5. Hukuk Dairesi 2020/2755 E. , 2021/3908 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi ... Hukuk Dairesi
Taraflar arasındaki 4650 sayılı Kanunla değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanununun 10. Maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın davacı idare adına tescili ve terkini davasından dolayı yapılan yargılama sonunda; İlk Derece Mahkemesince (... 3. Asliye Hukuk Mahkemesi 2016/397 Esas–2019/285 Karar) davanın kabulüne ilişkin olarak verilen karara karşı, taraf vekilleri tarafından yapılan istinaf başvurusunun ... Bölge Adliye Mahkemesinin 6. Hukuk Dairesince HMK’nun 353/1-b-1 maddesi uyarınca esastan reddine dair hükmün Yargıtayca incelenmesi davalılar vekilleri tarafından verilen dilekçeler ile istenilmiş; davalı ... vekili de temyiz dilekçesinde duruşma isteminde bulunmuş olmakla, duruşma için belirlenen 16/03/2021 günü temyiz eden davalı ... vekilinin yüzüne karşı; usulüne göre çağrı kağıdı gönderilmesine rağmen gelmediklerinden diğer taraf vekillerinin yokluklarında duruşmaya başlanarak davalı ... vekilinin sözlü açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki kağıtlar okunup uyuşmazlık anlaşıldıktan sonra gereği görüşülüp düşünüldü.
- K A R A R -
Dava, 4650 sayılı Kanunla değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanununun 10. Maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın davacı idare adına tescili ve terkini istemine ilişkindir.
İlk derece mahkemesince davanın kabulüne ilişkin olarak verilen karar karşı, taraf vekilleri tarafından yapılan istinaf başvurusu üzerine ... Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesince esestan reddine karar verilmiş olup; hüküm, davalılar vekillerince temyiz edilmiştir.
Aşağıda açıklanan gerekçelerle ... Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesinin ret kararı kaldırıldıktan sonra (... 3. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2016/397 Esas - 2019/285 Karar) sayılı kararının incelenmesinde,
Arsa niteliğindeki Merkez ... Mahallesi, ... ada ... parsel ve ... ada ... parsel sayılı taşınmazlara zeminine 2942 sayılı Kamulaştırma Kanununun 11/1-g maddesi uyarınca emsalin üstün ve eksik yönleri belirlenip kıyaslaması yapılarak zeminine, üzerindeki bina ve muhtesatlara resmi birim fiyatları esas alınıp yıpranma payıda düşülmek suretiyle değer biçilmesi yöntem itibariyle yasa hükümlerine uygundur. Ancak;
1-Hükme esas alınan bilirkişi raporunda emsal olarak incelenen taşınmazın kadastral, dava konusu taşımazın imar parseli olarak kabulü ile kıyaslama sonucu tespit edilen metrekare bedeline %19,76 oranında DOP oranı eklenmek suretiyle metrekare birim fiyatı belirlenmiş ise de; dosya içindeki bilgi ve belgelerden, dava konusu taşınmazın yüzölçümü 1179,31 m² iken davacı idarenin 234,31 m²"lik kısmının kamulaştırılması nedeniyle açılan tespit ve tescil davası sonucuyola terkinine karar verildiği, bu kısmın terkini sonucu yüzölçümünün 945 m² kaldığı, dolayısıyla 234,31 m²"lik kısmın İmar Kanunu uyarınca gereğince terkin edilmediği anlaşılmış ise de dava konusu taşınmazın imar parseli olduğu bildirildiğinden, dava konusu taşınmazın tüm geldi kayıtları ilgili Tapu Sicil Müdürlüğünden getirtilerek İmar Kanununun 18, 15. ve 16. maddeleri gereği yola terk edilen alan oranı tespit edilerek, kadastral olarak tespit edilen metrekare birim fiyatına tespit edilen oranın eklenmesi suretiyle metrekare bedelinin tespiti gerekirken, eksik incelemeyle hüküm kurulması,
2-Hükme esas alınan bilirkişi raporunda dava konusu taşınmaz üzerindeki binanın sınıfının resmi verilere göre 4. Sınıf A olarak kabulü ile değeri tespit edilmiş ise de, dosya içindeki ... 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2017/136 E-2018/264 K sayılı dosyasındaki bilirkişi raporunda dava konusu bina sınıfının 4/C belirlendiği gözetildiğinde bu husustaki çelişki giderilmek üzere bilirkişi heyetinden ek rapor alınarak binanın yüsekliği kesin olarak tespit edilip, 30,5-51,51 (51,51 dahil) ise Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca açıklanan Yapı Yaklaşık Maliyetleri Tebliğine göre sınıfının 4/C olarak kabulüyle değer biçilmesi gerekirken eksik incelemeyle hüküm kurulması,
3-Dosya içindeki kıymet takdir raporunda zemin kaplamasına ayrıca değer biçildiği gibi korkuluk, beton saha ve beton duvarların yüzölçümü hususundaki davalı tarafın itirazları bulunduğu da dikkate alınarak imalatlar hususunda bilirkişi heyetinden ek rapor alınmak suretiyle değer biçilmesi gerekirken, eksik inceleme ile hüküm kurulması,
Doğru olmadığı gibi;
4-Anayasa Mahkemesinin 27/11/2020 gün 31317 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 16/07/2020 tarih 2018/104 Esas 2020/39 Karar sayılı kararı ile 7139 sayılı Kanunla Değişik Kamulaştırma Kanunun 10/8. Fıkrasının dördüncü cümlesi; “idarenin kıymet takdir komisyonunca tespit edilen bedelden az olması durumunda hâkim tarafından tespit edilen bedel, fazla olması durumunda idarenin kıymet takdir komisyonunca tespit ettiği bedel, peşin ve nakit olarak hak sahibi adına, kalanı ise bedele ilişkin kararın kesinleşmesine kadar üçer aylık vadeli hesapta nemalandırılmak ve kesinleşen karara göre hak sahibine verilmek üzere” bölümü ile yedinci cümlesinde
yer alan “idarenin kıymet takdir komisyonunca tespit ettiği bedelden fazla olması halinde fazla olan tutarın bloke edildiğine” ibaresinin Anayasa’ya aykırı olduğu ve iptal edildiği nazara alınarak hüküm kurulması gerektiğinden,
Davalılar vekillerinin temyiz itirazları yerinde görüldüğünden hükmün açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, HMK"nın 373/1 maddesi gereği kararın bir örneğinin ... Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesine GÖNDERİLMESİNE, davalılardan peşin alınan temyiz harcının istenildiğinde iadesine ve temyize başvurma harcının Hazineye irad kaydedilmesine, temyiz eden davalı ... yararına yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca takdir olunan 3.050,00-TL. vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine, 23/03/2021 gününde oybirliğiyle karar verildi.