Danıştay 6. Daire 2018/9464 Esas 2022/316 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2018/9464
Karar No : 2022/316

KATILMA KARARI

Davacılar ..., ..., ..., ... vekilleri Av. ... tarafından, Ankara İli, Çankaya İlçesi, ... Mahallesi, ... ada, ... parsel sayılı taşınmaz ile ... ada, ... ve ... parsel sayılı taşınmazlara ilişkin Ankara Büyükşehir Belediye Meclisinin ... tarih ve ... sayılı kararı ile onaylanan 1/5000 ölçekli nazım imar planı değişikliğinin iptali istemiyle Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığına karşı açılan davada; dava konusu işlemin iptali yolunda .... İdare Mahkemesince verilen ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararın bozulmasına dair Danıştay Altıncı Dairesinin 08/05/2018 tarih ve E:2014/9244, K:2018/4472 sayılı kararının düzeltilmesi istemiyle yapılan başvuru üzerine Danıştay Altıncı Dairesinin E:2018/9464 sayısına kaydedilen dosyaya ... (... ) Sendikası vekili Av. ... tarafından verilen ve davacılar yanında davaya katılma istemini içeren başvuru incelendi:
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 31. maddesinde, üçüncü kişilerin davaya katılması konusunda Hukuk Muhakemeleri Kanununun ilgili hükümlerinin uygulanacağı öngörülmüş olup; Hukuk Muhakemeleri Kanununun 66. maddesinde de, "Üçüncü kişi, davayı kazanmasında hukuki yararı bulunan taraf yanında ve ona yardımcı olmak amacıyla, takibat sona erinceye kadar, feri' i müdahil olarak davada yer alabilir." hükmü yer almıştır.
Davaya katılma isteminde bulunan ... (...) Sendikasının, uyuşmazlık konusu taşınmazların geldisi olan eski ... ada, ... ve ... parsel sayılı taşınmazların hissedarı olduğu görüldüğünden, davanın sonucuyla yakından ilgili olması nedeniyle, 2577 Sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 31. maddesinin yollamada bulunduğu Hukuk Muhakemeleri Kanununun ilgili maddeleri uyarınca davacılar yanında davaya katılma isteminin kabulüne, 13/01/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.


T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2018/9464
Karar No : 2022/316

KARAR DÜZELTME İSTEMİNDE
BULUNAN (DAVACILAR) : 1- ... 2- ...
3- ... 4- ...
VEKİLLERİ : Av. ...
DAVACILAR YANINDA MÜDAHİL: ... (...) Sendikası
VEKİLİ : Av. ...
KARŞI TARAF (DAVALI) : ... Büyükşehir Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. ...

İSTEMİN KONUSU : Danıştay Altıncı Dairesinin 08/05/2018 tarih ve E:2014/9244 K:2018/4472 sayılı kararının; 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen 3622 sayılı Kanun ile değişik 54. maddesi uyarınca düzeltilmesi istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Ankara İli, Çankaya İlçesi, ... Mahallesi, (eski ... ada, ... ve ... parsel) yeni ... ada, ... parsel ile ... ada, ... ve ... parsel sayılı taşınmazlara ilişkin Ankara Büyükşehir Belediye Meclisinin .. tarih ve ... sayılı kararı ile onaylanan 1/5000 ölçekli nazım imar planı değişikliğinin iptali istenmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... İdare Mahkemesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararında; mahallinde yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucu düzenlenen bilirkişi raporu ile dosyadaki bilgi ve belgelerin birlikte değerlendirilmesinden, dava konusu taşınmazlara ilişkin önceki 1995 yılı onaylı 1/5000 ölçekli nazım imar planı, 1/1000 ölçekli uygulama imar planı ile 25.08.2005 tarihli Çankaya Belediye Encümeni kararıyla kabul edilen parselasyonun iptali istemiyle açılan davada, ... İdare Mahkemesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararıyla 1/1000 ölçekli uygulama imar planı ile parselasyonun iptaline, 1/5000 ölçekli nazım imar planının ise imar mevzuatına, şehircilik ilkelerine, planlama tekniklerine ve kamu yararına uygun olduğu gerekçesiyle bu kısım yönünden davanın reddine karar verildiği, bu durumda 1/5000 ölçekli nazım imar planına göre alt ölçekli uygulama imar planı yapılması gerekirken, dava konusu 1/5000 ölçekli nazım imar planı değişikliği yapılarak hukuka aykırılığın giderilmeye çalışıldığı, 1995 yılı onaylı nazım imar planında tüm kentsel çalışma alanları için plan bütününde öngörülen E:1.60 emsal değerinin, dava konusu nazım imar planı değişikliği ile parsel ölçeğinde E:1.50 olarak belirlendiği, parsel bazında emsal azaltılmasının planın iç tutarlılığını ve uygulanabilirliğini zedelediği, gerek işlev gerekse yapılaşma koşulları yönünden imar planı değişikliği yapılması mümkün olmakla birlikte, bu değişikliğin bilimsel ve teknik gerekçelere dayandırılması gerektiği, plan bütününde kentsel çalışma alanı için öngörülen E:1.60 yapılaşma koşulunun dava konusu işlemle E:1.50'ye düşürülmesinin nedeninin ve belirlenen bu yeni yapılaşma koşulunun taşınmazlarda öngörülen faaliyet açısından yeterli olup olmadığının açıklanmadığı, 27802 sayılı imar adasının kuzey bölümünde öngörülen park ve spor alanı kullanımındaki 2.502 m2 büyüklüğündeki alanın ticaret işlevine çevrildiği, kaldırılan park ve spor alanına karşılık aynı hizmet etki alanı içerisinde eşdeğer alan ayrılmadığı, bu durumda dava konusu 1/5000 ölçekli nazım imar planı değişikliğinin imar mevzuatına, şehircilik ilkelerine ve planlama tekniklerine aykırı olduğu sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle hukuka aykırı bulunan dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.

