Danıştay 4. Daire 2021/8794 Esas 2022/2 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
DÖRDÜNCÜ DAİRE
Esas No : 2021/8794
Karar No : 2022/2

TEMYİZ EDEN (DAVALI) :… Vergi Dairesi Başkanlığı
(… Vergi Dairesi Müdürlüğü)
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : …Deri Sanayicileri Dış Ticaret Anonim Şirketi
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:…, T:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı tarafından 2013/2 ila 9 dönemlerine ilişkin olarak … Kürk Deri San. Tic. Ltd. Şti.'nden yaptığı alımlar nedeniyle yüklendiği katma değer vergilerinin iadesi isteminin hakkında düzenlenen vergi inceleme raporuna istinaden reddine dair … tarih ve ..sayılı işlemin iptali istenilmiştir.
Uyuşmazlıkta verilen kararların özeti: …Vergi Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararda; davacı tarafından dava konusu 2013/2 ila 8 dönemlerine ait iade taleplerine konu faturalar yasal süresi içerisinde defterlerine kaydedilip indirim listesine dahil edildiği, daha sonra pişmanlık talepli olarak bu faturaların indirim ve yüklenim listelerinden çıkarıldığı, 20/12/2018 tarihinde ikinci kez verilen düzeltme beyannamelerinin ise indirim ve iade için tekrar hak sağlaması mümkün olmadığı, dava konusu 2013/9 dönemine ait iade talebine ilişkin ise, bu döneme ait iade talebine konu faturalar ise ilk kez 20/12/2018 tarihinde verilen düzeltme beyannamesi ile indirim ve yüklenim listesine dahil edildiğinden bu faturaların da yasal süresi içerisinde indirime konu edilmemesi nedeniyle iade talebine konu edilemeyeceği, sonuç olarak, dava konusu işlemle ilgili olarak mahkemece sebep ikamesi yapılarak, davacının iade taleplerinin yerine getirilmemesi yönündeki dava konusu işlemde bahsedilen sebep nedeniyle hukuka ayrılılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Bu karara yönelik olarak yapılan istinaf başvurusu …Bölge İdare Mahkemesi … Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararda; dış ticaret sermaye şirketi olan davacının ilgili dönemlerde …Kürk Deri ve Sanayi Ticaret Ltd. Şti.'den yaptığı alımlar ile bu alımlara ilişkin gerçekleştirdiği ihracatların sabit olduğu, bu ihracatlardan kaynaklanan katma değer vergisi iadelerinin emtiaların temin edildiği … Kürk Deri ve Sanayi Ticaret Ltd. Şti.'nin ihtilaflı dönemde yasal kayıtlarına intikal ettirdiği ve indirim konusu yaptığı bir kısım alış faturalarını düzenleyen mükellefler hakkında sahte belge düzenlemekten dolayı yapılmış olumsuz tespitler bulunduğundan bahisle davacının aracı ihracat sözleşmesine istinaden gerçekleştirdiği ihracat işlemlerinden dolayı katma değer vergisi iadelerinin iade talebinin reddi işleminde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle istinaf başvurusu kabul edilerek kesin olarak karar verilmiştir.
Anılan kararın temyiz edilmesi üzerine, temyize konu … tarih ve E:…, K:…, T:… sayılı Vergi Dava Dairesi kararıyla; konusu yüz doksan iki bin Türk lirasını aşmayan vergi davaları temyiz edilebilecek kararlar arasında yer almadığından, istinaf başvurusunun reddine ilişkin kararın kesin olduğu ve temyiz yolu kapalı olmak üzere verildiği anlaşıldığından temyiz isteminin incelenmesine olanak bulunmadığı sonucuna varılmıştır. Belirtilen gerekçelerle 2577 sayılı Kanunun 48/6. maddesi uyarınca temyiz isteminin incelenmeksizin reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Kararın kesin olmayıp temyize kabil olduğu, dava konusu tutarın yasal sınırın üzerinde olduğu, yapılan işlemlerin hukuka uygun olduğu ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Yalnızca ilgili rapora dayalı taleplerinin reddi yönündeki idari işlemin iptalinin talep edildiği, taleplerinde bir miktarın söz konusu olmadığı, temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmuştur.

TETKİK HÂKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Dördüncü Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi ve Anayasa Mahkemesi içtihatlarına göre; mahkemeye erişme hakkı sadece ilk derece mahkemesinde dava açma hakkını değil, eğer iç hukukta itiraz, istinaf veya temyiz gibi kanun yollarına başvurma imkânı tanınmış ise üst mahkemelere başvurma hakkını da içerir (AİHM Kararı, Bayar ve Gürbüz/Türkiye, B. No: 37569/06, 27/11/2012, § 42).
