Danıştay 13. Daire 2021/3340 Esas 2022/24 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2021/3340
Karar No:2022/24

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : … Müteahhitler Müşavirlik İnşaat Proje
Tesis Kontrollük Danışmanlık A.Ş.
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … Kurumu
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN_KONUSU : … İdare Mahkemesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: … A.Ş. (…) ... Bölge Müdürlüğü'nce 02/02/2021 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen … ihale kayıt numaralı ''29 Ay Süre İle Tmi/3-22 Grubunda Yer Alan 18 Adet 154 Kv ve 1 Adet 400 Kv Trafo Merkezinin İşletilmesi Hizmet Alımı'' ihalesine yönelik olarak davacı şirket tarafından yapılan itirazen şikâyet başvurusu üzerine tesis edilen 24/03/2021 tarih ve 2021/UH.I-647 sayılı Kamu İhale Kurulu (Kurul) kararının davacının birinci iddiasının reddine ilişkin kısmının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... İdare Mahkemesi'nce verilen kararda; dava konusu Kurul kararı, davacı şirketin iptalini istediği 1. iddia yönünden incelendiğinde, ihale üzerine bırakılan … Enerji Üretim İnşaat Taah. Turz. San. ve Tic. A.Ş. (…) tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamasının mevzuata uygun olmadığına ilişkin olduğu ve kendi içerisinde 8 alt başlığa ayrıldığının görüldüğü,
Davacı şirketin 1. iddiasının (a) alt başlığına ilişkin kısmının incelenmesinden;
Davacı şirket tarafından itirazen şikâyet başvurusunda bulunulurken ihale üzerine bırakılan Met şirketinin aşırı düşük teklif açıklamasının mevzuata uygun olmadığına ilişkin 1. itirazının (a) bendinde genel ifadelere yer verildiği, hangi önemli teklif bileşenleri bakımından hangi hukuka aykırılıkları içeren açıklamalar yapıldığı hususunda açık ve net bir iddiaya yer verilmediği, bu hâliyle mevzuatta aranılan başvurunun konusu ve sebebinin belirli olması hususunun uyuşmazlıkta mevcut olmadığı anlaşıldığından, dava konusu işlemin bu kısmında hukuka aykırılık bulunmadığı,
Davacı şirketin 1. iddiasının (b), (c) ve (ç) alt başlıklarına ilişkin kısmının incelenmesinden;
Davacı şirket tarafından, ihale üzerine bırakılan Met şirketinin aşırı düşük teklif açıklamasında yer verilen kalemlere ilişkin açıklamaların yeterli olmadığı, teknik bilgi ve belgelerin sunulmadığı, ilgili Kurumlardan teklif alınmadığı ve değişim oranı üzerinden güncelleme yapılmaksızın açıklandığı ileri sürülmekte ise de, dava dosyasına sunulan bilgi ve belgelerin incelenmesi neticesinde, ihale üzerinde bırakılan isteklinin yapmış olduğu açıklamalar ile davalı idareye sunmuş olduğu bilgi ve belgeler dikkate alındığında açıklamaların yeterli olduğunun, yapılan açıklamaların teknik veriler ile desteklendiğinin, ilgili Kurumlardan tekliflerin alındığının anlaşıldığı, ihalede fiyat farkı verileceği yönünde düzenleme bulunması ve bu nedenle güncelleme yapılmasına gerek bulunmaması sebebiyle güncelleme yapılmadan açıklama yapıldığının görüldüğü, bu hâliyle davacı şirketin anılan iddialarının yerinde olmadığı anlaşıldığından, dava konusu işlemin bu kısmında hukuka aykırılık bulunmadığı,
Davacı şirketin 1. iddiasının (d), (e), (f) ve (g) alt başlıklarına ilişkin kısmının incelenmesinden;
