Danıştay 2. Daire 2021/3879 Esas 2022/3 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
İKİNCİ DAİRE
Esas No : 2021/3879
Karar No : 2022/3


TEMYİZ EDEN (DAVALI) : ... Belediye Başkanlığı - ...
VEKİLİ : Av. ...

KARŞI TARAF (DAVACI) : ... Gıda Maddeleri San. ve Tic. A. Ş.
VEKİLİ : Av. ...

MÜDAHİL (DAVACI YANINDA) : ... İş ve Alışveriş Merkezi Yönetimi
VEKİLLERİ : Av. ..., Av. ...


İSTEMİN KONUSU : ... İdare Mahkemesince verilen ... günlü, E:..., K:... sayılı kararın, dilekçede yazılı nedenlerle 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesi uyarınca temyizen incelenerek bozulması isteminden ibarettir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava Konusu İstem : Dava; Ankara ili, Çankaya ilçesi, ... Mahallesi, ... Caddesi, ... İş Merkezi, ..., ... numarada bulunan, davacı şirket tarafından işletilen işyerinde mimari projeye aykırı tadilat yapıldığından bahisle, projeye aykırı hususlar giderilinceye kadar işyerinin faaliyetten men edilmesine ilişkin Çankaya Belediye Encümeninin ... günlü, ... sayılı işleminin iptali istemiyle açılmıştır.

İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti : ... İdare Mahkemesinin temyize konu kararıyla; davacı şirket tarafından işletilen işyerinin işyeri açma ve çalışma ruhsatının iptal edilmediği, ayrıca dava konusu işlemin dayanağını oluşturan işyerindeki imar mevuzatına aykırılıkların 3194 sayılı Kanunun 32. maddesi uyarınca yıkımına ilişkin Çankaya Belediye Encümeni kararının ... İdare Mahkemesinin ... günlü, E:..., K:... sayılı kararıyla imar mevzuatına aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle iptal edildiği gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, projeye aykırı hususları gidermesi için davacıya 15 gün süre verildiği, süre sonunda yapılan tespitte aykırılıkların giderilmediğinin görüldüğü, aynı tür aykırılıklar nedeniyle imar para cezasının iptali istemiyle açılan davada, davanın reddine karar verildiğinden temyize konu kararın bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN CEVABI : Davacı tarafından, bağımsız bölümün dükkan değil lokanta olduğu, mimari projeye havalandırma tesisatlarının çizilemeyeceği, sac malzemesiyle yapılan imalatların mimari projede gösterilmesi zorunluluğunun bulunmadığı, proje müellifinin görüşünün de bu yönde olduğu belirtilerek temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmuş olup, müdahil tarafından ise cevap verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : ...

DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile İdare Mahkemesi kararının gerekçesi değiştirilerek onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay İkinci Dairesince; Danıştay (Kapatılan) Onyedinci Dairesi tarafından, Danıştay Başkanlık Kurulunun 01/08/2016 günlü, K:2016/32 sayılı kararı uyarınca Danıştay Onuncu Dairesine; Danıştay Onuncu Dairesi tarafından ise, Danıştay Başkanlık Kurulunun 18/12/2020 günlü, K:2020/62 sayılı kararının "Ortak Hükümler" kısmının 6. fıkrası uyarınca, ayrıca bir gönderme kararı verilmeksizin Dairemize iletilen davada, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

MADDİ OLAY :
Ankara İli, Çankaya İlçesi, ... Mahallesi, ... Caddesi, ... İş Merkezi ..., .... numarada bulunan ve davacı tarafından işletilen işyerinde, davalı idarece yapılan 30/01/2013 günlü tespit zaptıyla mimari projesine aykırı olarak sac baca yapıldığının tespiti üzerine, davacıdan mimari projeye aykırı hususları 15 gün içerisinde gidermesinin istenildiği, aykırılıkların giderilmemesi üzerine ... günlü, ... sayılı Çankaya Belediye Encümeni kararıyla, projeye aykırı hususlar giderilinceye kadar işyerinin faaliyetten men edilmesi yolunda karar alınması üzerine bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.