Daire kararının özeti: Davalı idarenin temyiz başvurusu üzerine Danıştay Altıncı Dairesince; dava konusu nazım imar planı değişikliğiyle davacılara ait taşınmazların kentsel çalışma alanı işlevine ayrılan kısımlarına daha düşük yoğunluklu yapılaşma hakkı getirildiğinden bahisle bakılan davanın açıldığı, 02.12.2014 tarihinde Danıştay Başkanlığı Genel Yazı İşleri Müdürlüğü kayıtlarına giren temyiz dilekçesinde, dava konusu işlemin iptaline karar verilmesi üzerine taşınmazlara ilişkin yeniden onaylanan 1/5000 ölçekli nazım ve 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişiklikleri ile kentsel çalışma alanlarında yapılaşma koşullarının E:1.60 olarak belirlendiğinin, ticaret alanının yapılaşma koşulları korunarak "spor ve ticari rekreasyon alanına" dönüştürüldüğünün, imar yollarının korunduğunun belirtildiği, bu durumda davacının talepleri doğrultusunda ve mahkeme kararları uyarınca işlem tesis edildiği, diğer taraftan dosyada bulunan bilirkişi raporunda, taşınmazlarda ayrılan imar yollarının üst 1/25.000 ölçekli nazım imar planı ile alanda yürürlükte olan 1995 yılı onaylı 1/5000 ölçekli nazım imar planında da gösterildiğinin belirtildiği, davacıların da imar yollarına ilişkin iddiasının bulunmadığı anlaşıldığından, anılan hususlar göz önünde bulundurularak yeniden bir karar verilmesi gerektiği gerekçesiyle İdare Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.

KARAR DÜZELTME TALEP EDENİN İDDİALARI : Danıştay Altıncı Dairesinin bozma kararında belirtilenin aksine, dava konusu 1/5000 ölçekli nazım imar planından sonra taşınmazlara ilişkin onaylanan 09.09.2014 tarihli 1/5000 ölçekli nazım ve 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikleriyle itirazlarının ve mahkeme kararının gereklerinin yerine getirilmediği, bu nedenle sonraki imar planı değişikliklerine karşı açılan davada, dava konusu işlemlerin iptaline karar verildiği, anılan yargı kararı üzerine taşınmazlara ilişkin yeni 1/5000 ölçekli nazım ve 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliklerinin Ankara Büyükşehir Belediye Meclisinin ... tarih ve ... sayılı kararı ile onaylandığı, bu planların iptali istemiyle açılan davanın derdest olduğu, dava konusu planda öngörülen imar yollarının ulaşım planlamasına aykırı olduğu, söz konusu yolların gittikçe daralarak genişliğinin en son 7 metreye kadar düştüğü ileri sürülerek Danıştay Altıncı Dairesince verilen kararın düzeltilmesi istenilmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ ...'NUN DÜŞÜNCESİ : Karar düzeltme isteminin kabulü ile İdare Mahkemesi kararının, ... ada, ... parsel ve ... ada, ... parsel sayılı taşınmazlara getirilen E:1.50, hmaks:serbest yapılaşma koşullarında kentsel çalışma alanı işlevine ilişkin kısmının onanması, uyuşmazlığa konu taşınmazlara kısmen 20 metre ve 35 metre genişliğinde yol alanı işlevi getirilmesine ve eski ... ada,... parsel sayılı taşınmazın "park alanı" olarak belirlenmesine ilişkin kısmının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra işin gereği görüşüldü:
