......

Dava, davacının ..... sigortalılığının ve yaşlılık aylığına hak kazandığının tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece , bozma ilamına uyularak ilamında belirtildiği şekilde, davanın kısmen kabulü ile davacının 01.08.1990-25.11.2006 tarihleri arasında ....sigortalılığının tespitine ve yaşlılık aylığı talebinin reddine karar verilmiştir.
Hükmün, davalı Kurum avukatı tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Dava, 5510 sayılı .....Kanununun 4/1-b bendi kapsamındaki sigortalılara ilişkin olmakla beraber, geçiş hükümlerini içeren aynı kanunun geçici 7. maddesi gereğince mülga 2926 sayılı Kanun hükümlerinin uygulanması gerektiğinden, söz konusu mevzuat hükümleri gereği inceleme yapılmıştır.
Somut olayda, davacının tescilinin 24.07.1990 tarihindeki talebine istinaden 01.08.1990 tarihi itibarıyla yapıldığı, 2007 yılında 1479 sayılı Kanun kapsamındaki sigortalılığı nedeniyle davacının 25.01.2006 tarihi itibarıyla terkin edildiği, Kurumun daha sonra davacının aile reisi sıfatı olmaması nedeniyle davacının 2926 sayılı Kanun kapsamındaki sigortalılığını başlangıç itibarıyla terkin ettiği, davacının 1990, 1997, 1998, 2001, 2006 tarihlerinde prim ödemelerinin bulunduğu anlaşılmaktadır.
Dairemizin 03.05.2012 tarih ve 2011/17714 Esas, 2012/7932 Karar sayılı ilamında; tarımsal faaliyetin yöntemince araştırılması gerektiği ifade edilerek, tarımsal faaliyet bulunmasa dahi; davacının prim ödemeleri dikkate alınmak suretiyle, gerektiğinde bilirkişi incelemesi yapılarak, fazla prim ödemelerine karşılık gelen sigortalılık süresi kadar ve ilk prim ödemesini takip eden aybaşı başlangıca esas alınmak suretiyle, isteğe bağlı sigortalı sayılabileceği belirtilmiştir.Mahkemece bozma kararına uyulmasına karar verilmiştir. Bozma kararına uyulmakla, bozma kararı lehine olan taraf yararına usulü kazanılmış hak doğar ve mahkemece de bozma ./...
-2-
Kararı doğrultusunda karar verilmesi gerekir. (09.05.1960 gün ve 21/9 sayılı İBK) O halde mahkemece bozmaya uyulduğuna göre, bozma kapsamı doğrultusunda inceleme ve araştırma yapılarak karar verilmesi gerekir.
Mahkemece, bozma ilamına uyulmasına rağmen bozma ilamında belirtilen şekilde inceleme ve araştırma yapılmamıştır.
Mahkemece;
1- Çekişmeli dönemde davacının nerede oturduğu; ...... Başkanlığı ve Muhtarlık kayıtları esas alınarak belirlenmeli,
2- Dönem içinde .....aracılığıyla "....." kullanıp kullanmadığı araştırılmalı,
3- Dönem içinde ürün teslimatından dolayı prim kesintisi yapılıp yapılmadığı araştırılmalı,
4- 25.04.2006 gün 26149 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 5488 sayılı Tarım Kanunun 19. maddesi uyarınca Çiftçi Kayıt Sistemine dahil edilerek doğrudan gelir desteği alıp almadığı ve bu bağlamda davacının hangi ürünleri ekerek bunları nerelere sattığı, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunun "zirai kazanç, zirai faaliyet, zirai işletme, çiftçi ve mahsulün tarifi" başlıklı 52, " zirai kazançta vergileme" başlıklı 53, ve "Vergi Tevkifatı" başlıklı 94 vd. maddeleri ile 213 Vergi Usul Kanununun " Vergi kesenlerin sorumluluğu" başlıklı 11. maddesi kapsamında zirai kazançlarından dolayı vergi ödeyip ödemedikleri araştırılmalıdır. Konu ile ilgili Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 08.12.2010 gün ve 2010/10-580-647 sayılı kararında da açıkça belirtildiği üzere " Tevkifat yapma ve kurum hesaplarına aktarma yükümü, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunun 94/11.maddesinde öngörülen çiftçilerden satın alınan zirai mahsuller için yapılan ödemelerden gelir vergisine mahsuben tevkifat yapma yükümüne paralel olarak getirilmiştir. Bakanlar Kurulu Kararı kapsamındaki gerçek ve tüzel kişiler, tarımsal faaliyette bulunan bu kişilerden satın aldıkları ürün bedellerinden tevkifat yapmakla yükümlüdürler." Tevkifat suretiyle vergilendirilen çiftçiler yaptıkları satış ve hizmetleri dolayısıyla müstahsil makbuzu almak ve saklamak zorundadırlar.
5- Tarımsal faaliyeti kapsamında ilaç, gübre ve sulama parası ödeyip ödemediği, varsa bunların fatura ve belgelerinin nelerden ibaret olduğu,........üyeliği varsa bu kuruluşlara düzenli bir şekilde aidat ödeyip ödemediği araştırılmalı, tarımsal faaliyete elverişli tapulu taşınmazının bulunup bulunmadığı, tarımsal faaliyetin taşınmaz kiralanması yoluyla gerçekleştirildiğinin savunulması halinde; taşınmazların, kimden hangi yıllar için kiralandığı, kiracının; kiralama yoluyla faaliyetini yürütmeye elverişli alet ve edavatının bulunup bulunmadığı araştırılmalı, traktörünün bulunduğunun ileri sürülmesi halinde, traktörün hangi tarihte satın alınıp ilgilisi adına trafiğe tescil edildiğini gösteren fatura ve trafik tescil belgesinin celbedilmeli,
6-Köy muhtarı ve ihtiyar heyeti üyeleri gibi tarımsal faaliyetin varlığını
../...
-3-
yakından bilebilecek durumdaki tanıklar dinlenilerek sigortalılık olgusunun varlığı hiçbir duraksamaya yer vermeyecek şekilde açıklığa kavuşturulduktan sonra hasıl olacak sonuca göre bir karar verilmelidir.
Ne var ki, tarımsal faaliyet bulunmasa dahi; davacının prim ödemeleri dikkate alınarak, gerektiğinde bilirkişi incelemesi yapılarak, fazla prim ödemelerine karşılık gelen sigortalılık süresi kadar ve ilk prim ödemesini takip eden aybaşı başlangıca esas alınmak suretiyle, isteğe bağlı sigortalı sayılabileceği göz ardı edilmemelidir.
Bu maddi ve hukuki olgular göz önünde bulundurulmaksızın, eksik inceleme ve araştırma sonucu yazılı şekilde karar tesisi, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir
O halde, davalı Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
S O N U Ç : Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 22.02.2013 gününde oybirliğiyle karar verildi.


........