Danıştay 6. Daire 2018/6674 Esas 2022/151 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2018/6674
Karar No : 2022/151


TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Belediye Başkanlığı/…
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU: …Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: 1/1000 ölçekli uygulama imar planı ve 1/5000 ölçekli nazım imar planı değişikliği yapılmasına ilişkin Kozlu Belediye Meclisinin … tarih ve … sayılı kararı ile bu karara karşı yapılan itirazın reddine dair … tarih ve … sayılı kararının Zonguldak ili, Kozlu ilçesi …Mahallesi, … Mevkii, … ada, … parsel (eski … ada, … parsel) sayılı taşınmaza ilişkin kısmının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararda; yerinde yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi neticesinde düzenlenen raporun ve dosyada yer alan bilgi ve belgelerin birlikte değerlendirilmesinden, dava konusu taşınmazın bulunduğu alandaki kullanım kararlarında ve yapılaşma koşullarında yapılan imar planı değişikliklerinin kararsızlıklar içerdiği, taşınmazın önce akaryakıt+LPG istasyonu, sonra blok nizam 5 kat (B-5) ticaret alanı, son olarak da B-3 ticaret alanı olarak planlanmasına yönelik imar planı değişikliklerinin nesnel gerekçelere dayanmadığı, bu konuda açıklama yapılmadığı, tünel ve kavşak alanına olan mesafede bir değişiklik olmadığı, bu nedenle planların rastgele değişikliğe tabi tutulduğunun anlaşıldığı, planların devamlılığı ilkesinin zedelendiği, ... ada, ... parsel sayılı taşınmazın, 40 metre ve 10 metrelik yolların kesişiminde, kavşak noktasında bulunması nedeniyle akaryakıt+LPG istasyonu kullanım kararı bakımından uygun olmadığı, taşınmazın mesafe şartı, parsel derinliği ve parsel genişliği şartlarını ise sağladığı, ... ada, ... parsel sayılı taşınmazın da aynı şekilde kavşağa yakınlığı nedeniyle akaryakıt+LPG istasyonu kullanımı açısından uygun olmadığı, kavşak giriş ve çıkışları nedeniyle bu kullanım kararının trafik güvenliğine olumsuz etki edeceği, bu nedenle her iki taşınmazın da Karayolları Kenarında Yapılacak ve Açılacak Tesisler Hakkında Yönetmelik hükümlerine göre akaryakıt+LPG istasyonu kullanımına uygun olmadığı sonucuna varıldığı gerekçesiyle iptaline karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının özeti: İstinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve istinaf dilekçelerinde ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davanın konusunun bilirkişiler tarafından belirtildiği gibi revziyon değil yeni imar planı olduğu, yeni imar planlarının yeni kullanım kararları getirebileceği, eski kararların müktesep hak oluşturmayacağı, davacı mülkiyetindeki parselde akaryakıt alanı kullanımının mevzuatta belirtilen mesafe koşullarını sağlamadığı, bu nedenle temyize konu kararın bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Temyize konu kararın usul ve Yasaya uygun olduğu belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …'IN DÜŞÜNCESİ: Uyuşmazlıkta, davacı tarafından 15/04/2016 tarihli dilekçe ile nazım imar planına yapılan itirazın ve dava dilekçesinde sürülen iddiaların, … ada, … parsel sayılı taşınmaza getirilen ticaret alanı kullanım kararının uygun olmadığı, … parsel sayılı taşınmazın akaryakıt+ LPG istasyonu olarak planlanması gerektiği halde …parsel sayılı komşu taşınmaza getirilen akaryakıt+LPG istasyonu kullanım kararının hukuka aykırı olduğu çerçevesinde yoğunlaştığı, İdare