Yargıtay 9. Hukuk Dairesi 2022/5976 Esas 2022/8078 Karar Sayılı İlamı

BÖLGE ADLİYE
MAHKEMESİ : ... 51. Hukuk Dairesi

DAVA TÜRÜ : ALACAK

İLK DERECE
MAHKEMESİ : ... 9. İş Mahkemesi

Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.

Kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.

Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçesinin kabulüne karar verilmiştir.

Davacı vekilince temyiz incelemesinin duruşmalı olarak yapılmasının istenilmesi üzerine, işin duruşmaya tabi olduğu anlaşılmış ve duruşma için 21.06.2022 Salı günü tayin edilerek taraflara tebligat gönderilmiştir.

Duruşma günü davacı vekili Avukat... ...ile davalı vekili Avukat ... geldiler.

Dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:


I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin 13.01.2012-12.03.2015 tarihleri arasında davalı işverenin emir ve talimatları doğrultusunda Bankanın Rusya'da bulunan İştirakinde müdür olarak göreve başladığını, son olarak genel müdür olarak görevini ifa ettiğini, müvekkilinin son aldığı ücretin 14.500,00 USD olduğunu, Rusya'da direkt banka kurulmasına müsaade edilmediğini, bu nedenle banka satın alınmak suretiyle piyasaya girilerek oradaki bankanın şube gibi doğrudan Türkiye'den yönetildiğini, davacının çalıştığı süre boyunca kendisi gibi yönetici pozisyonunda olan diğer işçilerin yararlandığı başarı priminden ve yıllık dört maaş tutarındaki ikramiyeden yararlandırılmadığını, ayrıca davacının davalı işverene iş başvurusu yaptığını, Rusya'da çalışma vizesinin davalı işverence alındığını ve Rusya'ya varışından sonra oturma izni alındığını, böylece davalı işverenin emir ve talimatı altında çalıştığını, ancak Türkiye'de Sosyal Güvenlik Kurumuna bildiriminin yapılmaması sebebiyle sigortalı hizmet cetvelinde çalışmasına ilişkin kayıt olmadığını, davacının primlerinin ödenmediğini, yılda dört maaş tutarındaki ikramiyeden yararlandırılmadığını belirterek prim ve ikramiye alacağı ile ayrımcılık tazminatının davalıdan tahsilini talep etmiştir.

II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davacının Rusya'da çalıştığını ve Rus hukukunun geçerli olduğuna ilişkin sözleşme imzaladığını, bu nedenle yetki ve husumet itirazında bulunduklarını, davacı ile müvekkili Banka arasında herhangi bir iş ilişkisi kurulmadığını ve Bankanın davacının işvereni olmadığını, Rusya'daki bankanın Türkiye'den yönetilmediğini, davacı ile Türkiye İş Bankası arasında ise hiçbir dönem ve hiçbir şekilde iş ilişkisi kurulmadığını, davacının hiçbir zaman Bankanın çalışanı olmadığını, yöneticilik priminin (jestiyon) her sene ödenip ödenmeyeceği ve ödenecek ise kimlere/hangi unvandakilere ve hangi tutarda ödeneceğine ilişkin koşulların Banka Yönetim Kurulunun takdirine göre belirlendiğini, bu primin davacı tarafından talep konusu yapılabilmesinin söz konusu dahi olamayacağını, davacının müvekkili Banka çalışanı olmaması nedeniyle Banka çalışanlarına uygulanan hakların davacıya uygulanmasının mümkün olmadığını, davacının müvekkili Bankaya iş başvurusunda bulunmadığını, yöneticilik primi, ikramiye ve ayrımcılık tazminatı taleplerinin de gerçek dışı ve dayanıksız olduğunu savunarak davanın reddini talep etmiştir.


