Yargıtay 10. Hukuk Dairesi 2013/2154 Esas 2013/2938 Karar Sayılı İlamı

Mahkemesi :Asliye Hukuk(İş) Mahkemesi


Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, ilamında belirtildiği şekilde davanın kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün, davalılar vekilleri tarafından ayrı ayrı temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Davacı, davalı şirkete ait işyerinde önce çaycı, sonra kasiyer ve en son da tezgâhtar olarak 01.03.2001 – 12.05.2006 tarihleri arasından hizmet akdine dayalı kesintisiz çalıştığının tespitine karar verilmesini istemiştir. Mahkemece, davanın kabulü ile; davacının, “01.03.2001 – 12.05.2006 diğer davalı Kuruma bildirilen süreler haricinde davalı işyerinde 1181 gün asgari ücretle çalıştığının tespitine” karar verilmiştir.
Davanın yasal dayanağı 5510 sayılı Kanunun geçici 7/1. maddesi uyarınca uygulama alanı bulan mülga 506 sayılı Kanunun 79. maddesidir. Bu tür sigortalı hizmetlerin saptanmasına ilişkin davalar kamu düzeni ile ilgili olduğundan, özel bir duyarlılıkla ve özenle yürütülmeleri zorunlu olduğu gibi, sonuç itibariyle sigorta primlerinin işverenden tahsiline yol açacağından, işverenlik sıfatının şüpheye yer bırakmayacak şekilde belirlenmesi gerekir. Bu konuda temel dayanak noktası 506 sayılı Kanun"un "İşveren ve işveren vekilinin tarifi" başlığını taşıyan 4. madde hükmüdür. Anılan maddede; bu Kanunun uygulanmasında 2. maddede belirtilen sigortalıları çalıştıran gerçek veya tüzel kişiler "işveren" olarak tanımlanmıştır.
Davalı Kurum kayıtlarına göre; davacının davalı şirkete ait “mücevherat ve kuyumculuk” iş kolunda faaliyet gösteren işyerinden, herhangi bir işe giriş bildirgesi olmaksızın, 01.07.2005 – 01.11.2005 tarihleri arasında 121 gün bildirimi bulunmaktadır. Mahkemece, davacının 01.03.2001 tarihinden itibaren anılan işyerinde çalıştığının tespitine karar verilmiş ise de; davalı şirketin 06.04.2005 tarihinden itibaren Ticaret Siciline tescil edildiği gibi vergi kaydının da Vergi Dairesi denetimine istinaden aynı tarihte başladığı anlaşılmaktadır. Bu durumda davacının, şirketin kayden ve fiilen faaliyete geçtiği tarihten önce anılan işyerinde çalışıp çalışmadığı, çalışmış ise hangi işveren nezdinde çalıştığı dosya kapsamından anlaşılmamaktadır. Bu nedenle; davacının çalıştığı iddia edilen işyerinin Kurum nezdindeki işyeri sicil dosyası getirtilmeli; davacının talebe ve kabule konu sürede hangi işyerinde çalıştığı ve bu işyerinin işvereni belirlenmeli, davalı şirket ile tespit edilen işverenler arasındaki hukuki ilişkinin niteliği, bu kapsamda işyeri devrinin söz konusu olup olmadığı Ticaret Sicil ya da vergi kayıtlarından da yararlanılarak araştırılmalı; yapılacak araştırma sonucu dava dışı şirketin işverenlik durumu bulunduğunun anlaşılması halinde, yasal yöntemine uygun biçimde davaya katılımı sağlanmalı, gösterecekleri deliller de toplandıktan sonra tüm deliller birlikte değerlendirilerek, varılacak sonuca göre hüküm kurulmalıdır.
Mahkemece, açıklanan maddi ve hukuki esaslar gözetilmeden, eksik araştırma ve yanılgılı değerlendirme ile yazılı biçimde karar verilmesi, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O halde, davalılar vekillerinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istem halinde davalılardan Kadriye Kuyum Turz. Teks. Tic. Ltd. Şti."ye iadesine, 22.02.2013 gününde oybirliğiyle karar verildi.