MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davalılar vekillerince istenilmekle, temyiz taleplerinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, davacının davalılardan ...’ye ait işyerinde ağır vasıta kamyon şoförü olarak 06.09.2005 - 31.07.2011 tarihleri arasında çalıştığını, diğer davalı ... Nak. Haf. Tic. San. A.Ş. şirketinin son alt işveren olduğunu, iş sözleşmesinin davacı tarafından emeklilik sebebiyle feshedildiğini, davacının haftada 7 gün 08.00 - 23.00/24.00 saatleri arasında çalışmasına rağmen fazla çalışma ücretlerinin ödenmediğini ileri sürerek, kıdem tazminatı, yıllık izin ücreti, fazla çalışma ücreti, hafta tatili ücreti, ulusal bayram ve genel tatil ücreti alacaklarının hüküm altına alınmasını talep etmiştir.
Davalı Cevabının Özeti:
Davalı ... Nak. Haf. Tic. San. A.Ş. vekili, davacının işe başladığı tarihin 23/03/2010 tarihi olduğunu, kıdem tazminatı bordrosuna göre davacıya 1.149,76 TL ödendiğini, talep edilen alacakların zamanaşımına uğradığını savunarak davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Diğer davalı ... vekili ise yetki itirazında bulunduklarını, 19/04/2004 tarihinde ... Nakliyat Hafriyat Ticaret Sanayi A.Ş. ile taşeronluk sözleşmesi yapıldığını, 16/03/2010 tarihinde ise aynı konuda diğer davalı şirket ile sözleşme yapıldığını, yapılan işin ocaklardan kalker madeni üretilmesi ve üretilen madenin yükleme nakliye işlerine ilişkin olduğunu, taşeronların çalıştırdıkları işçilerin alacaklarından sorumlu olduğunu, işin anahtar teslimi olması sebebiyle şirketin herhangi bir sorumluluğunun bulunmadığını savunarak davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, toplanan deliller ve bilirkişi raporu doğrultusunda davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Temyiz Başvurusu:
Kararı, davalılar vekilleri temyiz etmiştir.
Gerekçe:
1- yazılara toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre, davalıların aşağıdaki bentlerin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.
2-Taraflar arasında davacının aylık ücret miktarı noktasında uyuşmazlık bulunmaktadır.
Somut olayda davacı son aylık ücretinin 1.100 TL olduğunu ileri sürmüş, mahkemece davacının son net ücreti (asgari geçim indirimi hariç) 1.028,31 TL, brüt ücreti ise 1.438,20 TL kabul edilerek hüküm kurulmuştur. Yargılama sırasında dinlenen davacı tanıkları davacının son aldığı ücretin asgari ücret olduğunu, maaşların bankadan, mesai ücretlerinin ise elden ödendiğini beyan ederken; davalı tanığı, davacının ücretini bilmediğini, ancak ücretlerin asgari tutarının bankaya yatırıldığını diğer kısmını elden aldıklarını ifade etmiştir. Hükme esas alınan bilirkişi raporunda, Adana Çimento, Seyhan Beton, Oyak Çimento gibi işyerleri için hazırlanan bilirkişi raporlarında ağır vasıta şoförlerinin asgari ücretle çalışmayacağının kabul edildiği, bu sebeple eldeki davada ücretin asgari ücretin üzerinde olması gerektiği kabul edilerek sonuca gidilmiş ise de, davacının gerçek ücretinin tespiti noktasında yapılan araştırmanın yetersiz olduğu anlaşılmaktadır. Bu sebeple, davacı işçinin meslekte geçirdiği süre, işyerinde çalıştığı tarihler, meslek unvanı ve fiilen yaptığı iş bildirilerek (sendika üyesi olması halinde) sendikalarla, ilgili işçi ve işveren kuruluşlarından emsal ücretin ne olabileceği araştırılmalı, ayrıca Türkiye İstatistik Kurumunun resmi internet sitesindeki "kazanç bilgisi sorgulama" kısmından da faydalanılabileceği göz önüne alınarak emsal ücret araştırması yapılmalı, emsal ücret araştırması sonucunda elde edilen verilerle, tüm deliller birlikte değerlendirilerek bir sonuca gidilmelidir.