III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile

"...
Tüm dosya kapsamı ile dosya kapsamına uygun 21/09/2018 tarihli bilirkişi raporundaki tespitler birlikte değerlendirildiğinde davacının dava dışı CJSC İş Bankasında imzalanan sözleşme gereği 10/01/2012-12/03/2015 tarihleri arasında çalıştığı, bu süre içerisinde Türkiye'de SGK'ya tabi herhangi bir hizmetinin görülmediği, dava dışı CJSC Bank ile 18/11/2011 tarihinde Finansal Kontrol ve Risk Departmanı Müdürü pozisyonunda istihdam edilmek üzere 3 yıl süreli Rusyadaki ofiste görev yapmak üzere Rusya Federasyonu Mevzuatına tabi olarak aylık net 261.000,00 Rus Rublesi karşılığında çalışacağına ilişkin iş sözleşmesinin imzalandığı, bu iş sözleşmesiyle ilgili 28/12/2011, 24/03/2014, 15/10/2014 ve 22/12/2014 tarihlerinde tadil sözleşmeleri imzalandığı, dava dışı şirketin sahibi davalı banka olmasına karşılık bu şirketin Rusya Federasyonu yasalarına tabi olarak görev yaptığı, ayrı bir yönetim kurulu bulunduğu, yönetim kurulu üyelerinin şirketin sahibi davalı banka olması nedeniyle davalı bankanın tayin ettiği kişilerden oluşması ve personelinde bankanın sahibi olan Türkiyedeki davalı bankanın seçerek dava dışı bankaya göndermesinin olağan olduğu, dosyaya ibraz edilen davacıya ait iş sözleşmesinde yöneticilik primi ile ikramiye alacağına ilişkin hükmün yer almadığı, diğer yandan dava dışı bankadan dava konusu edilen ödemeler konusunda emsal olarak gösterilen çalışanlara yöneticilik primi ödendiği yönündeki belge ile 08/01/2014 tarihinde davalı banka genel müdürlüğünden dava dışı bankanın genel müdürüne gönderilen e-posta mesajında emsal gösterilen kişilere yöneticilik primi tutarları bildirilerek ödenmesi belirtilmiş olmakla birlikte davacı ile imzalanan sözleşmede yer almayan ücret unsurundan dolayı aynı ünvanda farklı statüde olan personele yapılan ödemenin emsal kabul edilemeyeceği, davacı dışında çalışan diğer 3 bölüm müdürüne herhangi bir yöneticilik prim ödemesinin de yapılmadığı göz önüne alınarak yöneticilik prim alacağının olmadığı, dava dışı banka personeline davalı bankada geçerli olan özlük hakları uygulanacağına ilişkin yazılı beyan ve taahhüt bulunmadığı, ikramiye ödemesine ilişkin emsal bordro veya yazılı beyan sunulmadığı göz önüne alınarak ikramiye alacağının olmadığı, davacı 4 maaş tutarında ayrımcılık tazminatı talep etmiş olmakla birlikte sunulan belgelerden davacıya emsal ünvanda Türkiye'den atanan banka çalışanı personelin bir kısmına yöneticilik tazminatı yapıldığı ancak ikramiye ödemesi yapılacağına ilişkin yazılı taahhüt ve bordro olmadığı, ikramiye ödemesine ilişkin sunulan belgenin Türkiye İş Bankası personelini kapsadığı, davacının çalıştığı bankanın davalı bankaya bağlı ortaklık olmasına karşılık davalı bankanın ücret kurallarının uygulanacağına ilişkin yazılı belge sunulmadığı, bu kapsamda ayrımcılık tazminat talebine ilişkin koşulların oluşmadığı kanaati ile davanın reddine karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur..." gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.

IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.



B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili istinaf dilekçesinde özetle Mahkemece somut delilleri ile ortaya konulan davalı işveren ile dava dışı banka arasındaki inkâr edilemez organik bağın görmezden gelindiğini, denetime elverişsiz bilirkişi raporundaki ifadeler olduğu gibi alıntılanarak gerekçe oluşturulduğunu, dava dışı banka personeline verilecek ücretlerin davalı işverenin onayından geçtiğini, İş Bankasının Rusya'daki tüm personel atamalarının işveren tarafından gerçekleştirilmekte olduğunu, iş hukuku normları dikkate alınmadan, davacıya ait iş sözleşmesinde yöneticilik primi ve ikramiye ödeneceğine dair düzenleme bulunmadığı gerekçesiyle davanın usul ve kanuna aykırı olarak reddine karar verildiğini, davalı ... Bankasının Rusya'daki işçisi hâline gelen kadrolu yöneticilerine talimat ve liste yollayarak prim ödetmesine rağmen o işçilerle aynı organizasyonda çalışan davacıya prim ödememesinin eşit davranma borcunu ihlal ettiğini belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının bozularak kaldırılmasını talep etmiştir.

