12. Hukuk Dairesi 2020/7089 E. , 2021/2382 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ : Bölge Adliye Mahkemesi 23. Hukuk Dairesi
Yukarıda tarih ve numarası yazılı Bölge Adliye Mahkemesince verilen kararın müddeti içinde temyizen tetkiki alacaklı tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya daireye gönderilmiş olup, dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve dosya içerisindeki tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp düşünüldü :
Bonoya dayalı kambiyo senetlerine mahsus haciz yoluyla başlatılan takipte, borçlunun sair itirazların yanı sıra, borca ve imzaya itirazla icra mahkemesine başvurduğu, mahkemece imzaya itirazın kabulü ile takibin durdurulmasına karar verildiği, kararın alacaklı ... Yönetim A.Ş.’nin yüzüne 08.10.2019 tarihinde tefhim edildiği, alacaklının süresinde istinaf dilekçesi verdiği ancak harç yatırmadığı bunun üzerine mahkemece harcın ödenmesine ilişkin muhtıra çıkartıldığı, muhtıranın alacaklıya 11.01.2020 tarihinde tebliğ edildiği, 13.01.2020 tarihinde bu kez mahkemece harçtan muaf olunması sebebiyle harç alınmasına yer olmadığı ve istinaf talebinin kabulüne şeklinde derkenar verilerek dosyanın Bölge Adliye Mahkemesi’ne gönderildiği, Bölge Adliye Mahkemesi’nce harç yatırılmadığından bahisle istinaf başvurusunun yapılmamış sayılmasına karar verildiği, karara karşı alacaklının temyiz yoluna başvurduğu anlaşılmaktadır.
492 sayılı Harçlar Kanunu’nun 123. maddesinin 1. fıkrası “…Özel kanunlarla harçtan muaf tutulan kişilerle, istisna edilen işlemlerden harç alınmaz…” hükmünü içermektedir.
Yine 5411 sayılı Bankacılık Kanunu’nun 143. maddesinin 1. fıkrası; “…Bankalar ve Fon dâhil diğer malî kurumların alacakları ile diğer varlıklarının satın alınması, tahsili, yeniden yapılandırılması ve satılması amacıyla, kuruluş ve faaliyet esasları Kurul tarafından belirlenen varlık yönetim şirketleri de kurulabilir. Varlık yönetim şirketleri alacaklarının tahsili ve alacakların ve/veya diğer varlıkların yeniden yapılandırılması kapsamında alacak tahsili amacıyla edindiği gayrimenkul veya sair mal, hak ve varlıkların işletilmesi, kiralanması ve bunlara yatırım yapılması ve yine alacaklarını tahsil etmek amacıyla borçlularına ilâve finansman sağlamak veya sermayelerine iştirak etmek dâhil olmak üzere her türlü faaliyeti gerçekleştirmeye yetkilidir…” şeklinde olup, aynı maddenin 5. fıkrası “…Bu Kanun kapsamında kurulan varlık yönetim şirketleri ile 4743 sayılı Malî Sektöre Olan Borçların Yeniden Yapılandırılması ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunun bu Kanunla yürürlükten kaldırılan 3 üncü maddesinin yedinci fıkrası uyarınca Kurulun çıkarmış olduğu yönetmelik kapsamında kurulan varlık yönetim şirketlerinin yaptıkları işlemler ve bununla ilgili olarak düzenlenen kâğıtlar, kuruluş işlemleri de dâhil olmak üzere kuruldukları takvim yılı ve bunu izleyen beş yıl süresince 488 sayılı ESAS NO : 2020/7089
Damga Vergisi Kanununa göre ödenecek damga vergisinden, 492 sayılı Harçlar Kanununa göre ödenecek harçlardan, her ne nam altında olursa olsun tahsil edilecek tutarlar 6802 sayılı Gider Vergileri Kanunu gereği ödenecek banka ve sigorta muameleleri vergisinden, kaynak kullanımını destekleme fonuna yapılacak kesintilerden ve 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanunun 39 uncu maddesi hükmünden istisnadır…” hükmünü içermektedir.