İLGİLİ MEVZUAT :
3572 sayılı İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına Dair Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabulü Hakkında Kanun'un 4. maddesinde, 3. maddede belirtilen mercilerin, iznin verilmesi için yapılacak beyan ve incelemelerde; a) İnsan sağlığına zarar vermemek, b) Çevre kirliliğine yol açmamak, c) Yangın, patlama, genel güvenlik, iş güvenliği, işçi sağlığı, trafik ve karayolları, imar, kat mülkiyeti ve doğanın korunması ile ilgili düzenlemelere aykırı davranmamak genel kriterlerine göre düzenlenecek yönetmeliği esas alacakları kuralı yer almıştır.
İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmeliğin 6. maddesinde; "Yetkili idarelerden usulüne uygun olarak işyeri açma ve çalışma ruhsatı alınmadan işyeri açılamaz ve çalıştırılamaz. İşyerlerine bu Yönetmelikte belirtilen yetkili idareler dışında diğer kamu kurum ve kuruluşları ile ilgili meslek kuruluşları tarafından özel mevzuatına göre verilen izinler ile tescil ve benzeri işlemler bu Yönetmelik hükümlerine göre ruhsat alma mükellefiyetini ortadan kaldırmaz. İşyeri açma ve çalışma ruhsatı alınmadan açılan işyerleri yetkili idareler tarafından kapatılır" kuralına, 13. maddesinde ise; "İşyeri açma ve çalışma ruhsatı verilen işyerleri, yetkili idareler tarafından ruhsatın verildiği tarihten itibaren en geç bir ay içinde kontrol edilir. İşyerinin bu süre içinde kontrol edilmemesi halinde ruhsat kesinleşir. Kontrol görevini yerine getirmeyen yetkili idare görevlileri hakkında kanuni işlem yapılır. İşyeri açma ve çalışma ruhsatının verilmesinden sonra yapılacak denetimlerde mevzuata uygun olmayan unsurların ve noksanlıkların tespiti halinde, işyerine bu noksanlık ve hatalarını gidermesi için bir defaya mahsus olmak üzere onbeş günlük süre verilir. Verilen süre içinde tespit edilen noksanlık ve aykırılıklar giderilmediği takdirde, ruhsat iptal edilerek işyeri kapatılır. Ayrıca ilgililerin yalan, yanlış ve yanıltıcı beyanı varsa haklarında kanunî işlem yapılır." kuralı yer almaktadır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
Hukuka uygun şekilde alınmış bir işyeri açma ve çalışma ruhsatına istinaden faaliyet gösteren bir işyerinin ancak mevzuatta öngörülen şartların oluşması halinde yine mevzuatta öngörülen usul izlenerek kapatılabilmesi mümkündür.
Yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerinin birlikte değerlendirilmesinden; bir işletmeye işyeri açma ve çalışma ruhsatı verilebilmesi için mevzuatta aranan diğer şartların yanı sıra işyerinin imara ve imarla ilgili düzenlemelere uygun olması gerektiği, diğer şartlarla birlikte bu hususun da işyeri açma ve çalışma ruhsatı başvurusunun değerlendirilmesi aşamasında göz önünde bulundurulacağı, işyeri açma ve çalışma ruhsatı verildikten sonra yapılacak denetimlerde ise mevzuata uygun olmayan unsurların ve noksanlıkların tespit edilmesi halinde bu hususların giderilmesi için onbeş günlük süre verileceği ve süre sonunda noksanlık ve aykırılıkların giderilmediğinin tespit edilmesi halinde işyeri açma ve çalışma ruhsatı iptal edilerek işyerinin kapatılacağı anlaşılmaktadır.
Uyuşmazlık konusu olayda ise, davacıya ait işyerinin mimari projesinde bulunmayan imalatlar nedeniyle 15 gün süre verilerek aykırılıkların giderilmesinin istenildiği, verilen bu sürenin sonunda aykırılıkların giderilmediğinin tespiti üzerine aykırılıklar giderilinceye kadar işyerinin faaliyetten men'i yolunda işlem tesis edildiği görülmüştür.
Bu durumda, geçerli bir işyeri açma ve çalışma ruhsatı olan davacıya ait işyerleriyle ilgili olarak mevzuata aykırılıkların tespiti halinde öncelikle aykırılıkların giderilmesi için bir defaya mahsus olmak üzere onbeş günlük süre verilmesi gerektiği, süre sonunda aykırılıkların devam etmesi halinde ruhsatın iptal edilmesi gerekirken, doğrudan işyerinin faaliyetten meni yolunda tesis edilen işlemde hukuka uyarlık bulunmadığından, dava konusu işlemin iptali yolunda verilen temyize konu Mahkeme kararında, sonucu itibarıyla hukuka aykırılık görülmemiştir.
Öte yandan, Dairemizin 24/03/2021 günlü ara kararı üzerine davalı idarenin cevabı ve ekinde sunulan bilgi ve belgelerden, davacıya ait 91, 92 nolu işyerlerin için alınan yıkım kararının 2018 yılında alınan yapı kayıt belgelerine istinaden 10/01/2019 günlü encümen kararıyla iptal edildiği görülmekle birlikte, dava konusu işlemin geri alındığına ilişkin herhangi bir bilgi ve belge sunulmadığı görülmüştür.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. DAVALI İDARENİN TEMYİZ İSTEMİNİN REDDİNE,
2. ... İdare Mahkemesince verilen ... günlü, E:..., K:... sayılı kararın yukarıda belirtilen gerekçe ile ONANMASINA,
3. Temyiz giderlerinin istemde bulunan davalı idare üzerinde bırakılmasına,
4. Dosyanın Mahkemesine gönderilmesine,
5. 2577 sayılı Kanun'un (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren (15) onbeş gün içinde Danıştay'da karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 11/01/2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.