9. Hukuk Dairesi 2015/32325 E. , 2019/3129 K.
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : İŞ MAHKEMESİ
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi taraflar vekillerince istenilmekle, temyiz taleplerinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
YARGITAY KARARI
A) Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, asıl dava ve birleşen davada, davacının iş akdinin fesih edilmesinden sonra işe iade davası açtığını, davanın kabul edilip kesinleştiği, kesinleşme ile beraber davacının süresinde davalı işverene başvurarak işe iadesini talep ettiğini, ancak işverenin işe iade talebini kabul etmeyerek bir kısım ödemelerde bulunduğunu ileri sürerek, bakiye kıdem tazminatı, bakiye ihbar tazminatı, bakiye boşta geçen süre ücreti, bakiye işe başlatmama tazminatı, yıllık izin ücreti, prim, fazla mesai ücreti alacağını talep etmiştir.
B) Davalı Cevabının Özeti:
Davalı vekili, davanın reddini istemiştir.
C) Yerel Mahkeme Kararının Özeti ve Yargılama Süreci:
Mahkemece, toplanan kanıtlar ve bilirkişi raporuna dayanılarak, asıl dava ve birleşen davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
D) Temyiz:
Kararı taraflar temyiz etmiştir.
E) Gerekçe:
1-Dosyadaki yazılara, toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre, tarafların aşağıdaki bentlerin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.
2-Boşta geçen süre ücretine ek haklara servis/araç ücretinin dahil olup olmadığı konusunda taraflar arasında uyuşmazlık vardır.
Boşta geçen süreye ait en çok dört aya kadar ücret ve diğer haklar için, feshi izleyen dönem ücretlerine göre hesaplama yapılmalıdır. Geçersiz sayılan fesih tarihinden sonra boşta geçen en çok dört aylık sürede işçinin çalışması devam ediyormuş gibi ücret ve diğer haklar belirlenmelidir. Boşta geçen en çok dört aya kadar süre içinde ücret zammı ya da yeni bir toplu iş sözleşmesi yürürlüğe girdiğinde, her iki dönem için ayrı ayrı hesaplamaya gidilmelidir (Yargıtay 9.HD. 28.12.2009 gün 2009/34595 E, 2009/37899 K).
Kararın kesinleşmesine kadar en çok dört aya kadar hesaplanacak ücret ve diğer alacaklar, işçinin işe iade için başvurduğu anda muaccel olur (Yargıtay 9.HD. 20.11.2008 gün ... E, 2008/31546 K).
İşe iade başvurusunda boşta geçen süreye ait ücret ve diğer hakların ödenmesi talep edilmiş ise, başvuru ile birlikte işveren de temerrüde düşürülmüş sayılmalıdır. Sözü edilen ücret ve diğer hakların ödenmemesi durumunda başvuru tarihinden itibaren faiz hakkı doğar.
İşe başlama isteğini içeren başvuruda, boşta geçen süreye ait ücret ve diğer hakların açıkça talep edilmemiş olması halinde ise, dava ve varsa ıslah tarihlerinden itibaren faiz yürütülmelidir.
Boşta geçen sürenin en çok dört aylık kısmı içinde gerçekleşen diğer haklar kavramına, ikramiye, gıda yardımı, yol yardımı, yakacak yardımı ve servis hizmeti gibi para ile ölçülebilen haklar dahil edilmelidir. Söz konusu hesaplamalarda işçinin fiili çalışmasına bağlı alacakların dikkate alınması doğru olmaz.
Somut uyuşmazlıkta, boşta geçen süre ücretine ilave sosyal haklar kapsamında araç yardımı da hesaplamaya dahil edilerek hüküm altına alınmıştır.
Ayni olarak sağlanan servis yardımı veya iş için tahsis edilen araç yardımı işçinin fiili çalışmasına bağlı olarak sağlandığından boşta geçen süreye ek sosyal haklar kapsamında değerlendirilerek hüküm altına alınması hatalıdır.
3-Dosya içeriğine göre, davacının asıl davada dava dilekçesi ile 15.000,00 TL fazla mesai ücreti talep ettiği, hükme esas alınan bilirkişi raporunda 1. seçeneğe göre daha yüksek miktar belirlenmesine rağmen fazla mesai ücreti yönünden ıslah dilekçesinde talep artırımında bulunmadığı, diğer alacaklar yönünden talep artırımında bulunarak ıslah harcını yatırdığı anlaşılmıştır. Mahkemece bu husus dikkate alınmaksızın davacının raporun 1. seçeneğine göre talep artırımında bulunduğu kabul edilerek davalı lehine vekalet ücretine hükmedilmesi hatalıdır.
F) Sonuç:
Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı nedenlerden dolayı BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine 11/02/2019 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.