6545 sayılı Türk Ceza Kanunu İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 103. maddesinin b) bendi ile 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 54. maddesi yürürlükten kaldırılmış ise de; anılan Yasanın 27. maddesiyle 2577 sayılı Yasaya eklenen Geçici 8. maddenin 1. fıkrasındaki "Bu Kanunla idari yargıda kanun yollarına ilişkin getirilen hükümler, 2576 sayılı Kanunun, bu Kanunla değişik 3 üncü maddesine göre kurulan bölge idare mahkemelerinin tüm yurtta göreve başlayacakları tarihten sonra verilen kararlar hakkında uygulanır. Bu tarihten önce verilmiş kararlar hakkında, kararın verildiği tarihte yürürlükte bulunan kanun yollarına ilişkin hükümler uygulanır." kuralı uyarınca, bu maddeye göre kararın düzeltilmesi yolundaki istemin incelemesine geçilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 54. maddesinin 1. fıkrasının (c) bendine göre kararın düzeltilmesi istemi yerinde görüldüğünden Danıştay Altıncı Dairesinin 08/05/2018 tarih ve E:2014/9244 K:2018/4472 sayılı kararı kaldırılarak işin esası incelendi:

İNCELEME VE TESPİTLER
MADDİ OLAY:
Davacılar ile davacılar yanında müdahilin hissedarı olduğu toplam 25.400 m2 büyüklüğündeki eski ... ada, ... ve ... sayılı kadastro parsellerine önceki 09.02.1995 onay tarihli 1/5000 ölçekli nazım imar planı değişikliği ile "kısmen E:1.60, hmaks:serbest yapılaşma koşullarında kentsel çalışma alanı", "kısmen park ve spor alanı", "kısmen 35 metre ve 20 metre genişliğinde yol alanı" kullanımları getirilmiştir.
Bu doğrultuda Çankaya Belediye Meclisinin ... tarih ve ... sayılı kararı ile kabul edilen 1/1000 ölçekli uygulama imar planında taşınmazlar "kısmen E:1.50, hmaks:serbest yapılaşma koşullarında kentsel çalışma alanı", "kısmen park ve spor alanı", "kısmen 35 metre ve 20 metre genişliğinde yol alanı" kullanımlarına ayrılmış, anılan uygulama imar planına ait plan notlarında ise, kentsel çalışma alanlarında 2.500 m2'den büyük parseller için belirlenen E:1.60 emsal değerinin davacılara ait ... ve ... sayılı kadastro parsellerinden oluşan kentsel çalışma alanlarında E:1.50 olduğu, düzenleme ortaklık payı üzerinde çıkacak kesinti miktarının bedelsiz terk edilmesi halinde E:1.60 emsal değerinin uygulanacağı şeklinde düzenlemelere yer verilmiştir.
Söz konusu imar planları doğrultusunda uyuşmazlık konusu taşınmazları kapsayan alanda parselasyon yapılması Çankaya Belediye Encümeninin ... tarih ve ... sayılı kararı ile uygun görülerek, Ankara Büyükşehir Belediye Encümeninin ... tarih ve ... sayılı kararıyla onaylanmış, anılan parselasyon sonucunda, uyuşmazlık konusu ... ve ... sayılı kadastro parsellerinin bastığı yerde oluşturulan E:1.50, hmaks:serbest yapılaşma koşullarında kentsel çalışma alanı işlevli 8.305 m2 büyüklüğündeki ...ada, ... sayılı parsel ile 4.433 m2 büyüklüğündeki ... ada, ... sayılı parsel davacılara tahsis edilmiş, ayrıca park ve spor alanı işlevli 2.502 m2 büyüklüğündeki alana parsel numarası verilerek (...ada, ... sayılı parsel) bu taşınmazda davacılar hissedar edilmiştir.
