MAHKEMESİ : Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 13. Hukuk Dairesi
İLK DERECE MAHKEMESİ : Elazığ 4. Asliye Hukuk Mahkemesi

Yukarıda tarih ve numarası yazılı olan bölge adliye mahkemesi hukuk dairesince verilen kararın temyizen tetkiki davalılar vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dosyadaki kağıtlar okundu, gereği konuşulup düşünüldü.
- K A R A R -
Davacı vekili, müvekkili ile davalılar arasında Karayolları 8. Bölge Müdürlüğü sorumluluğundaki devlet ve il yollarında Rutin Bakım ve Buzla Mücadele Hizmetlerinin Yapımı işi için 26/11/2012 tarihinde yapım işlerine ait sözleşme imzalandığını, 12/10/2013 tarihinde sözleşmenin kapsadığı bakım ve onarım alanı olan Solhan Bingöl ayrımı Yenibaşak yolunda, dava dışı Yunus Yanık sevk ve idaresindeki aracın tek taraflı trafik kazası yaptığını, araç sürücüsünün ölümüyle sonuçlanan trafik kazası neticesinde murisin anne ve babası tarafından davacı aleyhine hizmet kusuru nedeniyle Elazığ 2. İdare Mahkemesi"nin 2015/168 Esas sayılı dosya ile dava açıldığını, bu dava sonucunda 48.000,00 TL"nin tahsiline karar verilip bu kararın icrası sonucu 69.855,84- TL ödeme yapıldığını, İdare Mahkemesi dosyasında davacı idarenin ise %60 oranında kusurlu olduğunu, sözleşmenin ilgili maddeleri uyarınca meydana gelen zararlardan yüklenicinin doğrudan doğruya sorumlu olacağının kararlaştırıldığını ileri sürerek, ödenen bedelin tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalılar vekili, kamu gücü kullanılarak imzalanan matbu sözleşmelerde yazılı olan yetki ve görev konusundaki maddelerin, kötüye kullanım durumunda ve davalıları zora sokmak amacını taşıdığından geçersiz olduğunu, idari yargıda gerekçeli ve denetime elverişli bir rapor alınmadığını savunarak, davanın reddini istemiştir.
İlk derece mahkemesince, iddia, savunma ve tüm dosya kapsamına göre davanın kabulüne karar verilmiş, bu karara karşı davalılar vekilinin yaptığı istinaf başvurusunu inceleyen Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 13. Hukuk Dairesince hizmet kusuru nedeniyle 3.kişilerin açtığı davada alınan bilirkişi heyeti raporunun gerekçeli, taraf ve yargı denetimine uygun olup buna göre verilen kararın kesinleştiği, taraflar arasındaki sözleşmenin 33.2 ve eki teknik şartnamenin 5.f maddelerinde sorumluluğun yükleniciye ait olduğunun kararlaştırıldığı ve basiretli olarak hareket etmeleri gereken tacir davalıların bunu bilerek kabul ettikleri, icra dosyasındaki 02.06.2016 tarihli tahsilat makbuzundan davacının dosyaya 65.265,84 TL ödeme yapmış olduğunun anlaşıldığı, her ne kadar mahkemece vekalet ücreti alacağı mahsup edilerek 69.855,84 TL"ye hükmedilmiş ise de; mahsup edilen vekalet ücretlerinin hizmet kusuruna dayanılarak açılmış davalardaki karşı yandan tahsiline karar verilen vekalet ücretlerine ilişkin olduğu, nitekim bu durumun alacaklı vekilinin Bingöl İcra Müdürlüğü"ne vermiş olduğu 03.06.2016 tarihli dilekçesinde açıklanmış olduğu, kazanılan bu miktarın toplam 4.590,00 TL olup mahsup edilerek ayrıca davalılardan tahsil edilmesinin usul ve yasaya aykırı olduğu, davacının gerçekteki ödeme ve zararının 65.265,84 TL olduğu gerekçesiyle ilk derece mahkemesi kararı kaldırılarak yeniden esas hakkında karar verilip davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararı, davalılar vekili temyiz etmiştir.
Dava, eser sözleşmesinin ifası sırasında oluşan kaza nedeniyle ödenen manevi tazminatın davalılardan tahsili istemine ilişkindir.