Mahkemeye erişme hakkının yasal birtakım şartlara tabi tutulması kabul edilebilir olsa da, mahkemelerin, usûl kurallarını, uyuşmazlığın esasında mündemiç hakkı ihlâl edecek kadar katı ve bu kuralları ortadan kaldıracak kadar da geniş yorumlamaktan kaçınmaları gerekir (AİHM Kararı, Walchli/Fransa, B. No. 35787/03, § 29).
Usûl kurallarının, hukukî güvenliğin sağlanması ve yargılamanın düzgün bir şekilde yürütülmesi sonucunda adaletin tecellî etmesine hizmet etmek yerine, bir çeşit engel hâline gelmeleri durumunda mahkemeye erişim hakkı ihlâl edilmiş olur (AİHM Kararı, Efstathiou ve Diğerleri/Yunanistan, B. No: 36998/02, § 24).
Bu itibarla, mahkemeye erişme hakkı, temyiz yoluna başvurma hakkını da kapsadığından, 2577 sayılı İdarî Yargılama Usûlü Kanunu'nun temyize tâbi davaları düzenleyen 46. maddesinin temyiz yoluna başvuru haklarını daraltan şekilde katı yorumlanmaması gerekir.
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun (6545 sayılı Kanunla değişik) 45. maddesinin altıncı fıkrasında, bölge idare mahkemelerinin 46. maddeye göre temyize açık olmayan kararlarının kesin olduğu düzenlenmiştir.
Aynı Kanunun 46. maddesinin birinci fıkrasında, Danıştay dava dairelerinin nihai kararları ile bölge idare mahkemelerinin maddede sayılan davalar hakkında verdikleri kararların, başka kanunlarda aksine hüküm bulunsa dahi Danıştayda, kararın tebliğinden itibaren otuz gün içinde temyiz edilebileceği belirtilmiş; aynı fıkranın (b) bendinde ise, konusu yüz bin Türk Lirasını (anılan Kanunun Ek 1. maddesine göre 2021 yılı için 192.000,00 TL) aşan vergi davaları, tam yargı davaları ve idari işlemlere karşı açılan davalar hakkında bölge idare mahkemelerinin istinaf yoluyla yapılan başvurular üzerine verdikleri kararlar, temyiz edilebilecek olan kararlar arasında sayılmıştır.
Dosyanın incelenmesinden, Davacı tarafından 2013/2 ila 9 dönemlerine ilişkin olarak … Kürk Deri San. Tic. Ltd. Şti.'nden alınarak yapılan ihracatlar nedeniyle yüklenilen katma değer vergilerinin iadesi isteminde bulunulduğu, söz konusu iade istemine ilişkin olarak davacı hakkında … tarih ve …sayılı vergi inceleme raporunun düzenlendiği, raporda iadesi talep edilen tutarın 2.248.053,55-TL olduğu, davacıya … Kürk Deri San. Tic. Ltd. Şti. tarafından düzenlenen faturalar sahte olduğundan bu faturalara konu katma değer vergisinin iadesi isteminin reddedilmesi gerektiği tespitlerinin yapıldığı, davalı idarece tesis edilen dava konusu işlemle davacının … Kürk Deri San. Tic. Ltd. Şti.'nden yaptığı mal alımları nedeniyle yaptığı iade başvurusunun reddedilmesi üzerine bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Uyuşmazlıkta, davacı tarafından yapılan başvurunun kabul edilmesi durumunda, ihtilaflı dönemlerde iadesi talep edilen tutarın 2.248.053,55-TL olduğu, diğer bir ifadeyle dava konusu işlemin para ile ölçülebilir bir karşılığının bulunduğu ve 2577 sayılı Kanunun 46. maddesinin 1. fıkrasının (b) bendinde belirlenen miktarı aştığının görüldüğü ancak durumun tam olarak tespiti adına ara kararla davacının … tarih ve … sayılı idareye başvuru dilekçesi temin edilerek, … Bölge İdare Mahkemesi … Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı karara karşı yapılan temyiz başvurusu üzerine dosyanın tekemmül ettirilerek temyiz başvurusunun görüşülmesi için Danıştaya gönderilmesi gerektiğinden Vergi Dava Dairesi kararında hukuka uygunluk görülmemiştir.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1.Temyiz isteminin kabulüne,
2.Temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi … Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3.Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın Vergi Dava Dairesine gönderilmesine, 10/01/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.