeli birliktelik ilkesinin sağlandığı; Karadeniz Ereğli (Zonguldak) İlave Revizyon Nazım İmar Planı bütününde önerilen ulaşım sistemi içinde 40 metrelik (ilgili kurum görüşü doğrultusunda Ereğli ilçesi sınırları içerisinde 24-30 metre olabilen) karayoluna bağlanan ikinci derece yolların 15-12 metre olarak planlandığı; dava konusu 15 metrelik yolun; Ereğli ulaşım sisteminde karayolundan sonra en yüksek kademede kent içi yol statüsünde ... Mahallesi içinde doğu-batı güzergâhımda planlandığı, yolun kent merkezine hizmet ederek batıdaki 40 metrelik karayoluna bağlandığı, bu yönüyle kamu yararı içerdiği; ancak 15 metrelik yolun genişliğinin davacı taşınmazının doğusunda (güney yönündeki 12 metrelik yolun bağlandığı noktadan itibaren) 12 metreye düştüğü; yerleşmenin doğusundaki 15 metrelik yollara ise 10 metre genişliğinde yollarla bağlandığı; dolayısıyla davaya konu 15 metrelik yol aksının doğu yönünde taşıt izi açısından sürekliliğinin olmadığı ve yaya-taşıt açısından yol güvenliğini olumsuz etkilediği; bu yönüyle dava konusu 15 metrelik yolun, Yönetmeliğin 26. maddesinin 6. fıkrasının (a) bendi ile Plan Yapımına Ait Esaslara Dair Yönetmeliğin 29. maddesine aykırılık içerdiği; dava konusu yolun genişletilmesi sürecinde de davacı taşınmazına isabet eden alanda olduğu gibi mevcut mülkiyet durumunun mümkün mertebe dikkate alındığı; bu veriler ışığında; dava konusu 1/5000 ve 1/1000 ölçekli ilave revizyon imar planlarında ve bu planlara dayalı olarak düzenlenen imar durum belgesinde davacı taşınmazı yönünden hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının özeti: İdari Dava Dairesince verilen kararda; davacı taşınmazı ile komşuluğundaki sosyal tesis alanı arasında 7 metrelik yolun bulunduğu, sosyal tesis alanı ile birlikte yolun genişliğinin 15 metreden 12 metreye düşürüldüğü, bu daraltmanın trafik düzeni ve güvenliği, yollar ve kavşaklar ile ilgili planlama ilkeleri açısından uygun olmadığı gibi davacı taşınmazına doğru kaydırılarak genişletilmesinde mülkiyet ve yapılaşma durumunun esas alınmadığı, davacı taşınmazın büyük bir bölümünü ana yol niteliğindeki 15 metreli yol olarak belirleyen dava konusu imar planlarının şehircilik ilkeleri ve planlama esaslarına uygun olmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 45. maddesinin 4. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun kabulüne, davanın reddi yolundaki İdare Mahkemesi kararının kaldırılarak dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Mahkeme kararının usul ve hukuka aykırı olduğu, bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Temyiz edilen kararda bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmadığından, usul ve kanuna uygun olan kararın onanması gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ ...'IN DÜŞÜNCESİ : Mevzuat hükümlerine göre uygulama imar planının ilgili belediye meclisince onaylandıktan sonra yürürlüğe girip bir ay süreyle ilan edildikten sonra kesinleşeceği açık olup bu süre içinde yapılan itirazların tamamı ya da bir kısmının kabul edilmesi halinde uygulama imar planının yeniden bu süreci takip edip ilan edilerek kesinleştirilmesi gerektiği gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline ilişkin kararın onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE DEĞERLENDİRME:
MADDİ OLAY:
Dava, Zonguldak İli, Karadeniz Ereğli İlçesi, ... Köyü, ... parsel sayılı davacının hissedarı olduğu taşınmaza ilişkin ... tarihli, ... sayılı imar durum belgesi ile dayanağı olan 02.07.2012 tarihli 1/5000 ölçekli Karadeniz Ereğli (Zonguldak) İlave Revizyon Nazım İmar Planı ve 1/1000 ölçekli uygulama imar planının iptali istemiyle açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 7.maddesinde, ilanı gereken düzenleyici işlemlerde dava süresinin ilan tarihini izleyen günden itibaren başlayacağı, ancak bu işlemlerin uygulanması üzerine ilgililerin düzenleyici işlem veya uygulanan işlem yahut her ikisi aleyhine birden dava açabilecekleri hüküm altına alınmakla, ilanı gereken düzenleyici işlemler yönünden ilgililere uygulama üzerine dava açma olanağı tanındığı tartışmasızdır.