02/02/2021 tarihinde gerçekleştirilen ihalede idare tarafından yapılan değerlendirmeler neticesinde üç isteklinin teklifinin aşırı düşük teklif olduğunun tespit edildiği, söz konusu isteklilere 04/02/2021 tarihinde gönderilen “Aşırı Düşük Teklif Sorgulama” başlıklı yazı ekinde 16 teklif bileşenine yer verildiği, davacı şirket tarafından itirazen şikâyet başvurusunda bulunulurken ihale üzerinde bırakılan … şirketinin aşırı düşük teklif açıklamasında karar ve damga vergisine, Teknik Şartname’nin 8.1.2. maddesinde yer alan cep telefonu ve GSM hattına ilişkin maliyetlere, Teknik Şartname’nin 10.4. maddesinde yer alan konaklama maliyetlerine ve Teknik Şartname'nin 8.8. maddesinde yer alan servis maliyetlerine ilişkin usulüne uygun açıklama yapılmadığı iddia edilmekte ise de, idarece hangi kalemler için aşırı düşük teklif açıklaması istenildiği hususunun net olduğu, davacı şirketin açıklama yapılmadığını iddia ettiği kalemlerin idarece açıklama istenilen kalemler içerisinde yer almadığı, bu hâliyle eksik ve usulüne uygun yapılmayan bir açıklamanın söz konusu olmadığı anlaşıldığından, dava konusu işlemin bu kısmında da hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle dava konusu işlem hukuka uygun bulunarak davanın reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, şikâyet başvurusunun ihaleyi gerçekleştiren idare tarafından gerekçesiz reddedildiği, itirazen şikâyet başvurusu yapabilmek için oldukça yüksek bir başvuru bedeli ödemelerine rağmen Kurul tarafından iddiasının incelenmediği, aynı şekilde Mahkeme tarafından da inceleme yapılmaksızın karar verildiği, Danıştay’ın yerleşik içtihatları uyarınca somut iddianın geniş yorumlanması gerektiği, öte yandan mevzuata aykırılığa ilişkin açık ve net iddialarda bulunulduğu, teklif ekinde sunulan EK-O6 tutanaklarının hukuka aykırı olduğuna ilişkin somut itirazda bulundukları, önemli teklif bileşenleri içerisinde (1) no.lu başlık altında "İdari Şartnamenin 25. maddesinde yer alan Teklif Fiyata dahil olan giderler" olarak belirlenmiş olmasına karşın işçilik ve servis hizmeti ile Teknik Şartname'de malzeme ve diğer giderlere ilişkin açıklama yapılmadığı itirazının hukuka aykırı olarak reddedildiği, … şirketinin aşırı düşük teklif açıklamasının kabul edilmemesi gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından, temyiz isteminin reddi ile usul ve hukuka uygun olan İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'NIN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi'nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, dosya tekemmül ettiğinden yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
ESAS YÖNÜNDEN:
MADDİ OLAY :
... Bölge Müdürlüğü tarafından 02/02/2021 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen ''29 Ay Süre İle Tmi/3-22 Grubunda Yer Alan 18 Adet 154 Kv ve 1 Adet 400 Kv Trafo Merkezinin İşletilmesi Hizmet Alımı'' ihalesine istekli olarak katılan ve ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olarak belirlenen davacı şirketin 26/02/2021 tarihinde idareye yapmış olduğu şikâyet başvurusunun idarenin 01/03/2021 tarihli yazısı ile reddedilmesi üzerine 11/03/2021 tarihinde davalı idareye itirazen şikâyet başvurusunda bulunduğu, itirazen şikâyet başvurusunda davacı şirket tarafından üç ana başlık hâlinde iddiaların ileri sürüldüğü, davacı şirketin 1. ve 3. iddialarının reddine 2. iddiaları yönünden başvurunun kabulüne ve düzeltici işlem belirlenmesine ilişkin … tarih ve … sayılı Kurul kararının alınması üzerine, davacı şirket tarafından anılan Kurul kararının 1. iddia yönünden reddine ilişkin kısmının iptali istemiyle bakılan dava açılmıştır.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Dava konusu edilen … tarih ve … sayılı Kurul kararı, davacı şirketin iptalini istediği 1. iddia yönünden incelendiğinde, bu iddianın ihale üzerine bırakılan Met şirketi tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamasının farklı alt başlıklarda hukuka uygun olmadığına ilişkin olduğu görülmektedir.