Varlık Yönetim Şirketlerinin Kuruluş ve Faaliyet Esasları Hakkında Yönetmeliğinin 11. maddesinin 1. Fıkrasının (a) bendinde varlık yönetim şirketlerinin yapacakları işlemler sayılmakla devamında bu maddede belirlenen konular dışında faaliyette bulunamayacağı ifade edilmiştir. İlgili Yönetmeliği göre “Banka, Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu, diğer mali kurumlar ve kredi sigortası hizmeti veren sigorta şirketlerinin söz konusu hizmetlerinden doğan alacakları ile diğer varlıklarını satın alabilir, satabilir, satın aldığı alacakları tahsil edebilir, varlıkları nakde çevirebilir veya bunları yeniden yapılandırarak satabilir.” hükmünü içermekte olup, Yönetmeliğin “Tanımlar” başlıklı 3. maddesinin 1. fıkrasının (alacağın temliki tarihinde yürürlükte bulunan) (b) bendinde bu yönetmelikte yer alan “… Diğer mali kurumlar: Ana faaliyet konuları para ve sermaye piyasaları olan ve bu konulardaki özel kanunlara göre izin ve ruhsat ile faaliyet gösteren kurumlardan, finansal kiralama şirketleri, faktoring şirketleri ve finansman şirketleri gibi finansman sağlama veya ödünç para verme işleriyle iştigal eden tüzel kişileri,..” ifade eder şeklindedir.
5411 sayılı Bankacılık Kanunu’nun 143. maddesindeki düzenlemede “istisna”dan söz edilmekte olup, varlık yönetim şirketlerinin yaptıkları işlemleri ve bununla ilgili olarak düzenlenen kağıtları, kuruldukları takvim yılı ve bunu izleyen beş yıl süresince, 492 sayılı Harçlar Kanunu’na göre ödenecek harçlardan, maddede sayılan diğer vergilerden ve kesintilerden istisna tutmuştur. Somut olayda, kanun yoluna başvuran ... Yönetim A.Ş.’nin yaptığı bir işlem veya bununla ilgili düzenlenmiş bir kağıt söz konusu olmadığından kanun yoluna başvuru harcından muaf olmadığının kabulü gerekir.
5236 sayılı ‘Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun’ 15. maddesiyle eklenen 426/ A maddesinde ve 6100 sayılı HMK’nun 341. maddesinde hangi kararlara karşı istinaf yoluna başvurulabileceği belirtilmiştir.
HMK ‘nun 345. maddesine göre istinaf yoluna başvuru süresi iki haftadır. Bu süre ilamın taraflardan her birine tebliğiyle başlar. (özel kanun hükümleri saklıdır)
İstinaf dilekçesi verilirken, istinaf kanun yoluna başvuru harcı ve tebliğ giderleri de dahil olmak üzere tüm giderler ödenir.
Bunların hiç ödenmediği veya eksik ödenmiş olduğu sonradan anlaşılırsa, kararı veren mahkeme tarafından verilecek bir haftalık kesin süre içinde tamamlanması, aksi halde başvurudan vazgeçmiş sayılacağı hususu başvurana yazılı olarak bildirilir. Verilen kesin süre içinde harç ve giderler tamamlanmadığı takdirde, mahkemece başvurunun yapılmamış sayılmasını karar verilir, Bu karara karşı istinaf yoluna başvurulması üzerine HMK’nun 346/2 hükmü kıyasen uygulanır. (HMK 344)
Somut olayda, her ne kadar ilk derece mahkemesince alacaklı yana harç ve giderler hususunda muhtıra çıkartılmış ise de akabinde usulüne uygun olmayan bir şekilde "harçtan muaf olunması sebebiyle harç alınmasına yer olmadığına" şeklinde derkenar verilerek dosyanın Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, karar verildiği dolayısıyla alacaklı yanın harcı bu karara binaen tamamlamadığı görülmektedir.
O halde, yukarıda ayrıntılı olarak izah edildiği üzere alacaklı ... Yönetim A.Ş.‘nin kanun yoluna başvuru harcının ödenmesi konusunda muafiyet veya istisnası bulunmadığı nedenle Bölge Adliye Mahkemesince davalı alacaklıya, kanun yolu harcının kesin sürede ödenmesine ilişkin usulüne uygun ve meşruhatlı muhtıra tebliğ edilmek suretiyle gerekli harç ve tebliğ giderlerini yatırması için bir haftalık kesin süre verilmesi, verilen kesin süre içinde harç ve giderlerin tamamlanması halinde, istinaf başvurusunun incelenmesi aksi halde istinaf talebinin reddine karar verilmesi gerekirken belirtilen usul kurallarına uyulmaksızın istinaf başvurusunun yapılmamış sayılmasına karar verilmesi isabetsiz olup Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
SONUÇ : Alacaklının temyiz itirazlarının kısmen kabulü ile, ... Bölge Adliye Mahkemesi 23. Hukuk Dairesinin 08/06/2020 tarih ve 2020/831 E. - 2020/834 K. sayılı kararının yukarıda yazılı nedenlerle, 5311 sayılı Kanun ile değişik İİK"nun 364/2. maddesi göndermesiyle uygulanması gereken 6100 sayılı HMK"nun 373/2. maddeleri uyarınca (BOZULMASINA), dosyanın kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 03/03/2021 tarihinde oybirliği ile karar verildi.