Bunun üzerine davacılar tarafından anılan 1/5000 ölçekli nazım ve 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişiklikleri ile parselasyona karşı açılan davada, ... İdare Mahkemesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararıyla; dava konusu 1/5000 ölçekli nazım imar planı ile kentsel çalışma alanları için belirlenen 1.60 emsal değerinde hukuka aykırılık bulunmadığı, buna karşılık nazım imar planında belirlenen 1.60 emsal değerinin 1/1000 ölçekli uygulama imar planında davacıların taşınmazları için 1.50 olarak belirlenmesinin ve bedelsiz terke bağlı olarak 1.60'a yükseltileceğinin düzenlenmesinin üst ölçekli planın genel kurgusunu bozduğu ve eşitlik ilkesine aykırı olduğu, parselasyon yönünden ise, taşınmazlardan %40 oranında düzenleme ortaklık payı kesintisi yapıldıktan sonra kalan hisselerin tamamının imar haklarından yararlandırılması gerekli iken, park ve spor alanı kullanımlı yere parsel numarası verilerek davacının hisselendirilmesinde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle 1/5000 ölçekli nazım imar planı değişikliğine ilişkin kısım yönünden davanın reddine, 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliği ile parselasyon işleminin iptaline karar verilmiş, bu karar Danıştay Altıncı Dairesinin 25/06/2014 tarih ve E:2010/7179, K:2014/5058 sayılı kararı ile, 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliğinin şehircilik ilkelerine ve planlama esaslarına aykırı olduğu tespit edildiğinden, anılan plan değişikliğine göre yapılan parselasyonun dayanağının kalmadığı, dava konusu işlemin bu yönüyle de hukuka aykırı olduğu gerekçesi eklenerek onanmış ve kararın düzeltilmesi istemi de Danıştay Altıncı Dairesinin 11/04/2018 tarih ve E:2015/1257, K:2018/3274 sayılı kararı ile reddedilmiştir.
Anılan iptal kararı üzerine uyuşmazlık konusu taşınmazlara ilişkin Ankara Büyükşehir Belediye Meclisinin ... tarih ve ... sayılı kararıyla 1/5000 ölçekli nazım imar planı değişikliği, aynı belediye meclisinin ... tarih ve ... sayılı kararıyla 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliği onaylanmış, söz konusu imar planı değişiklikleriyle, ... ada, ... parsel ve ... ada, ... parsel sayılı taşınmazlara yine "E:1.50, hmaks:serbest yapılaşma koşullarında kentsel çalışma alanı" kullanımı getirilmiş, önceki imar planlarında "park ve spor alanı" kullanımına ayrılmış olan uyuşmazlığa konu... ada, ... parsel sayılı taşınmaz ile bu taşınmazın devamındaki alanın işlevi "park alanına" çevrilmiş, 27802 sayılı imar adasının kuzey bölümünde yer alan ve önceki imar planları ile "park ve spor alanı" kullanımına ayrılmış olan alanın 2.502 m2'lik kısmının işlevi "E:0.20, hmaks:2 kat yapılaşma koşullarında ticaret alanına" çevrilmiş, taşınmazların bir kısmında önceki imar planlarında da öngörülen 20 metre ve 35 metre genişliğindeki yol alanları aynen korunmuştur.
Bu doğrultuda uyuşmazlık konusu taşınmazları kapsayan alanda Ankara Büyükşehir Belediye Encümeninin ... tarih ve ... sayılı kararı ile yapılan parselasyon sonucunda, düzenleme ortaklık payı kesintisi yapılmaksızın davacıların kentsel çalışma alanı işlevli 8.305 m2 büyüklüğündeki ... ada, ...parsel sayılı taşınmaz ile 4.433 m2 büyüklüğündeki ... ada, ... parsel sayılı taşınmazdan gelen hisselerinin tamamı aynı yerde, aynı büyüklükte oluşturulan, aynı ada ve parsel numarası verilen taşınmazlara tahsis edilmiş, ayrıca park alanı kullanımında kalan eski ... ada, ... parsel sayılı taşınmazdaki davacılara ve davacılar yanında müdahile ait toplam 2.502 m2 büyüklüğündeki hisselerin tamamı 27802 sayılı imar adasının kuzey bölümünde aynı büyüklükte oluşturulan ticaret alanı işlevli ... parsel sayılı taşınmaza aktarılmıştır.
Anılan nazım ve uygulama imar planı değişiklikleri ile parselasyona karşı davacılar tarafından ayrı ayrı açılan davalarda, temyiz istemine konu ... İdare Mahkemesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararı ile 12.06.2013 onay tarihli 1/5000 ölçekli nazım imar planı değişikliğinin iptaline, ... İdare Mahkemesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararı ile 13.12.2013 onay tarihli 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliği ile 27.02.2014 onay tarihli parselasyonun iptaline karar verilmesi üzerine, uyuşmazlık konusu taşınmazlara ilişkin yeni 1/5000 ölçekli nazım ve 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişiklikleri Ankara Büyükşehir Belediye Meclisinin ... tarih ve ... sayılı kararıyla onaylanmış, bu imar planı değişiklikleri ile, ... ada,... parsel ve ... ada, ... parsel sayılı taşınmazın kentsel çalışma alanı olan işlevi aynen korunmuş, iptaline karar verilen imar planlarında E:1.50 öngörülen emsal değeri E:1.60'a yükseltilmiş, 27802 sayılı imar adasının kuzey bölümünde yer alan 2.502 m2 büyüklüğündeki alanın (parselasyon sonucunda oluşturulan ... ada, ... parsel sayılı taşınmazın) "E:0.20, hmaks:2 kat ticaret alanı" olan işlevi, yapılaşma koşulları korunarak "spor ve ticari rekreasyon alanına" çevrilmiş, taşınmazların bir kısmında önceki imar planlarında da öngörülen 20 metre ve 35 metre genişliğindeki yol alanı işlevi ile ... ada, ... parsel sayılı taşınmazda öngörülen park alanı işlevi aynen korunmuştur.