Uyuşmazlığı konu olan ve 02/02/2021 tarihinde gerçekleştirilen ihalede idare tarafından yapılan değerlendirmeler neticesinde, üç isteklinin teklifinin aşırı düşük teklif olduğu tespit edilmiş, söz konusu isteklilere 04/02/2021 tarihinde “Aşırı Düşük Teklif Sorgulama” başlıklı yazı gönderilerek açıklama yapmaları istenmiştir. Bunun üzerine, teklifi aşırı düşük olarak belirlenen isteklilerden dava dışı … Enerji Makina İnşaat Sanayi ve Ticaret A.Ş. tarafından, ihaleyi gerçekleştiren idarece önemli teklif bileşeni olarak belirlenen 16 iş kaleminden ilk ikisi hariç olmak üzere geri kalanları açısından, açıklama istenilen kalemler ile ihale dokümanı düzenlemeleri arasında çelişkiler bulunduğu, söz konusu kalemlerin açıklanamaz tarzda ve hatalı olarak belirlendiği, aşırı düşük teklif sorgulama yazısı ekinde yer alan önemli teklif bileşenlerinin muğlak, ucu açık olduğu, miktar ve birim belirtilmediği için hesaplanabilir tarzda olmadığı, söz konusu giderlerin idarece hazırlanan yaklaşık maliyet cetveline dahil edilmesinin imkânsız olduğu, dolayısıyla yaklaşık maliyet cetvelinin hatalı olarak hazırlandığı iddialarıyla şikâyet ve itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuş, itirazen şikâyet başvurusunun … tarih ve … sayılı Kurul kararıyla reddi üzerine açılan davada ... İdare Mahkemesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararı ile Kurul kararının kısmen iptaline kısmen davanın reddine karar verilmiştir.
Anılan Mahkeme kararının temyizi üzerine Dairemizin 11/01/2022 tarih ve E:2021/4592, K:2022/23 sayılı kararı ile iptale yönelik Mahkeme kararının kısmen gerekçeli onandığı, kısmen ise bozularak, bozulan kısımlar için de davanın reddine karar verildiği, sonuç itibarıyla aşırı düşük teklif açıklama yazısında hukuka aykırılıklar olduğunun yargı kararı ile kesin olarak hüküm altına alındığı görülmektedir.
Bu durumda, aşırı düşük teklif açıklama yazısında belirlenen bir kısım önemli bileşenler ile ihale dokümanı düzenlemeleri arasında çelişkiler bulunduğunun kesinleşen Mahkeme kararı ile tespit edildiği, hukuka aykırı bulunan aşırı düşük teklif açıklama yazısının ise işbu dava konusu Kurul kararında incelenen aşırı düşük teklif açıklamasının dayanağını oluşturduğu dikkate alındığında, hukuka aykırı bulunan açıklama isteme yazısına istinaden yapılan aşırı düşük teklif açıklamasının hukuka uygun bulunarak itirazen şikâyet başvurusunun reddedilmesine ilişkin dava konusu Kurul kararında hukuka uygunluk, davanın reddi yolundaki temyize konu Mahkeme kararında ise hukukî isabet görülmemiştir.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin kabulüne;
2. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesi uyarınca ... İdare Mahkemesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. DAVA KONUSU İŞLEMİN İPTALİNE,
4. Ayrıntısı aşağıda gösterilen ilk derece ve temyiz yargılama giderleri toplamı …-TL ile Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca ...TL vekâlet ücretinin davalı idareden alınarak davacıya verilmesine,
5. Posta giderleri avansından artan tutar ile istemi hâlinde ilk derece ve temyiz aşamalarında kullanılmayan (…-TL+…-TL) toplam …-TL yürütmeyi durdurma harcının davacıya iadesine,
6. Dosyanın anılan Mahkeme'ye gönderilmesine,
7. 2577 sayılı Kanun'un 20/A maddesinin ikinci fıkrasının (i) bendi uyarınca kesin olarak (karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere), 11/01/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.