Mahkemesince yerinde yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi neticesinde düzenlenen raporun ve dosyanın birlikte incelenmesinden; akaryakıt+LPG istasyonu fonksiyonunun, 40 metre ve 10 metrelik yolların kesişiminde, kavşak noktasında bulunan dava konusu … ada, … parsel sayılı taşınmaz için de uygun olmadığı, bu durumda, davacı tarafından 1/5000 ölçekli nazım imar planına yapılan itirazın davalı idarece kabulünün imar mevzuatı uyarınca mümkün olmadığı sonucuna ulaşıldığından temyiz isteminin ... parsel sayılı taşınmaza ilişkin kısmının kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının bozulmasına, temyiz isteminin ... parsel sayılı taşınmaza ilişkin kısmının ise onanmasına karar verilmesi gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Uyuşmazlık konusu … ada, … parsel (eski … ada, … parsel) sayılı taşınmaz davalı idare mülkiyetinde iken 19/03/2012 tarihli Kozlu Belediyesi Encümeni kararı ile dava dışı …'a ihale yoluyla satılmıştır. Anılan şahıs tarafından imar durum belgesi düzenlenmesinin talep edilmesi üzerine Kozlu Belediyesi İmar ve Şehircilik Müdürlüğünce, Kozlu Belediye Meclisinin … tarih ve … sayılı kararıyla onaylanan 1/1000 ölçekli uygulama imar planı uyarınca verilen imar durum belgesinde; taşınmazın fonksiyonu Akaryakıt ve LPG İstasyonu, yapılaşma koşulları ise E:0.50, Hmaks:9.50 metre olarak gösterilmiştir. Akabinde, parselin 1/2 hissesi davacı … tarafından 27/07/2012 tarihinde satın alınmıştır.
Kozlu Belediye Başkanlığı Yazı İşleri Müdürlüğünün … tarih ve … sayılı yazısıyla davaya konu taşınmazın üzerinde LPG ve Akaryakıt İstasyonu olarak gerekli yasal prosedürlerin yerine getirilmesi durumunda yapı ruhsatı verilebileceği; … tarih ve … sayılı yazısıyla taşınmazın cephe aldığı aynı yönde ve güzergahta kendisinden önce ve sonra 1000 metre mesafe içinde bir başka akaryakıt ya da LPG istasyonunun bulunmadığı; … tarih ve … sayılı yazısıyla, taşınmazın 1/1000 ölçekli uygulama imar planında akaryakıt ve LPG olarak planlandığı, yol giriş-çıkış izninin yapı ruhsatı başvurusu sırasında belediye tarafından verilmesinin uygun olduğu bildirilmiştir. Sonrasında, taşınmazın kalan 1/2 hissesi de 22/10/2014 tarihinde yine davacı tarafından satın alınmıştır.
Karayolları Genel Müdürlüğünün “Karayolları Koruma Kuşağının Değiştirilmesi” talebi karşısında Kozlu Belediye Meclisinin, … tarih ve … sayılı kararıyla onaylanan 1/1000 ölçekli revizyon uygulama imar planında, davaya konu taşınmaz, kısmen yol, kısmen Blok Nizam 5 kat (BL-5) yapılaşma koşullarında ticaret alanı olarak; … tarih ve … sayılı kararıyla onaylanan 1/5000 ölçekli nazım imar planında, kısmen yol kısmen de ticaret alanı olarak planlanmıştır. Önceki imar planlarında dava konusu taşınmaz için getirilen akaryakıt + LPG istasyonu kullanım kararının davacı parselinin kuzey komşuluğundaki … ada, … parsel sayılı taşınmaz için getirildiği görülmüştür.
Sonrasında, davacı tarafından 15/04/2016 tarihli dilekçe ile nazım imar planına yapılan itiraz, talep edilen kullanım kararının, karayolları kenarında yapılacak yapılarla ilgili yönetmelik hükümlerine aykırı olduğu, bu alanda Karayolları Genel Müdürlüğünce kavşak düzenlenmesi yapılabileceği ve taşınmazın tünel ağzına yakın olması nedeniyle trafik akışını olumsuz etkileyeceği, bu nedenle davacı talebinin uygun görülmediğinden bahisle, Kozlu Belediye Meclisinin … tarih ve … sayılı kararıyla reddedilmiştir.