Dosya içerisinde bulunan belgelerden; davacı iş sahibi ile davalılar arasında 26.11.2012 tarihinde Karayolları 8. Bölge Müdürlüğü sorumluluğundaki devlet ve il yollarında Rutin Bakım ve Buzla Mücadele Hizmetlerinin Yapımı konusunda eser sözleşmesinin yapıldığı, 12.10.2013 tarihinde dava dışı Yunus Yanık"ın kendi sevk ve idaresindeki araçla trafik kazası meydana geldiği ve vefat ettiği, müteveffanın anne babası tarafından davacı iş sahibi aleyhine Edirne 2.İdare Mahkemesi"nin 2015/168 Esas sayılı dosyası ile manevi tazminat davası açıldığı, açılan bu davanın görülmesi sırasında Karayolları Fen Heyeti Bilirkişilerinden alınan 26.08.2014 tarihli bilirkişi raporunda yol yapım ve bakımından sorumlu kuruluşun %60 oranında kusurlu olduğu bildirilmiş, mahkemece de, bu bilirkişi raporu doğrultusunda davanın kısmen kabulüyle 48.000,00 TL manevi tazminatın davalıdan tahsiline karar verilmiştir. İdare Mahkemesi"nce verilen bu hükmün icraya konması üzerine davacı tarafından icra dosyasına 02.06.2016 tarihinde 65.265,84 TL yatırılmıştır. Eldeki davada davacı iş sahibi ödediği tazminatın davalıdan tahsili istenmiştir.
Yol bakım ve imalâtı imalat kavramına dahil olup, ticari bir iştir. Bu nedenle işin uzmanı olan yüklenici basiretli bir tacir gibi hareket etmek zorundadır. Bu yükümlülük çerçevesinde yüklenici, işin ifası sırasında her türlü önlemi almakla yükümlüdür. Esasen özen borcunun gereği olarak bu sorumluluğun varlığı da açıktır. Bu sebeple tarafların kusur oranlarının bu açıklamalar ışığında değerlendirilip belirlenmesi gerekmektedir. Öte yandan, anılan sözleşmenin "Kaza Olması" başlıklı 33.2 maddesinde "Taahhüdün yerine getirilmesi süresince vuku bulacak kazalardan ve bu kazaların sebep olacağı zararlardan, can ve mal kaybından ve üçüncü şahıslara karşı yapılacak her türlü zararlardan müteahhit doğrudan doğruya sorumludur" hükmü yer almakta olup, bu hüküm TBK"nın 115. maddesinde düzenlenen bir "sorumsuzluk sözleşmesi"dir. Ne var ki; sorumsuzluk sözleşmesi uyarınca iş sahibinin sorumlu tutulmaması için, tazminata konu olayın iş sahibinin ağır kusuru veya hilesinden meydana gelmemiş olması gerekir. Şayet, kaza, iş sahibinin ağır kusuru ya da hilesiyle meydana gelmişse sözleşmede yer alan sorumsuzluk sözleşmesine ilişkin hükümler batıldır. Oysa ki, mahkemece bu yönlerde herhangi bir bilirkişi incelemesi yapılmaksızın, sözleşmenin 33.2 maddesinde yer alan sorumsuzluk sözleşmesi hükmü uyarınca davanın olduğu gibi kabulüne karar verilmiştir.
Mahkemece yapılacak iş, konusunda uzman bir bilirkişi kurulu oluşturularak, Borçlar Kanunu"nun yukarıda sözü edilen 115. maddesi hükmü de dikkate alınarak eser sözleşmesi hükümleri çerçevesinde tarafların kusur oranlarını ve bu kusur oranlarına göre sorumlu olacakları tazminat miktarlarını belirlemek, belirlenen bu miktara göre davacı tarafından yapılan 65.265,84 TL ödeme dikkate alınarak davacının rücu edebileceği miktarı belirlemekten ibarettir.
Tüm bu yönler gözetilmeden eksik incelemeyle yazılı şekilde hüküm kurulması doğru olmamış, kararın açıklanan nedenle bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 13. Hukuk Dairesi kararı usul ve yasaya aykırı görüldüğünden davalılar yararına BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde iadesine, HMK 373/2. maddesi gereğince dosyanın Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 13. Hukuk Dairesine gönderilmesine, 23.09.2021 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.