Danıştay 6. Daire 2019/17441 Esas 2022/229 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2019/17441
Karar No : 2022/229

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … Belediye Başkanlığı - …
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istem: Antalya ili, Alanya ilçesi, … Mahallesi, … ada, … sayılı parselin 1/1000 ölçekli uygulama imar planında belirlenen "yeşil alan" fonksiyonunun "turizm tesis alanı" olarak değiştirilmesi istemiyle yapılan başvurunun reddine ilişkin Alanya Belediyesi Plan ve Proje Müdürlüğünün … tarih ve … sayılı işleminin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararda; imar planı ve planda değişiklik yapma yetkisi belediye meclisine ait olduğundan, plan değişikliği isteminin belediye meclisinde görüşülmeden plan ve proje müdürlüğünce reddedilmesine ilişkin dava konusu işlemin hukuka aykırı olduğu gerekçesiyle iptaline karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının özeti: İdari Dava Dairesince verilen kararda; taşınmazın 1/5000 ölçekli nazım imar planında yeşil alan olarak planlandığı, öncelikle nazım imar planı değişikliği için … Büyükşehir Belediye Başkanlığına başvurulması gerektiği, bu yönüyle dava konusu işlemde belirtildiği üzere nazım imar planı değişikliği yapılmaksızın … Belediye Başkanlığınca herhangi bir plan değişikliği yapılmasının mümkün olmadığı, öte yandan plan değişikliği teklifinin Mekansal Planlar Yapım Yönetmeliğinin 31. maddesinin 3. fıkrasına uygun olmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 45. maddesinin 4. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun kabulüne, dava konusu işlemin iptali yolundaki İdare Mahkemesi kararının kaldırılarak davanın reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Taşınmazın 20 yıldan fazla bir süredir yeşil alan olarak planlandığı ve kullanımının kısıtlandığı, talebin hak ihlalinin giderilmesine yönelik olduğu, bu ihlalin giderilmesi yükümlülüğünün davalı idareye ait olduğu, ihlalin giderilmesi için plan değişikliği dosyası hazırlattırılıp harç ve masraf yatırmaya zorlamanın Anayasa ve insan haklarına aykırı olduğu ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ…'İN DÜŞÜNCESİ: Uyuşmazlıkta, davacı tarafından taşınmazının yaklaşık 20 yıl geçmesine rağmen imar programına alınmadığı, kamulaştırma yönünde herhangi bir işlem yapılmadığı, mülkiyet hakkından yararlanma olanağının belirsizlik içinde olduğu, bu sebeple kısıtlılığın giderilmesi amacıyla yeşil alan fonksiyonunun kaldırılarak taşınmazın turizm tesis alanına dönüştürülmesi için plan değişikliği talebinde bulunulduğu anlaşılmıştır. Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesince, davacının plan değişikliği talebinin Mekansal Planlar Yapım Yönetmeliğinin 31. maddesinin 3. fıkrasına uygun olmaması nedeniyle belediye meclisine iletilemeyeceği belirtilmişse de davacının iradesinin plan teklifi sunmak değil kısıtlılığın kaldırılması için plan değişikliği talebinde bulunmak olduğu, aksi yorumun kişilerin hak arama özgürlüğünü kısıtlayacağı anlaşıldığından, davacının talebinin Mekansal Planlar Yapım Yönetmeliğinin 31. maddesinin 3. fıkrası uyarınca değerlendirilmeyeceği sonucuna varılmıştır.
Bu durumda, davacının imar planında değişiklik yapılması yolundaki talebinin belediye meclisince görüşülmesi suretiyle değerlendirme yapılması ve sonucuna göre istemin kabulü ya da reddi şeklinde bir karar verilmesi gerekirken, yetkisi olmadığı halde plan değişikliği isteminin yetkili organa iletilmeden plan ve proje müdürlüğünce reddedilmesine ilişkin dava konusu işlemde yetki yönünden hukuka uygunluk görülmemiştir.
Bu itibarla, davanın reddine ilişkin temyize konu Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararında hukuki isabet bulunmadığından, temyiz isteminin kabulü ile anılan kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY : Antalya ili, Alanya ilçesi, … Mahallesi, … ada, … sayılı parselin "yeşil alan" olan fonksiyonunun "turizm tesis alanı" olarak belirlenmesi için Alanya Belediye Meclisi tarafından plan değişikliği yapılması istemiyle 15/08/2017 tarihinde başvuruda bulunulmuştur.
Alanya Belediye Başkanlığı Plan ve Proje Müdürlüğünün … tarih ve …1 sayılı işlemiyle, öncelikle üst ölçekli plan olan nazım imar planında değişikliği yapılması istemiyle Antalya Büyükşehir Belediyesine başvuru yapılması gerektiği, ayrıca taşınmazın turizm tesis alanına dönüştürülmesinin Kıyı Kanununa aykırı olacağı gerekçesiyle talep reddedilmiştir.
