5. Hukuk Dairesi 2019/11565 E. , 2021/3912 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi ... Hukuk Dairesi
Taraflar arasındaki kamulaştırmasız el atılan taşınmaz bedelinin tahsili davasından dolayı yapılan yargılama sonunda; İlk Derece Mahkemesince (... 8. Asliye Hukuk Mahkemesi 2014/392 Esas–2018/286 Karar) davanın kabulüne ilişkin olarak verilen karara karşı, davacı, davalı ... ve ... vekilleri tarafından yapılan istinaf başvurusunun ... Bölge Adliye Mahkemesinin 5. Hukuk Dairesince HMK’nun 353/1-b-1 maddesi uyarınca esastan reddine dair hükmün Yargıtayca incelenmesi taraf vekillerince verilen dilekçelerle istenilmiş; davacı vekili de temyiz dilekçesinde duruşma isteminde bulunmuş olmakla, duruşma için belirlenen 16/03/2021 günü temyiz eden davacı vekilleri Av.... ve Av....’ın yüzlerine karşı; usulüne göre çağrı kağıdı gönderilmesine rağmen gelmediklerinden davalı idareler vekillerinin yokluklarında duruşmaya başlanarak davacı vekillerinin sözlü açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki kağıtlar okunup uyuşmazlık anlaşıldıktan sonra gereği görüşülüp düşünüldü.
- K A R A R -
Dava, kamulaştırmasız el atılan taşınmaz bedelinin tahsili istemine ilişkindir.
İlk derece mahkemesince davalı ... hakkında davanın husumetten reddine, davalı ... ile ... aleyhine davanın kabulüne ilişkin olarak verilen karara karşı, davacı ile davalılardan ... ile ... vekilleri tarafından yapılan istinaf başvurusunun ... Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesince HMK"nun 353/1-b-1 maddesi uyarınca esastan redıne ilişkin karar taraf vekillerince temyiz edilmiştir.
Aşağıda açıklanan gerekçelerle ... Bölge Adliyesi 5. Hukuk Dairesinin istinaf başvurusunun esastan ret kararı kaldırıldıktan sonra ... 8. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2014/392E - 2018/286K sayılı kararının incelenmesinde,
Bilirkişi incelemesi yaptırılmıştır. Arsa niteliğindeki ... İli, ... İlçesi, ... Mahallesi, ... parsel sayılı taşınmaza emsal karşılaştırması yapılarak değer biçilmesi yöntem itibariyle doğru olduğu gibi davalı Başbakanlık ... hakkında davanın husumetten reddine karar verilmesinde bir isabetsizlik görülmemiştir. Ancak;
1)2942 sayılı Kamulaştırma Kanununun 11/1-g maddesine göre arsa niteliğindeki taşınmazlara değer biçilirken dava konusu taşınmaz ile emsalin zaruret olmadıkça yakın bölgelerde olması gerektiği ve dava konusu taşınmazın bulunduğu ... İlçesi, ... Mahallesinde benzer yüzölçümlü ve değerlendirme tarihine yakın zamanlarda emsal satışların bulunması doğal olduğu halde, hükme esas alınan bilirkişi kurulu raporunda bu yönteme uyulmadan başka bir ilçede bulunan taşınmaz emsal alınmak suretiyle değer biçildiğinden yapılan karşılaştırma inandırıcı bulunmamıştır.
Bu durumda; taraflara, dava konusu taşınmaza yakın bölgelerden ve yakın zaman içinde satışı yapılan benzer yüzölçümlü satışları bildirmeleri için imkan tanınması, lüzumu halinde re"sen emsal celbi yoluna gidilmesi, taşınmazın, değerlendirme tarihi itibariyle, emsal alınacak taşınmazın ise satış tarihi itibariyle imar ya da kadastro parselleri olup olmadığı ilgili Belediye Başkanlığı ve Tapu Müdürlüğünden sorulması, ayrıca dava konusu taşınmazın; imar planındaki konumu, emsallere ve değerini etkileyen merkezi yerlere olan uzaklığını da gösterir krokisi ve dava konusu taşınmaz ile emsal taşınmazların resen belirlenen vergi değerleri ve emsal taşınmazların satış akit tablosu getirtilerek, dava konusu taşınmazın değerlendirmeye esas alınacak emsallere göre ayrı ayrı üstün ve eksik yönleri ve oranları açıklanmak suretiyle yapılacak karşılaştırma sonucu değerinin belirlenmesi bakımından, yeniden oluşturulacak bilirkişi kurulu marifetiyle mahallinde keşif yapılarak alınacak rapor sonucuna göre hüküm kurulması gerektiğinin düşünülmemesi,
2)Dava konusu taşınmazın fen bilirkişi ...ın krokili raporunda yol olarak el atılan ve A1 ile gösterilen kısım yargılamanın devamında davalı idarece el atmaya son verildiği bildirilmesi üzerine alınan 12.04.2018 tarihli rapor üzerine el atmaya son verildiğinden hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiş ise de; dosyada bulunan kanıt ve belgelere göre dava konusu taşınmazın bulunduğu yerdeki yaya yolu ve kaldırımın dava konusu taşınmaz dışında fiilen devam ettiği,, kaldırımın el atmaya son verilen kısmı ile arta kalan bölümünün bütünlük gösterir şekilde kullanılmaya devam edildiği, davalı idarenin sadece davaya konu edilen taşınmaza rastlayan bölümlerde el atmaya son vermesinin iyi niyet kuralları ile bağdaşmadığı, el atamanın yol boyunca devam ettiğii gözönünde bulundurulduğunda davalı ... Başkanlığınca bu kısma ilişkin yol ve kaldırımın
sökülmüş olması, fiilen el atmaya son verildiği anlamına gelmeyeceğinden bu kısımla ilgili, işin esasına girilerek, kabul kararı verilmesi gerekirken, yazılı gerekçelerle davanın reddine karar verilmesi,
3)Dava konusu taşınmazın fen bilirkişisi ...ın raporunda E harfi ile gösterilen ve imar planında yol olarak ayrılan kısma hernekadar davalı ... Başkanlığınca el atılmamış ise de taşınmazın krokide B1 ve B2 kısımlarına yol olarak el atılmakla proje bütünlüğü gereği imar planında yol olarak ayrılan bu kısmın da bedeline hükmedlmesi gerekirken, % 80 değer kaybıyla yetinilerek karar verilmesi,
4)Dava konusu taşınmazın fen bilirkişisinin krokili raporunda A,B,C harfleriyle gösterilen kısımlarına davalı idarelerce el atıldığından ve imar planında E:0,60 emsalinde Hmax 24,80 gabaride Y koşulu ile konut alanında kalan 1118,51 m²"lik kısmında mevcut imar planı gereği yapılaşmasında kısıtlılık olup olmayacağı ilgili Belediye Başkanlığından sorulmadan eksik inceleme hüküm kurulması,
Doğru görülmemiştir.
Taraf vekillerinin temyiz itirazı yerinde görüldüğünden hükmün açıklanan nedenlerle HMK’nun 371.maddesi uyarınca BOZULMASINA, HMK’nın 373/1. maddesi uyarınca kararın bir örneğinin ... Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesine GÖNDERİLMESİNE, taraflardan peşin alınan temyiz harcının istenildiğinde iadesine ve temyize başvurma harcının Hazineye irad kaydedilmesine, temyiz eden davacı yararına yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca takdir olunan 3.050,00-TL. vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine, 23/03/2021 gününde oybirliğiyle karar verildi.