3194 sayılı İmar Kanununun 5. maddesinin işlem tarihinde yürürlükte olan halinde, "Nazım imar planı; varsa bölge veya çevre düzeni planlarına uygun olarak halihazır haritalar üzerine, yine varsa kadastral durumu işlenmiş olarak çizilen ve arazi parçalarının; genel kullanış biçimlerini, başlıca bölge tiplerini, bölgelerin gelecekteki nüfus yoğunluklarını, gerektiğinde yapı yoğunluğunu, çeşitli yerleşme alanlarının gelişme yön ve büyüklükleri ile ilkelerini, ulaşım sistemlerini ve problemlerinin çözümü gibi hususları göstermek ve uygulama imar planlarının hazırlanmasına esas olmak üzere düzenlenen, detaylı bir raporla açıklanan ve raporuyla beraber bütün olan plan; uygulama imar planı da; tasdikli halihazır haritalar üzerine varsa kadastral durumu işlenmiş olarak nazım imar planı esaslarına göre çizilen ve çeşitli bölgelerin yapı adalarını, bunların yoğunluk ve düzenini, yolları ve uygulama için gerekli imar uygulama programlarına esas olacak uygulama etaplarını ve diğer bilgileri ayrıntıları ile gösteren plan" olarak tanımlanmıştır.
Aynı Kanununun 8.maddesinin 1.fıkrasının (b) bendinin işlem tarihinde yürürlükte olan halinde, imar planlarının, nazım imar planı ve uygulama imar planından meydana geldiği, mevcut ise bölge planı ve çevre düzeni plan kararlarına uygunluğu sağlanarak, belediye sınırları içinde kalan yerlerin nazım ve uygulama imar planlarının ilgili belediyelerce yapılacağı veya yaptırılacağı, planların, belediye meclisince onaylanarak yürürlüğe gireceği, bu planların onay tarihinden itibaren belediye başkanlığınca tespit edilen ilan yerlerinde ve ilgili idarelerin internet sayfalarında bir ay süreyle eş zamanlı olarak ilan edileceği, bir aylık ilan süresi içinde planlara itiraz edilebileceği, belediye başkanlığınca belediye meclisine gönderilen itirazların ve planların belediye meclisince on beş gün içinde incelenerek kesin karara bağlanacağı, onaylanmış planlarda yapılacak değişikliklerin de yukarıdaki usullere tabi olduğu hükümlerine yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Yukarıya alıntılanan mevzuat hükümlerine göre imar planının ilgili belediye meclisince onaylandıktan sonra yürürlüğe girip bir ay süreyle ilan edildikten sonra kesinleşeceği açık olup bu süre içinde yapılan itirazların tamamı ya da bir kısmının kabul edilmesi halinde imar planının yeniden bu süreci takip edip ilan edilerek kesinleştirilmesi gerekmektedir.
Dava dosyasının ve Danıştay Altıncı Dairesinin E:2019/20796, E:2019/20889, E:2019/19495, E:2019/13061, E:2018/5425, E:2018/9521, E:2018/353, E:2019/21319, E:2018/6903, E:2019/15431, E:2018/9521 ve E:2019/15422 sayılı dosyalarıyla birlikte incelenmesi sonucunda, ... tarihli, ... sayılı Karadeniz Ereğli Belediye Meclisi kararıyla 1/5000 ölçekli nazım imar planının onandığı, ... tarihli, ... sayılı Karadeniz Ereğli Belediye Meclisi kararıyla 1/1000 ölçekli revizyon uygulama imar planının onandığı, 02/07/2012 tarihli belediye meclisi kararında 1/5000 ölçekli ilave revizyon nazım imar planının değiştirilmesine ilişkin düzenlemelerin de bulunduğu, anılan belediye meclisi kararının 03/07/2012 ile 03/08/2012 tarihleri arasında askıya çıkarıldığı, askıda yapılan itirazların ... tarihli, ... sayılı Karadeniz Ereğli Belediye Meclisi kararıyla değerlendirilerek yapılan itirazların bir kısmının kabul edildiği, bir kısmının ise reddedildiği ancak itirazlar kısmen kabul edilmesine rağmen anılan belediye meclisi kararının yeniden askıya çıkarılmadığı anlaşılmıştır.
Bu durumda, dava konusu imar planlarına askı süresi içinde yapılan itirazlar kabul edildiği halde imar planının yeniden ilan edilerek kesinleştirilmesi gerekirken anılan süreç takip edilmeden tesis edilen işlemlerde bu yönden hukuka uyarlık bulunmadığı sonucuna ulaşılmıştır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalının temyiz isteminin reddine,
2. Mahkeme kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun kabulü ile anılan kararın kaldırılarak yukarıda özetlenen gerekçeyle dava konusu işlemin iptali yolundaki temyize konu ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararının yukarıda yer verilen gerekçe ile ONANMASINA,
3. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 50. maddesi uyarınca, bu onama kararının taraflara tebliğini ve bir örneğinin de anılan Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesine gönderilmesini teminen dosyanın ... İdare Mahkemesine gönderilmesine, 04/01/2022 tarihinde, kesin olarak, oybirliğiyle karar verildi.