MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen karar, süresi içinde duruşmalı olarak taraf vekillerince temyiz edilmiş ve davacılar vekili tarafından duruşma talep edilmiş ise de; 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu"nun 369. maddesi gereğince duruşma isteğinin miktardan reddine ve incelemenin dosya üzerinden yapılmasına karar verildikten sonra Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor sunuldu, dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı İsteminin Özeti:
Davacılar vekili, müvekkilinin davalıya ait işyerinde 2004 yılının başından, 15.03.2013 tarihine kadar meydancı olarak aralıksız olarak çalıştığını, iş sözleşmesinin işveren tarafından feshedildiğini, haftanın yedi günü sürekli olarak haftada iki gün 24 saat bekçilik olmak üzere 07.00-24.00 saatleri arasında çalıştığını, ulusal bayram ve genel tatil günlerinde de çalışmaya devam ettiğini, ancak hak kazandığı ücret alacaklarının ödenmediğini ileri sürerek kıdem ve ihbar tazminatı ile bir kısım işçilik alacaklarının hüküm altına alınmasını talep etmiştir.
Davalı Cevabının Özeti:
Davalı vekili, davanın kısmi dava olarak açılamayacağını, davacının müvekkil şirket işçisi olmadığını, talep konusu alacakların zamanaşımına uğradığını ileri sürerek, davanın reddini talep etmiştir.

Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, toplanılan deliller ve bilirkişi raporuna dayanılarak davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Temyiz:
Karar süresi içerisinde taraf vekilleri tarafından temyiz edilmiştir.
Gerekçe:
1-Dosyadaki yazılara, belgelere ve tüm dosya kapsamına göre; tarafların aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.
2-Taraflar arasında fazla çalışma ve ulusal bayram ve genel tatil ücreti üzerinden yapılan indirim konusunda uyuşmazlık bulunmaktadır.
İşçinin fazla çalışma ve tatil alacaklarından indirim yapılması konusunda yasal bir düzenleme bulunmamaktadır. Fazla çalışmaların uzun bir süre için hesaplanması ve miktarın yüksek çıkması halinde Yargıtayca son yıllarda indirim yapılması gerektiği istikrarlı uygulama halini almıştır. Bu indirim, dosyadaki delillerin durumu ve niteliğine göre yapılması gerekli uygun bir indirimdir. Ancak fazla ve ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalışmanın tanık anlatımları yerine yazılı belgelere ve işveren kayıtlarına dayanması durumunda böyle bir indirime gidilmemektedir. Yapılacak indirim, işçinin çalışma şekline, işin düzenlenmesine ve hesaplanan fazla çalışma ücreti miktarına göre takdir edilmelidir.
Somut olayda, Mahkemece hükme esas alınan bilirkişi raporunda, fazla çalışma ile ulusal bayram ve genel tatil ücreti alacakları tanık beyanları esas alınarak, 19.06.2008-13.02.2013 tarihleri arasındaki dönem için hesaplanmış olup; mahkemece bahse konu alacaklara %40 hakkaniyet indirimi uygulanmak suretiyle alacaklar hüküm altına alınmıştır. Her ne kadar Mahkemece takdiri delil niteliğindeki tanık beyanlarına dayanılarak hesaplanan fazla çalışma ulusal bayram ve genel tatil ücret alacağından indirim yapılması yerinde ise de, yapılan % 40 oranındaki indirim dosyadaki delil durumu dikkate alındığında fahiş miktardadır. Mahkemece, davacının işyerinde yaptığı işin niteliğine, çalışma süresine ve hesaplanan fazla çalışma ve ulusal bayram ve genel tatil ücreti miktarına göre fazla çalışma ulusal bayram ve genel tatil ücretleri yönünden hesaplanan tutar üzerinden % 30"dan aşağı olmamak üzere uygun bir indirim yapılarak söz konusu alacaklar hüküm altına alınmak üzere kararın bozulması gerekmiştir.
