14. Hukuk Dairesi Esas No: 2019/1251 Karar No: 2019/7360 Karar Tarihi: 06.11.2019
Yargıtay 14. Hukuk Dairesi 2019/1251 Esas 2019/7360 Karar Sayılı İlamı
Özet:
Davalılar arasında yapılan ortaklığın giderilmesi davası sonucunda, davanın kabulüne ve taşınmazın satış sureti ile giderilmesine karar verilmiştir. Ancak kararda satış bedelinin ve harcın dağıtımının nasıl yapılacağı belirtilmemiş ve harcın yüzde 11,38 yerine binde 11,38 oranında alınması gerektiği belirtilmemiştir. Bu nedenle, hüküm sonucunun düzeltilerek onanmasına karar verilmiştir. Kanun maddelerine gelince, paydaşlığın giderilmesi davalarında satış bedelinin ve harcın dağıtımı için Harçlar Kanunu'nun ilgili maddeleri uygulanmaktadır. Bu maddeye göre, taşınmazın paylı mülkiyete tabi olması halinde satış bedelinin ve harcın paydaşların tapudaki payları oranında, elbirliği mülkiyeti hükümlerine tabi olması halinde ise satış bedelinin ve harcın mirasçılık belgesindeki paylar oranında alınması gerekmektedir. Ayrıca, Harçlar Kanunu'nun eki Tarifenin \"Karar ve İlam Harcı\" başlığı altında düzenlenen 1. maddesinin (c) fıkrası uyarınca, paydaşlığın satış suretiyle giderilmesine karar verilmesi halinde gayrimenkulün satış bedeli üzerinden binde 11,38 oranında harç alınması gerekmektedir.
14. Hukuk Dairesi 2019/1251 E. , 2019/7360 K.
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi
Davacı vekili tarafından, davalılar aleyhine 14.09.2015 gününde verilen dilekçe ile ortaklığın giderilmesi talebi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 27.09.2016 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalı ... tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü: K A R A R
Dava, ortaklığın giderilmesi isteğine ilişkindir. Davacı vekili, ...,... ada 1 parsel sayılı taşınmazda davacı ile davalıların murisi ..."ın iştirak halinde malik olduğunu, taşınmazın rızaen taksimi hususunda tarafların anlaşamadıklarını belirterek ortaklığın satış sureti ile giderilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Davalı ..., davanın reddini savunmuştur. Mahkemece davanın kabulüne, ortaklığın satış sureti ile giderilmesine karar verilmiştir. Hükmü, davalı ... temyiz etmiştir. Paydaşlığın (ortaklığın) giderilmesi davaları, paylı mülkiyet veya elbirliği mülkiyetine konu taşınır veya taşınmaz mallarda paydaşlar (ortaklar) arasında mevcut birlikte mülkiyet ilişkisini sona erdirip ferdi mülkiyete geçmeyi sağlayan, iki taraflı, tarafları için benzer sonuçlar doğuran davalardır. Mahkemece paydaşlığın satış suretiyle giderilmesine karar verilmesi halinde satış bedelinin ve harcın ne şekilde dağıtılacağının hüküm sonucunda gösterilmesi gerekir. Satışına karar verilen taşınmaz; a)Paylı mülkiyet hükümlerine konu ise satış bedelinin ve harcın paydaşların tapudaki payları oranında, b)Elbirliği mülkiyeti hükümlerine tabi olması halinde satış bedelinin ve harcın mirasçılık belgesindeki paylar oranında, c)Hem paylı, hem de elbirliği mülkiyeti halinin bir arada bulunması halinde ise satış bedelinin ve harcın tapudaki ve mirasçılık belgesindeki paylar nazara alınarak dağıtılmasına ve tahsil edilmesine karar verilmesi gerekir. Öte yandan 492 sayılı Harçlar Kanununun eki Tarifenin "Karar ve İlam Harcı" başlığı altında düzenlenen 1. maddesinin (c) fıkrası uyarınca bir gayrimenkulün hissedarlar arasında satış suretiyle şuyuun izalesine dair hükümlerde gayrimenkulün satış bedeli üzerinden binde 11,38 oranında, menkul niteliğindeki mallar üzerindeki paydaşlığın satış suretiyle giderilmesine karar verilmesi halinde ise 2. maddesinin (a) fıkrası hükmü uyarınca maktu harç ile yetinilmesi gerekir Somut olaya gelince; harcın binde 11,38 yerine yüzde 11,38 oranında taraflardan tahsil edilmesi ve dava konusu taşınmazın hem elbirliği hem de paylı mülkiyete tabi olması nedeni ile satış bedelinin ve harcın tapu kaydı ve mirasçılık belgesindeki oranlara göre taraflara dağıtılacağının kararda gösterilmemiş olması doğru görülmemiş ise de; bu hususlar yeniden yargılamayı gerektirmediğinden 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun 438/7.maddesi gereğince hüküm sonucunun düzeltilerek onanmasına karar vermek gerekmiştir. SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davalı ..."ın temyiz itirazlarının kabulü ile; hüküm sonucunun 2.bendinde yer alan "tapu kaydındaki" kelimelerinden sonra gelmek üzere "ve mirasçılık belgesindeki" kelimelerinin eklenmesine, hüküm sonucunun 4.bendinde yer alan "%11,38 harç alınmasına" kelimeleri hükümden çıkarılarak yerine "binde 11,38 oranında harcın taraflardan tapu kaydı ve miraçılık belgesinde belirtilen hisseleri oranında alınmasına" kelimelerinin yazılmasına, hükmün 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun 438/7. maddesi gereğince DEĞİŞTİRİLMİŞ ve DÜZELTİLMİŞ bu şekliyle ONANMASINA, peşin yatırılan harcın istek halinde yatıranlara iadesine, 06.11.2019 tarihinde oy birliği ile karar verildi.