(Kapatılan)22. Hukuk Dairesi 2019/4999 E. , 2020/2816 K.
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, süresi içinde duruşmalı olarak temyizen incelenmesi davacı vekilince istenilmesi üzerine dosya incelenerek işin duruşmaya tabi olduğu anlaşılmış ve duruşma için 05/11/2019 Salı günü tayin edilerek taraflara çağrı kağıdı gönderilmişti. Duruşma günü davacı adına vekili Avukat ...ile davalılardan ... adına Avukat ... geldiler. Davalı ... Akyurt, davalı ... ve davalı ... adına kimse gelmedi. Duruşmaya başlanarak hazır bulunan avukatların sözlü açıklamaları dinlendikten sonra duruşmaya son verilerek Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor sunuldu, bir kısım eksik belgeler getirtildikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, yönetim ve denetimi Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu’na devredilen Yurtbank A.Ş.’nin, Sümerbank A.Ş. ile devren birleştirildiğini, ardından imzalanan 09.08.2001 tarihli hisse devir sözleşmesi gereğince Sümerbank A.Ş.’nin külli halefiyet prensipleri çerçevesinde Oyakbank A.Ş. ile devren birleştirilmesine karar verildiğini, Sümerbank A.Ş.’nin tüm yükümlülüklerinin ise Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu tarafından üstlenildiğini, davalıların eski Yurtbank A.Ş. Denizli Şubesi çalışanları olduğunu, banka yönetiminin Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu’na devredildiği tarihlerde, davalıların, Kıbrıs’ta kurulu bulunan dava dışı Yurt Security Off Shore Bank Ltd.’nin mudilerine usulsüz ödemeler yaptıklarını, bankanın hiçbir şekilde kanuni sorumluluğunda olmayan Yurt Security Off Shore Bank Ltd.’nin mudilerine yapılan usulsüz ödemeler sebebiyle banka zararının meydana geldiğini ileri sürerek, 88.419,00 TL alacağın faiziyle birlikte hüküm altına alınması talep edilmiştir.
Davalı Cevabının Özeti:
Davalılar, davanın reddini savunmuştur.
Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, yazılı gerekçeyle davanın reddine karar verilmiştir.
Temyiz:
Kararı davacı vekili temyiz etmiştir.
Gerekçe:
Dava, Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu’na (TMSF) devredilen Yurt Ticaret ve Kredi Bankası A.Ş.’nin (Yurtbank-Banka) uğradığı zararın tazminine ilişkindir.
Somut uyuşmazlıkta Yurtbank yönetiminin 22/12/1999 tarihinde T.C. Merkez Bankası tarafından deruhte edildiği, bununla birlikte 23/12/1999 tarihinde Yurt Security Off Shore Bank Ltd.’den (Off Shore Bank) havale gelmediği halde Yurtbank Denizli Şubesi yetkilileri tarafından havale gelmiş gibi bir kısım mudilere hesap açıldığı, mevduatın hesap cüzdanına işlendiği, havale gelmediği için daha sonra işlem iptal edilse de hesap cüzdanlarının mudilerde kaldığı anlaşılmaktadır.
Diğer taraftan 22/12/1999 ilâ 24/12/1999 tarihlerinde Off Shore Bank’dan havale gelmediği halde, havale geleceği varsayımıyla hesap cüzdanı tanzimi işlemlerinin tespiti sonrasında, Yurtbank A.Ş. Yönetim Kurulunun 04/02/2000 tarih ve 12 sayılı kararı ile “Nezdinde Yurt Ticaret ve Kredi Bankası A.Ş. (Yurtbank) mevduat hesap cüzdanı olan kişilere ait mevduatın, Teftiş Kurulunca yapılmış inceleme sonuçlarına dayanması şartıyla Bankamızın mevduatı olarak addedilmesi ve ödeme yapılmasına” karar verilmiştir.
Dosya içeriğine göre, elinde Yurtbank hesap cüzdanı bulunan mudilerden Keziban Tonkul’a 02/03/2000 tarihinde 14.176,25 TL, Ahmet Tonkul’a 02/03/2000 tarihinde 6.070,50 TL ve 10.950,05 TL, Gülay Bozbay’a ise 10/10/2000 tarihinde 41.299,90 TL ödeme yapıldığı görülmektedir.
Mevcut bilgi ve belgelere göre ise, ismi belirtilen mudilerin 62411, 62412, 62413 ve 58691 sayılı hesap cüzdanlarını ibraz etmeleri sonrasında mudilere ibraname imzalattılarak Yurtbank Denizli Şubesi yetkilileri tarafından ödeme yapılmıştır. Bununla birlikte, ismi geçen mudilere ödeme yapılsa da, dosya kapsamında Banka Teftiş Kurulunca ödeme yapılması yönünde olumlu bir görüşün mevcut olmadığı görülmektedir.
Açıklanan maddi ve hukuki olgulara göre, Teftiş Kurulunun olumlu görüşü bulunmaksızın yukarıda ayrıntısı belirtilen toplamda 72.496,70 TL ödemenin yapılmaması gerektiği açıktır.
Bu noktada belirtmek gerekir ki, mahkemece öncelikle ayrıntısı belirtilen ödemelerin yapılabilmesi için Banka Teftiş Kurulunun olumlu görüşünün bulunup bulunmadığı hususu araştırılmalıdır.
Banka Teftiş Kurulunun olumlu görüşü bulunmaksızın ödeme yapıldığının tespit edilmesi durumunda, Bankanın toplamda 72.496,70 TL zarara uğratıldığı kabul edilmelidir. Toplam zarar miktarı bu şekilde tespit edilmekle birlikte, ödeme yapılmasına sebebiyet veren Banka görevlilerinin hangi oranda kusurlu olduğu konusunda da gerekli araştırma yapılmalıdır.
İfade etmek gerekir ki, zarara sebebiyet veren eylem, karşılığı gelmediği halde hesap cüzdanının düzenlenip mudilere verilmesi ile mudi tarafından hesap cüzdanı ibrazı sonrasında teftiş kurulunca yapılmış bir inceleme bulunmaksızın ödeme yapılmasıdır.
Bu itibarla, mahkemece 23/12/1999, 02/03/2000 ve 10/10/2000 tarihlerinde geçerli, Yurtbank Denizli Şubesi çalışanlarını ve çalışanların görevlerini gösterir liste, çalışanların görev tanımlarını gösterir kayıtlar, banka çalışma sistemine ilişkin iç yönetmelik ile buna dair tüm kayıt ve belgeler getirtilmelidir.
Bilahare bankacılık alanında uzman bilirkişi heyetine dosya tevdi edilmeli, bilirkişiden denetime elverişli, somut, gerekçeli rapor alınmalı, hesap cüzdanı tanzimi ve mudiye tevdii işlemi ile hesap cüzdanına istinaden mudiye ödeme yapılması işlemini gerçekleştiren ve bu işlemlerin yapılması noktasında sorumluluğu bulunan çalışanlar belirlenmeli, bu belirlemeden sonra görev tanımları dahilinde sorumlu olan çalışanların kusur oranı tespit edilmeli ve oluşacak sonuca göre karar verilmelidir.
Anılan hususlar gözetilmeksizin eksik inceleme ile yazılı şekilde hüküm tesisi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
Sonuç:
Temyiz olunan kararın yukarıda yazılı sebeplerle BOZULMASINA, davacı yararına takdir edilen 2.540,00 TL. duruşma vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 18/02/2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.