3-6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu"nun 26. maddesi “Hâkim, tarafların talep sonuçlarıyla bağlıdır; ondan fazlasına veya başka bir şeye karar veremez. Duruma göre, talep sonucundan daha azına karar verebilir.” hükmü uyarınca taleple bağlılık kuralına aykırı olarak talepten fazlasına karar verilmesi usule aykırıdır.
Davacı dava dilekçesinde, en son net 805,00 TL ücret aldığını, aldığı ücrette ayrıca yemek ve yol ücreti bulunduğunu beyan etmiş ise de, mahkemece hükme esas alınan raporda, anılan Kanun maddesi ve taleple bağlılık ilkesi ihlal edilmek suretiyle davacının ücretinin net 1.126,00 TL, brüt 1.573,12 TL olarak kabul edilmesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
4- Taraflar arasında giydirilmiş ücretin hesabı konusunda uyuşmazlık bulunmaktadır.
Somut olayda, davacı dava dilekçesinde en son net ücretinin 805,00 TL olduğunu, aldığı ücrette ayrıca yol ve yemek yardımı bulunduğunu beyan etmiş olup,davacı tanıkları beyanlarında ayaküstü yemek yendiğini ifade etmişler ise de, işveren tarafından yemek ve yol hizmetinin sağlandığına ilişkin açık beyanları bulunmamakatdır. Dosyada yalnızca 2013/2. aya ilişkin imzasız ücret bordrosu yer almakta olup, bordroda yemek ve yol yardımına ilişkin ayrıca tahakkuk yer almamakta ise de, ek ödeme olarak 187,83 TL tahakkuk bulunduğu anlaşılmaktadır. Mahkemece, kıdem ve ihbar tazminatı hesabında çıplak brüt ücret esas alınmış ise de, bu husus hatalı olmuştur. Zira davacının yemek ve yol yardımına ilişkin iddiasına yönelik yapılan araştırma yetersizdir. Şöyle ki; davacının çalıştığı alt işverenlerin davalı ile yaptıkları hizmet alım sözleşmesi ve eklerinin tamamı yargılama esnasında dosya kapsamında bulunmamaktadır. Öncelikle, davacının çalıştığı alt işveren şirketlerle yapılan ihale sözleşmesi ve idari şartnameler ve davacının yaptığı işe göre herbir sözleşme döneminde çalışmaya dayanak hizmet alım sözleşmeleri, teknik ve idari şartnameler ile hizmet sözleşmeleri sair ekleri davalıdan ve davacının çalıştığı alt işverenden celp edilerek incelenmeli, şartnamede yemek ve yol yardımına ilişkin hüküm bulunup bulunmadığı ve ihale sözleşmelerinde şartnameye atıf olup olmadığı ve sözleşmede birim fiyata yol ve yemek ücretinin dahil edilip edilmediği ve bordrolarda her bir ihale sözleşmesi döneminde idari şartname kapsamında sözleşme bedeline dahil ücretlerin bordrolara yansıtılıp yansıtılmadığı, ödeme yapılıp yapılmadığı mali müşavir ve ihale sözleşmeleri konusunda uzman bilirkişilerce incelenmeli sözleşmede birim fiyata yol ve yemek ücretinin dahil edilip edilmediği denetlenmelidir.
Yukarıda belirtilen eksiklikler tamamlandıktan sonra davalının yemek ve yol ücreti ödemesi gerektiği anlaşılıp da ödenecek yemek ve yol yardımının miktarının belirlenememesi halinde ilgili oda ve kurumlara müzekkere yazarak, davacının çalıştığı döneme ilişkin her yıl için ayrı ayrı ve gidiş geliş toplu taşıma ücreti sorulmalı, yine davacının çalıştığı döneme ilişkin her yıl için ayrı ayrı günlük yemek ücreti konusunda emsal araştırması yapılmalı, gelen yazı cevapları ve araştırma yazıları ile birlikte dosya bilirkişiye tevdi edilerek ek rapor alınmalı ve sonucuna göre yukarıda belirtildiği şekilde taleple bağlılık ilkesi de dikkate alınmak suretiyle hüküm kurulmalıdır. Eksik araştırma ve inceleme ile hüküm kurulması hatalıdır ve bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı sebeplerle BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgililere iadesine, 16.10.2019 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.