Bunun üzerine, davacının maliki olduğu … ada, … parsel sayılı taşınmazda akaryakıt + LPG istasyonu kullanım kararı getirilmesi talebiyle nazım imar planına yapılan itirazın reddine ilişkin işlemin ve …ada, … parsel sayılı komşu taşınmazda akaryakıt + LPG istasyonu kullanım kararı getirilmesine ilişkin … tarih ve … sayılı Kozlu Belediye Meclisi kararıyla onaylanan 1/5000 ölçekli nazım imar planının iptali istemiyle görülmekte olan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
3194 sayılı İmar Kanununun 5. maddesinin dava konusu işlemin tesis edildiği tarihte yürürlükte olan halinde, nazım imar planı; varsa bölge ve çevre düzeni planlarına uygun olarak hali hazır haritalar üzerine, yine varsa kadastral durumu işlenmiş olarak çizilen ve arazi parçalarının; genel kullanış biçimlerini, başlıca bölge tiplerini, bölgelerin gelecekteki nüfus yoğunluklarını, gerektiğinde yapı yoğunluğunu, çeşitli yerleşme alanlarının gelişme yön ve büyüklükleri ile ilkelerini, ulaşım sistemlerini ve problemlerinin çözümü gibi hususları gösteren ve uygulama imar planının hazırlanmasına esas olmak üzere düzenlenen detaylı bir raporla açıklanan ve raporu ile beraber bir bütün olan plan olarak, uygulama imar planı ise; tasdikli halihazır haritalar üzerine varsa kadastral durumu işlenmiş olarak nazım imar planı esaslarına göre çizilen ve çeşitli bölgelerin yapı adalarını, bunların yoğunluk ve düzenini, yolları ve uygulama için gerekli imar uygulama programlarına esas olacak uygulama etaplarını ve diğer bilgileri ayrıntıları ile gösteren plan olarak tanımlanmıştır.
2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununun "Tanımlar" başlıklı 3.maddesinde; kavşak "İki veya daha fazla karayolunun kesişmesi veya birleşmesi ile oluşan ortak alandır." şeklinde tanımlanmıştır.
Karayolları Kenarında Yapılacak ve Açılacak Tesisler Hakkında Yönetmelik'in "Geçiş Yolu İzin Belgesi" başlıklı 16. maddesinde; "Belediye sınırları dışındaki karayolları kenarında yapılacak ve açılacak tesislerden karayoluna bağlantı yapılmak istenmesi halinde, yolu yapan ve bakım altında tutan kuruluştan Geçiş Yolu İzin Belgesi alınması zorunludur." düzenlemesine yer verilmiş, aynı Yönetmeliğin "Kavşak Mesafesi" başlıklı 17.maddesinde; "Tesislere ait geçiş yolu ekseninin taşıt yolu dış kenarı ile kesiştiği noktanın kavşak başlangıcına mesafesi, aynı yönde birden fazla şeridi olan iki yönlü devletyolları ile bölünmüş devletyollarında enaz 200 metre, diğer devletyolları ile platform genişliği 10 metre ve daha fazla olan il yollarında enaz 150 metre, diğer ilyollarında enaz 100 metre ve diğer yollarda enaz 50 metredir. Geçiş yolu, giriş ve çıkış yolu olarak tesis edilmiş ise, kavşak tarafında kalan giriş veya çıkış yolu ekseni bu mesafenin tahkikinde esas alınır. Tesislere ait geçiş yolu ekseninin taşıt yolu dış kenarı ile kesiştiği noktanın, platform genişliğinde daralma olan köprü, tünel ve menfez gibi yapıların yaklaşımlarında yol platformundaki daralmanın başladığı kesime olan mesafesi; iki yönlü devlet ve il yollarında her iki yönde ayrı ayrı olmak üzere enaz 100 metre, bölünmüş devlet ve il yollarında enaz 50 metredir. Ancak; a) Çeşitli kamu kurum ve kuruluşlarının bakımı altında bulunmayan tapuda kayıtlı yollar. b) Çeşitli kamu kurum veya kuruluşların bakımı altında bulunmayan veya bu kuruluşların bakımı altında olmasına rağmen kamuya açık tutulmayan yollar. c) Çeşitli kamu, kurum veya kuruluşlarınca daha önce bakım altında iken, sonradan bakım ağından çıkarılan karayolları, d) Geçiş yolları, e) İlgili kuruluşlarınca yapım ve bakım altında bulundurulan sulama kanalı yolları,baraj yolları ile radyoling, radar, televizyon yayın aktarıcı istasyonları, haberleşme istasyonları, katı, sıvı veya gaz iletim hatları gibi tesislere ulaşan yollar, f) Serbestçe girmenin yasaklandığı yollar, g) Bölünmüş yollarda sadece ,"U" dönüşleri için ayırıcı üzerinden verilen aralıkları, h) Bölünmüş yollarda, ayırıcıda aralık bırakılmaksızın tesis yeri karşı tarafındaki yol bölümüne bağlanan veya bu bölümden ayrılan yollar, kavşak mesafesi tahkikinde dikkate alınmaz." düzenlemesine yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Temyiz konu kararın … ada, … parsel sayılı taşınmaza ilişkin kısmı yönünden;
Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairelerince verilen kararların temyiz yolu ile incelenerek bozulabilmeleri 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49. maddesinde belirtilen nedenlerden birinin bulunması halinde mümkündür.