2-Kural olarak, yargılama aşamasında dayanılıp sunulmayan deliller, temyiz veya karar düzeltme aşamasında sunulamazlar; sunulmuş olsalar bile, bu aşamalardaki incelemeler sırasında dikkate alınamazlar. Bu kuralın tek istisnası, dayanılıp sunulan delillin, o davaya konu borcu söndüren bir nitelik taşıması; örneğin, davaya konu borcun ödenmiş olduğunu gösteren makbuz, ibraname gibi bir belge olmasıdır.
Davanın hukuksal niteliği ve somut olayın özelliği gereği davalı, temyiz aşamasında dava konusu borcu söndüren nitelikte bir belge vermişse, bu belge üzerinde gerekli inceleme yapılmak suretiyle bir karar verilmesi gerekir. Diğer bir anlatımla, yargılama aşaması henüz tamamlanmamış ise böyle durumda, borcu itfa eden belge değerlendirmeye alınmalıdır.
Somut uyuşmazlıkta, davalı tarafından temyiz dilekçesinin ekinde sunulan belgeler arasında, davacının yıllık izinlerini kullandığına dair imzalı belgeler, kıdem tazminatı bordrosu ile 6098 sayılı Türk Borçlar Kanununun yürürlük tarihinden önce düzenlenmiş ibraname bulunmaktadır. Mahkemece söz konusu belgelere karşı davacı asilin beyanı alındıktan sonra değerlendirme yapılarak oluşacak sonuca göre karar verilmesi gerekirken eksik inceleme ile sonuca gidilmesi hatalı olmuştur.
3-Mahkemece davalılar arasında asıl işveren alt işveren ilişkisi bulunduğu ve davalıların davacının 06.09.2005-31.07.2011 tarihleri arasındaki çalışma süresine isabet eden alacaklardan birlikte sorumlu olduğu kanaatine varılmıştır. Davalılar arasında asıl işveren alt işveren ilişkisi bulunduğuna yönelik kabul şekli isabetli ise de, davalı ... Nak. Haf. Tic. San. A.Ş., davacının çalıştığı önceki şirket olan ... Nakliyat Hafriyat Ticaret Sanayi A.Ş. ile aralarında herhangi bir bağ bulunmadığını, davacının ilk olarak Mart 2010 tarihinde işyerinde çalışmaya başladığını savunmuştur. Dosya kapsamına göre, davalı ..., dava dışıTimuçin Nakliyat Hafriyat Ticaret Sanayi A.Ş. ile aralarında "ocaklardan kalker üretimi yapılan yere nakliye işine ilişkin" sözleşme yapıldığını, sözleşmenin bitiminden sonra aynı işin diğer davalı şirketce üstlenildiğini beyan etmiştir. Davalı ... Nak. Haf. Tic. San. A.Ş."ye temyiz aşamasında dava dışı ... Nakliyat Hafriyat Ticaret Sanayi A.Ş."ye ait bir kısım işyeri kayıtlarını dosyaya sunmuş olup, bu şirketler arasında işyeri devri bulunduğunun kabulü gerekir. Ancak, dosyada davacının tüm çalışma süresine ilişkin Sosyal Güvenlik Kurumu kayıtları (özellikle işten ayrılma ve işe giriş bildirgeleri) bulunmamaktadır. Davacının özellikle dava dışı ... Nakliyat Hafriyat Ticaret Sanayi A.Ş. bünyesinde geçen çalışmasının tamamının, davalı ...’ye ait işe ilişkin olup olmadığı netleştirilmemiştir. Mahkemece Sosyal Güvenlik Kurumu kayıtları eksiksiz olarak getirtilmeli, davacının özellikle dava dışı ... Nakliyat Hafriyat Ticaret Sanayi A.Ş. bünyesinde geçen çalışma süresi yönünden detaylı inceleme yapılmak suretiyle, davalıların tüm çalışma süresine isabet eden alacaklardan asıl işveren alt işveren ilişkisi ve işyeri devri kurallarına göre sorumlu olup olmadığı belirlenmelidir. Eksik inceleme ile karar verilmesi yerinde değildir.
Temyiz edilen kararın açıklanan sebeplerle bozulması gerekmiştir.
Sonuç: Temyiz olunan hükmün yukarıda açıklanan sebeplerden BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgililere iadesine, 15.10.2019 tarihinde oybirliği ile karar verildi.