Bunun üzerine davacı tarafından 24.04.2015 tarihinde davalı belediyenin kayıtlarına giren dilekçe ile; 09.09.2014 onay tarihli imar planı değişikliklerinin iptal edilerek, davacıların taşınmazları üzerinde bulunan konut, tesisler, kuyular ve ağaçları dikkate alacak şekilde yeni imar planları yapılması talep edilmiş, bu başvuru Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı Uygulama İmar Planlama Şube Müdürlüğünün ... tarih ve ... sayılı işlemi ile reddedilmiştir.
Söz konusu 09.09.2014 onay tarihli nazım ve uygulama imar planı değişikliklerinin ve taşınmazlara ilişkin yeni imar planları yapılması istemiyle davacılar tarafından yapılan başvurunun reddine ilişkin işlemin iptali istemiyle açılan davada, ... İdare Mahkemesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararı ile dava konusu işlemlerin iptaline karar verilmesi üzerine, bu defa Ankara Büyükşehir Belediye Meclisinin ... tarih ve ... sayılı kararıyla yeni 1/5000 ölçekli nazım ve 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliklerinin onaylandığı, anılan imar planı değişiklikleriyle, uyuşmazlık konusu ... ve ...parsel sayılı taşınmazların E:1.60, hmaks:serbest yapılaşma koşullarında kentsel çalışma alanı işlevinin korunduğu, 2014 yılı onaylı imar planları ile spor ve ticari rekreasyon alanına çevrilmiş olan ... parsel sayılı taşınmazın işlevinin spor tesis alanına çevrildiği, ... parsel sayılı taşınmazın cephe aldığı yolun genişliğinin 6 metreden 8 metreye yükseltildiği ve anılan taşınmazın büyüklüğünün korunması için parsel sınırının güneydeki park alanına doğru kaydırıldığı, ayrıca ... parsel sayılı taşınmazın doğu bitişiğindeki park alanına doğru 3 metre genişletilerek, buradaki park alanının otopark alanına çevrildiği, söz konusu imar planı değişiklikleri ile bu doğrultuda uyuşmazlık konusu taşınmazları kapsayan alanda Ankara Büyükşehir Belediye Encümeninin ... tarih ve ... sayılı kararı ile yapılan parselasyona karşı açılan davanın reddi yolunda ... İdare Mahkemesince verilen ... tarih ve E:..., K:... sayılı karara karşı yapılan istinaf başvurusunun ...Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararı ile reddedildiği anlaşılmaktadır.
Bakılmakta olan dava, Ankara Büyükşehir Belediye Meclisinin ... tarih ve ... sayılı kararı ile onaylanan 1/5000 ölçekli nazım imar planı değişikliğinin iptali istemiyle açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
3194 sayılı İmar Kanununun 5. maddesinin dava konusu işlemin tesis edildiği tarihte yürürlükte olan halinde nazım imar planı; varsa bölge veya çevre düzeni planlarına uygun olarak halihazır haritalar üzerine, yine varsa kadastral durumu işlenmiş olarak çizilen ve arazi parçalarının; genel kullanış biçimlerini, başlıca bölge tiplerini, bölgelerin gelecekteki nüfus yoğunluklarını, gerektiğinde yapı yoğunluğunu, çeşitli yerleşme alanlarının gelişme yön ve büyüklükleri ile ilkelerini, ulaşım sistemlerini ve problemlerinin çözümü gibi hususları göstermek ve uygulama imar planlarının hazırlanmasına esas olmak üzere düzenlenen, detaylı bir raporla açıklanan ve raporuyla beraber bütün olan plan olarak tanımlanmıştır.