C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile;
"...
Dosyadaki bilgi ve belgeler ile tüm dava dosya kapsamı birlikte ele alınıp incelendiğinde; ilk derece mahkemesince talimatla dinlenen tanık...beyanında; iş bank Rusyanın ayrı tüzel kişiliğinin olduğunu, Rusya konularına tabi olduğunu, ücret ve diğer haklarının icra kurulu tarafından belirlendiğini, iş yerinde çalışanlar arasında ayrımcılık yapılmadığını, sözleşmede yazılan tüm haklarının ödendiğini belirttiği, davacı ......eyanında; davacının prim almadığını, prim alanların Türkiye iş bankasından gelenlerin aldığını belirttiği davalı ... beyanında; iş bankası ile iş bankası Rusyanın tüzel kişiliklerinin farklı olduğunu, iki farklı kurum olduklarını belirttiği, 25.09.2013 tarihinde Rusya federasyonu yasalarına tabi olarak 3 yıllığına iş sözleşmesi imzalandığı anlaşıldığı, taraflar arasında imzalanan iş sözleşmesinde yöneticilik primi, ikramiye vb. davacı talepleriyle ilgili herhangi bir hüküm düzenlenmediği, dava dışı banka personeline iş bankasında geçerli olan özlük haklarının uygulanacağına ilişkin bir beyan ve taahhüt bulunmadığı, yöneticilik primi ödemesinin sadece Türkiyeden atanan banka personeli için ödeme yapıldığı iddia edilmişse de, iş bankası Rusyada çalışan üç bölüm müdürüne herhangi bir yöneticilik primi ödemesi yapılmadığından ayrımcılık tazminatı talebine ilişkin şartların oluşmadığı, dava dışı banka personeline davalı bankada geçerli olan özlük hakları uygulanacağına ilişkin yazılı beyan ve taahhüt bulunmadığı, ikramiye ödemesine ilişkin emsal bordro veya yazılı beyan sunulmadığından ikramiye alacağı, yönetici prim alacağı ve ayrımcılık tazminatı alacaklarının ispatlanamadığı ilk derece mahkemesince davacının açtığı davasının reddetmesinde aykırılık görülmediği anlaşılmıştır..." gerekçesiyle davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.

V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.

B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili, istinaf dilekçesinde belirtilen istinaf sebeplerini tekrar ederek ayrıca davalı işverenin onayı olmadan çok küçük miktarlar yönünden dahi kredi kullandırılmadığını, yine İş Bankasının Rusya'daki işyerinde tüm personel atamalarının davalı işveren tarafından gerçekleştirildiğini, davacının iş görüşmesinin davalı işverenin Türkiye'de yer alan Genel Müdürlük binasında yapıldığını, sözleşmelerin ispat edilen fiili durum ile çelişmesi halinde işçi lehine yorum ilkesi gereği fiili duruma tekabül eden sonuçlara hükmedilmesi gerektiğini belirterek kararı temyiz etmiştir.


C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davacının dava konusu alacaklara hak kazanıp kazanmadığı ve davalı Bankanın bu alacaklardan sorumlu olup olmadığı noktasında toplanmaktadır.

2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 371 inci maddesi ile 369 uncu maddesinin birinci fıkrası, 4857 sayılı İş Kanunu'nun ilgili hükümleri.


3. Değerlendirme
1.Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesi ile 369 uncu maddesinin birinci fıkrasında yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.

2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davacı vekilinin temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,

Davalı yararına takdir edilen 3.815,00 TL duruşma vekâlet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine,

Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,

21.06.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.