MAHKEMESİ : Asliye Hukuk Mahkemesi


Davacılar vekili tarafından, davalılar aleyhine 18/11/2014 gününde verilen dilekçe ile mirasın hükmen reddi istenmesi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 14/07/2015 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalı ... vekili, davalı Hazine vekili ve davacılar vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:

KARAR

Dava, mirasın hükmen reddi isteğine ilişkindir.
Davacılar vekili, müvekkillerinin çocuğu ve murisi ..."ın 16/09/2013 tarihinde vefat ettiğini, terekesinin borca batık olduğunu, hükmen reddin tespitini istemiştir.
Davalılar vekilleri, davanın reddini savunmuştur.
Mahkeme, davanın kabulüne karar vermiştir.
Hükmü, davalı ... vekili, davalı Hazine vekili ve davacılar vekili temyiz etmiştir.
1- Yapılan yargılamaya, toplanan delillere ve dosya kapsamına göre davacılar vekilinin temyiz itirazları yerinde görülmemiş, reddi gerekmiştir.
2- Mirasın hükmen reddine ilişkin olarak açılan davalarda, murisin ölüm tarihi itibariyle terekesinin açıkça borca batık olup olmadığının ve mirasçıların terekeyi kabul anlamına gelen işlemler yapıp yapmadıklarının araştırılması gerekmektedir. Türk Medeni Kanununun 605/2. maddesi hükmü gereğince mirasın hükmen reddine (terekenin borca batık olduğunun tespitine) ilişkin talepler, süreye tabi olmayıp mirasçıların iyiniyetli ya da kötüniyetli olmalarının bir önemi bulunmamaktadır. Murisin ödemeden aczi ölüm tarihine göre belirlenir. Ölüm tarihi itibariyle, murisin tüm malvarlığı terekenin aktifini, tüm borçları ise terekenin pasifini oluşturur. Terekenin pasifinin aktifinden fazla olması terekenin ödemeden aczini ve dolayısıyla da terekenin borca batık olduğunu gösterir (TMK m. 605/2). Mirasın hükmen reddine ilişkin olarak açılan davalarda, terekenin açıkça borca batık olup olmadığının araştırılması gerekmektedir. İcra takibi sonunda aciz vesikası düzenlenmesi halinde terekenin borca batık olduğu kabul edilir. Aksi halde terekenin borca batık olup olmadığı, murisin malvarlığı bulunup bulunmadığının usulüne uygun olarak bankalar, trafik tescil müdürlüğü, vergi daireleri, belediyeler ve tapu müdürlüğü v.b. kurum ve kuruluşlardan sorulması, murisin alacak ve borçları zabıta marifetiyle de araştırılarak aktif malvarlığı ile takibe konu borç miktarı gözönünde tutularak aktif ve pasifinin tereddüde neden olmayacak şekilde belirlenmesi gerekmektedir. Ayrıca TMK"nun Velayet, Vesayet ve Miras Hükümlerinin Uygulanmasına ilişkin Tüzüğün 39/2. fıkrası gereğince mirasın reddi yetkisini içeren özel vekaletname sunulması zorunludur.
Somut olayda, murisin ölüm tarihi itibariyle terekesinin açıkça borca batık olup olmadığı araştırılmamıştır. Mahkemece terekenin aktif ve pasifine yönelik yapılan hiçbir araştırma mirasbırakanın ölüm tarihi esas alınarak yapılmamıştır. Mirasbırakanın borçlarının toplam değeri ölüm tarihi itibari ile belirlenmeli, aktifi ölüm tarihi itibari ile araştırılmalı, değerleri ölüm tarihine göre hesaplanmalıdır. Mirasbırakanın ölüm tarihi itibari ile araç kaydı ilgili Trafik Tescil Müdürlüğünden sorulmalı, aracı bulunması halinde uzman bilirkişi marifeti ile ölüm tarihi itibari ile belirlenen değeri mirasbırakanın terekesinin aktifine eklenmelidir. Davacılar vekilinin temyiz dilekçesinde belirttiği icra dosyaları temin edilerek mirasbırakanın ölüm tarihi itibari ile toplam pasifi belirlenmelidir. Mirasbırakanın vergi borcunun kaynağı araştırılmalıdır.
Öte yandan, mirasbırakanın ING Bank A.Ş. de hesabı bulunmaktadır. Mirasbırakanın ölüm tarihinden itibaren hesap hareketleri ve bakiye bilgisi temin edilerek mirasbırakanın ölüm tarihi itibari ile terekesinin aktifi ve pasifinin hesabında dikkate alınmalı ayrıca mirasçılar terekeyi kabul anlamına gelen işlerinin bulunup bulunmadığı denetlenmelidir.
Kabule göre de, davanın niteliği gereği davalı-alacaklıların, murisin terekesinin borca batık olduğunu bilmedikleri, bilmelerinin de mümkün olmadığı, terekenin borca batık olup olmadığına yapılan yargılama sonrasında karar verildiği göz önünde bulundurularak yargılama gideri ve harçtan davalıların değil davacıların sorumlu tutulması, davacılar lehine vekalet ücretine hükmedilmemesi gerekirken yazılı şekilde karar verilmesi de doğru görülmemiştir.
Mahkemece, belirtilen hususlar üzerinde durulmadan eksik inceleme ve yanılgılı değerlendirmeyle yazılı şekilde karar verilmesi hükmün bozulmasını gerektirmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davacılar vekilinin temyiz itirazlarının reddine, davalılar vekillerinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan harcın istek halinde yatırana iadesine, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 07.11.2019 tarihinde oybirliği ile karar verildi.