Mekansal Planlar Yapım Yönetmeliğinin "İmar planı değişiklikleri" başlıklı 26. maddesinin 2. fıkrasında, imar planlarında sosyal ve teknik altyapı hizmetlerinin iyileştirilmesinin esas olduğu, yürürlükteki imar planlarında öngörülen sosyal ve teknik altyapı standartlarını düşüren plan değişikliği yapılamayacağı kuralına yer verilmiş, aynı maddenin 3. fıkrasında; imar planlarında bulunan sosyal ve teknik altyapı alanlarının kaldırılması, küçültülmesi veya yerinin değiştirilmesine dair plan değişiklikleri zorunluluk olmadıkça yapılamaz. Zorunlu hallerde böyle bir değişiklik yapılabilmesi için:
a) İmar planındaki durumu değişecek olan sosyal ve teknik altyapı alanındaki tesisi gerçekleştirecek ilgili yatırımcı Bakanlık veya kuruluşların görüşü alınır.
b) İmar planında yer alan yol hariç sosyal ve teknik altyapı alanlarının ve kamuya ait sosyal ve kültürel tesis alanlarının kaldırılabilmesi veya küçültülmesi ancak bu tesislerin hitap ettiği hizmet etki alanı içinde eşdeğer yeni bir alanın ayrılması suretiyle yapılabilir. Eşdeğer alanın ayrılmasında yüzölçümü ve konum özellikleri korunur. Bu alanların yerinin değiştirilmesinde, mevcut plandaki hizmet etki alanına göre aynı uygulama etabı veya bölge içinde kalması, yaya erişim mesafelerinin dikkate alınması ve yeni tespit edilen alanın tesisin yapılmasına müsait olması zorunludur.
c) Düzenleme ortaklık payından elde edilen alanların yüzölçümleri toplamının altına düşülmemek kaydıyla, plan değişikliği ile kaldırılan yol alanlarının miktarları, düzenleme ortaklık payından oluşturulan park, çocuk bahçesi, meydan gibi açık ve yeşil alanlarda kullanılabilir. Ancak yol hariç düzenleme ortaklık payına tabi bir kullanımın kamu ortaklık payına tabi bir kullanıma dönüştürülmek istenilmesi halinde, düzenleme ortaklık payına tabi alanın hizmet edeceği etki alanında eşdeğer bir alan ayrılır, kuralına yer verilmiştir.
Yine aynı Yönetmeliğin 26. maddesinin 6. fıkrasının (c) bendinde, imar planlarındaki gelişme alanlarında geçiş amaçlı 3,00 metreden dar yaya yolu, 10,00 metreden dar trafik yolu açılamayacağı, yerleşik alanlarda mülkiyet ve yapılaşma durumlarının elverdiği ölçüde bu standartlara uyulacağı, ancak parsellerin 7,00 metreden dar yollardan mahreç alamayacağı düzenleme altına alınmıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Uyuşmazlık konusu ... ada, ... parsel ve ... ada, ... parsel sayılı taşınmazlara getirilen "E:1.50, hmaks:serbest yapılaşma koşullarında kentsel çalışma alanı" işlevi yönünden yapılan değerlendirmede;
İdare Mahkemelerince verilen kararların temyiz yolu ile incelenerek bozulabilmeleri 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49. maddesinde belirtilen nedenlerden birinin bulunması halinde mümkündür.
İdare Mahkemesince verilen temyize konu kararın bu kısmı hukuk ve usule uygun olup bozulmasını gerektirecek bir sebep bulunmamaktadır.
Uyuşmazlık konusu taşınmazlara getirilen 20 metre ve 35 metre genişliğindeki yol alanı işlevi yönünden yapılan değerlendirmede;
Dosyada düzenlenen bilirkişi raporunda; üst 1/25.000 ölçekli nazım imar planında uyuşmazlık konusu taşınmazlar üzerinde 20 metre ve 35 metre genişliğinde imar yolları tanımlandığı, aynı yolların bölgede yürürlükte olan 09.02.1995 onay tarihli 1/5000 ölçekli nazım imar planında da öngörüldüğü, bu durumda dava konusu plan değişiklikleri ile öngörülen 20 metre ve 35 metre genişliğindeki yolların imar mevzuatına ve planlama hiyerarşisine uygun olduğu, şeklinde tespit ve değerlendirmelere yer verilmiştir.