Bölge İdare Mahkemesince verilen temyize konu kararın bu kısmı hukuk ve usule uygun olup bozulmasını gerektirecek bir sebep bulunmamaktadır.
Temyiz konu kararın ... ada, ... parsel sayılı taşınmaza ilişkin kısmı yönünden;
Uyuşmazlıkta, davacı tarafından 15/04/2016 tarihli dilekçe ile nazım imar planına yapılan itirazın ve dava dilekçesinde sürülen iddiaların, …ada, … parsel sayılı taşınmaza getirilen ticaret alanı kullanım kararının uygun olmadığı, … parsel sayılı taşınmazın akaryakıt+ LPG istasyonu olarak planlanması gerektiği halde … parsel sayılı komşu taşınmaza getirilen akaryakıt+LPG istasyonu kullanım kararının hukuka aykırı olduğu çerçevesinde yoğunlaştığı görülmektedir. Diğer bir deyişle, komşu parselde akaryakıt+LPG istasyonu kullanımı getirilmesine ilişkin işlem ile davacı parselinde akaryakıt+LPG istasyonu kullanımı getirilmesi talebinin reddine ilişkin işlemin davanın konusunu oluşturduğu ve davacının, kendi mülkiyetindeki 66 parsel sayılı taşınmazda akaryakıt+LPG istasyonu kullanım kararının hukuka uygun olduğunu ileri sürdüğü anlaşılmaktadır.
İdare Mahkemesince yerinde yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi neticesinde düzenlenen raporun ve dosyanın birlikte incelenmesinden; … ada, … parsel sayılı davacı taşınmazının, 40 metre ve 10 metrelik yolların kesişiminde, kavşak noktasında bulunduğu, bu nedenle, davacı parselinin de (komşu parsel gibi) akaryakıt+LPG istasyonu fonksiyonu getirilmesi yönünden yukarıda anılan mevzuat hükümlerine uygun olmadığı, dolayısıyla, davacı tarafından 1/5000 ölçekli nazım imar planına yapılan itirazın davalı idarece kabulünün mümkün olmadığı ve davacı talebinin reddine ilişkin işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
Bu itibarla, dava konusu işlemin iptaline ilişkin temyize konu Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının ... parsel sayılı taşınmaza ilişkin kısmında isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Temyiz isteminin … ada, … parsel sayılı taşınmaza ilişkin kısmının reddine,
2. Dava konusu işlemin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptaline ilişkin Mahkeme kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının … ada, … parsel sayılı taşınmaza ilişkin kısmının ONANMASINA,
3. 2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan temyiz isteminin … ada, … parsel sayılı taşınmaza ilişkin kısmının kabulüne,
4. Anılan Bölge İdare Mahkemesi kararının … ada, … parsel sayılı taşınmaza ilişkin kısmının BOZULMASINA,
5. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 06/01/2022 tarihinde, kesin olarak, oybirliğiyle karar verildi.