Bunun üzerine bakılan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
3194 sayılı İmar Kanununun, "Planların hazırlanması ve yürürlüğe konulması" başlıklı 8. maddesinin 1. fıkrasının (b) bendinin işlem tarihinde yürürlükte olan halinde, "İmar Planları; Nazım İmar Planı ve Uygulama imar Planından meydana gelir. Mevcut ise bölge planı ve çevre düzeni plan kararlarına uygunluğu sağlanarak, belediye sınırları içinde kalan yerlerin nazım ve uygulama imar planları ilgili belediyelerce yapılır veya yaptırılır. Belediye meclisince onaylanarak yürürlüğe girer. Bu planlar onay tarihinden itibaren belediye başkanlığınca tespit edilen ilan yerlerinde bir ay süre ile ilan edilir. Bir aylık ilan süresi içinde planlara itiraz edilebilir. Belediye başkanlığınca belediye meclisine gönderilen itirazlar ve planları belediye meclisi, onbeş gün içinde incelenerek kesin karara bağlar." hükmü yer almaktadır.
5393 sayılı Belediye Kanununun "Meclisin görev ve yetkileri" başlıklı 18. maddesinde, "Belediye meclisinin görev ve yetkileri şunlardır: ... c) Belediyenin imar plânlarını görüşmek ve onaylamak..." hükmü yer almıştır.
Mekansal Planlar Yapım Yönetmeliğinin "Planların Sunulması" başlıklı 31. maddesinde, " İdare; onaylanmak üzere iletilen plan tekliflerini, öncelikle eksik belgesinin olup olmadığı yönünden inceler, eksik belgesi bulunanların eksikliklerinin ilgilisince 30 gün içinde tamamlanmak üzere iade eder. Plan teklifleri; Kanun ve bu Yönetmelik hükümleri uyarınca, planın kademesi ve türüne göre üst kademe planlar, planlama esasları, yapılan analiz ve kararlar ile birlikte gerekçesi, planın kent bütününe ve çevresine etkisi ve uyumu, ulaşım sistemi ile bütünleşmesi, kentsel, sosyal ve teknik altyapı alanlarının sağlanması, kentsel doku ve yaşanabilirlik hususları kapsamında değerlendirilir. Plan paftası, plan notları, plan raporu bulunmayan ve plan teklifi niteliğini haiz olmayan, müellif tarafından yapılmayan ve imzalanmayan planlar, idarelerin karar mercilerine sunulamaz. İmar planı teklifleri, planın kapsadığı alanın maliki veya maliklerinin yasal vekilleri tarafından sunulabilir. Planlanan alan içinde maliklerine ulaşılamayan, malikleri belli olmayan veya maliki bulunmayan yerlerin mevcudiyeti halinde, bunların ilgili idarece belgelendirilmesi ve planlanan alanın %20’sini aşmaması şartı aranır. " düzenlemesine yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Yukarıda belirtilen Yasa hükümlerine göre imar planlarının ve değişikliklerinin yapılması ve yürürlüğe girmesinin belediye meclisi kararıyla gerçekleşeceği ve bu planlara veya plan değişikliklerine yapılacak itirazların da belediye meclisi tarafından görüşülerek karara bağlanacağı açıktır.
Uyuşmazlıkta, davacı tarafından taşınmazının yaklaşık 20 yıl geçmesine rağmen imar programına alınmadığı, kamulaştırma yönünde herhangi bir işlem yapılmadığı, mülkiyet hakkından yararlanma olanağının belirsizlik içinde olduğu, bu sebeple kısıtlılığın giderilmesi amacıyla yeşil alan fonksiyonunun kaldırılarak taşınmazın turizm tesis alanına dönüştürülmesi için 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliği talebinde bulunulduğu anlaşılmıştır. Bölge İdare Mahkemesince, davacının plan değişikliği talebinin Mekansal Planlar Yapım Yönetmeliğinin 31. maddesinin 3. fıkrasına uygun olmaması nedeniyle belediye meclisine iletilemeyeceği belirtilmişse de davacının iradesinin plan teklifi sunmak olmadığı, kısıtlılığın kaldırılması için plan değişikliği talebinde bulunulduğu, aksi yorumun kişilerin hak arama özgürlüğünü kısıtlayacağı, anılan talebin Mekansal Planlar Yapım Yönetmeliğinin 31. maddesinin 3. fıkrasına uyarınca değerlendirilmeyeceği sonucuna varılmıştır.
Bu durumda, davacının imar planında değişiklik yapılması yolundaki talebinin belediye meclisince görüşülmesi suretiyle değerlendirmesi ve sonucuna göre istemin kabulü ya da reddi şeklinde bir karar verilmesi gerekirken, yetkisi olmadığı halde plan değişikliği isteminin yetkili organa iletilmeden plan ve proje müdürlüğünce reddedilmesine ilişkin dava konusu işlemde yetki yönünden hukuka uygunluk görülmemiştir.
Bu itibarla, davanın reddine ilişkin temyize konu Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan davacının temyiz isteminin kabulüne,
2. Mahkeme kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun kabulü ile anılan kararının kaldırılarak yukarıda özetlenen gerekçeyle davanın reddi yolundaki temyize konu … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 11/01/2022 tarihinde, kesin olarak, oybirliğiyle karar verildi.