Dava dosyası ile Dairemizin E:2018/6768 sayılı dosyasının birlikte değerlendirilmesinden; dava konusu nazım imar planı değişikliğinin mahkemece iptaline karar verilmesi üzerine Ankara Büyükşehir Belediye Meclisinin ... tarih ve ... sayılı kararıyla onaylanan 1/5000 ölçekli nazım ve 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişiklikleriyle davacılara ait taşınmazlar üzerinde aynı güzergah ve genişlikte yol alanı işlevlerinin öngörüldüğü, bu plan değişikliklerine karşı ... İdare Mahkemesinin E:... sayılı dosyasında açılan davada, mahallinde 01.12.2016 tarihinde yeniden yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucunda düzenlenen ikinci bilirkişi raporunda; planlama sahasından geçen 35 metre genişliğindeki yolun, Konya Yolu ile Dikmen Caddesini birbirine bağladığı, ayrıca güçlü bir arter olan 50 metre genişliğindeki Malazgirt Bulvarı aracılığıyla Dumlupınar Bulvarının trafiğini bypass ederek, trafiği Dikmen Caddesine bağlayan toplayıcı ve dağıtıcı nitelikte önemli bir erişim işlevinin bulunduğu, söz konusu yolun üst 1/25.000 ölçekli nazım imar planında da öngörüldüğü, davacının taşınmazı üzerindeki ruhsatsız konut yapısı ile havuzun korunması için söz konusu yolun güzergahının değiştirilmesinin kamu yararına uygun olmayacağının belirtildiği anlaşılmıştır.
Bu itibarla, dava konusu 1/5000 ölçekli nazım imar planı değişikliği ile taşınmazların bir kısmında öngörülen 20 metre ve 35 metre genişliğindeki yol alanı işlevinin, rastlantısal bir karar olmayıp bütüncül ulaşım kurgusunun bir parçası olduğu, söz konusu yolların ilk defa dava konusu imar planı ile getirilmediği, hem bölgede yürürlükte olan 09.02.1995 onay tarihli 1/5000 ölçekli nazım imar planında hem de üst 1/25.000 ölçekli nazım imar planında aynı güzergah ve genişlikte yol alanlarının öngörüldüğü, kaldı ki bölgede yoğun olan araç yükü nedeniyle ulaşım sorunlu hale geldiğinden, taşınmazların konumu itibariyle ihtiyacı karşılamaya yönelik olan ve trafik güvenliğini bozucu etki yaratmayan yol alanlarının korunmasının kamu yararının gereği olduğu, anılan nedenlerle dava konusu nazım imar planı değişikliğinin 20 metre ve 35 metre genişliğindeki yol alanlarına ilişkin kısmında hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Uyuşmazlık konusu eski ... ada, ... parsel sayılı taşınmaza getirilen park alanı işlevi yönünden yapılan değerlendirmede;
Dosyada düzenlenen bilirkişi raporunda, eski ... ada, ... parsel sayılı taşınmaza getirilen park alanı işlevine ilişkin herhangi bir tespit ve değerlendirmeye yer verilmediği, aynı şekilde temyiz istemine konu edilen İdare Mahkemesi kararında da söz konusu işlev yönünden herhangi bir gerekçeye yer verilmeksizin, dava konusu nazım imar planı değişikliğinin iptaline karar verildiği görülmektedir.
Öte yandan dava konusu nazım imar planı değişikliğinin iptali yolundaki iş bu temyiz istemine konu karardan sonra uyuşmazlık konusu taşınmazlara ilişkin Ankara Büyükşehir Belediye Meclisinin ... tarih ve ... sayılı kararıyla onaylanan 1/5000 ölçekli nazım ve 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişiklikleriyle de ... ada, ... parsel sayılı taşınmaz ile devamındaki alana park alanı işlevi getirilmiş olup, söz konusu imar planlarına karşı ... İdare Mahkemesinin E:... sayılı dosyasında açılan davada, farklı bilirkişi heyetleri aracılığıyla mahallinde iki defa yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucunda düzenlenen bilirkişi raporlarında; söz konusu park alanının 25686 sayılı imar adasındaki kentsel çalışma alanı ile 35 metre genişliğindeki yol alanı arasında kalan ve kentsel çalışma alanını yoldan ayıran yeşil bir bant şeklinde tasarlandığı, ancak aynı yeşil bandın 35 metre genişliğindeki yolun karşı cephesinde yer alan 27863 sayılı imar adasındaki aynı kullanım için öngörülmediği, dolayısıyla yol boyu tampon/kuşak niteliğindeki park kararının sadece alan özelinde getirilmiş noktasal bir karar olduğu ve teknik gerekçesinin belirsiz olduğu, ayrıca öngörülen park alanının ince-dar formu ve kentsel çalışma alanı ile yol arasına sıkışmış sınırlı konumu nedeniyle işlevsel bir karar olmadığı, öte yandan söz konusu park işlevi nedeniyle ... ada, ... sayılı parselin güneyindeki ana yoldan servis alma imkanının bulunmadığı, sadece kuzeyindeki 7 metre genişliğindeki yoldan servis alabildiği, ancak bu yolun yaya yolu niteliğinde olduğu göz önünde bulundurulduğunda, kentsel çalışma alanına hizmet verebilecek kapasiteye sahip olmadığı, dolayısıyla ... ada, ... sayılı parselin güneyinde park alanı öngörülecekse ulaşım sorununun çözümüne ilişkin plan kararı üretilmesi gerekirken, dava konusu planlarda bu yönde bir çözüm getirilmediği, önceki imar planlarında taşınmazın park ve spor alanı olan işlevi dava konusu imar planı değişiklikleri ile park alanına çevrilirken, taşınmazdan 2.502 m2 büyüklüğündeki spor alanının kaldırıldığı, anılan sosyal donatı alanının zorunlu neden bulunmadan ve aynı hizmet etki alanı içinde eşdeğer alan ayrılmadan kaldırılmasının Mekansal Planlar Yapım Yönetmeliğinin 26. maddesi hükmüne aykırı olduğu şeklinde tespit ve değerlendirmelere yer verildiği görülmektedir.
Anılan bilirkişi raporunda, uyuşmazlık konusu taşınmazların çevresinde yürürlükte olan imar planına ait plan paftası ile dava konusu imar planı değişikliklerine ait plan paftasının çakıştırılmış görseline yer verilmiş olup bu doğrultuda eski ... parsel sayılı taşınmaz ile bu taşınmazın devamında yer alan 35 metre genişliğindeki yol alanı ile 20 metre genişliğindeki yol alanına cepheli olan alanların tamamının önceki imar planlarında kuşak halinde park ve spor alanına ayrıldığı, aynı yeşil kuşağın 35 metre genişliğindeki yolun karşı cephesinde kalan 27863 sayılı imar adası haricindeki imar adalarında da öngörüldüğü, uyuşmazlık konusu eski ... parsel sayılı taşınmaz ile bu taşınmazın devamında 20 metre genişliğindeki yola cepheli olan alanın "park ve spor alanı" olan işlevinin dava konusu plan değişikliği ile "park alanına" çevrildiği, eski ...parsel sayılı taşınmazın sınırından itibaren 35 metre genişliğindeki yol alanına cepheli olan kısımda kuşak halinde öngörülen park ve spor alanı işlevinin ise devam ettiği anlaşılmaktadır. Buna karşılık dosyaya sunulan bilgi ve belgeler arasında dava konusu planlama alanının yakın çevresinde yürürlükte olan imar planlarına ait plan paftalarına rastlanılmadığından, 35 metre genişliğindeki taşıt yolu boyunca kuşak halinde yeşil bant kurgulanıp kurgulanmadığının kesin şekilde tespitine bu aşamada imkan bulunmamaktadır.
Bu itibarla, davalı idareden, dava konusu planlama alanının yakın çevresine ilişkin imar planı paftaları ile konuya ilişkin her türlü bilgi ve belge getirtilerek; eski ... parsel sayılı taşınmazda öngörülen park alanı işlevinin, kentsel çalışma alanı ile 35 metre genişliğindeki yol alanı arasında tampon bölge oluşturmak, bu suretle hem taşıt yoluna giriş çıkışı kontrol ederek trafik güvenliğini sağlamak hem de taşıt yolunun kentsel çalışma alanı üzerinde oluşturacağı muhtemel olumsuz etkileri bertaraf etmek amacıyla getirilen ve 35 metre genişliğindeki taşıt yolu boyunca devamlılığı olan yeşil bant şeklinde mi kurgulandığı, yoksa uyuşmazlık konusu alan özelinde getirilmiş noktasal bir karar mı olduğu, öngörülen park alanının, büyüklüğü, formu ve konumu itibariyle kullanım amacına ve bölgenin ihtiyaçlarına uygun olup olmadığı, kentsel servis alanı işlevli ... ada, ... parsel sayılı taşınmazda cephe-servis verme sorunu oluşturup oluşturmadığı hususlarının bilirkişilerden ek rapor alınmak veya yeni bilirkişi heyeti aracılığıyla mahallinde yeniden keşif ve bilirkişi incelemesi yaptırılmak suretiyle ortaya konulması, elde edilecek sonuca göre söz konusu işlev yönünden yeniden bir karar verilmesi gerekmektedir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalının temyiz isteminin kısmen kabulüne, kısmen reddine,
2. Dava konusu işlemin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptaline ilişkin temyize konu ... İdare Mahkemesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararının, ... ada, ... parsel ve ... ada, ... parsel sayılı taşınmazlara getirilen kentsel çalışma alanı işlevine ilişkin kısmının ONANMASINA, uyuşmazlığa konu taşınmazlara kısmen 20 metre ve 35 metre genişliğinde yol alanı işlevi getirilmesine ve eski ... ada, ... parsel sayılı taşınmazın "park alanı" olarak belirlenmesine ilişkin kısmının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine, 13/01/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.