Mahkemesi :İş Mahkemesi


Dava, davacı murisinin 07.04.2009-19.04.2009 tarihleri arasında 4/1-a kapsamında olduğunun tespiti ile murisin 19.04.2009 tarihinde geçirdiği kazanın iş kazası olduğunun tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, ilamında belirtildiği şekilde, davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün, davalı Kurum ve davalı ... Müdürlüğü vekilince temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Somut olay incelendiğinde; davacı murisi ..."nin 07.04.2009 tarihinde davalılara ait sahada orman kesim işinde çalışmaya başladığını, 19.04.2009 tarihinde diğer işçinin kesmiş olduğu ağacın düşerken ..."nin başına çarptığını ve vefat ettiğini, murisinin, davalılara ait ... Tarımsal Kalkındırma Kooperatif Başkanlığı ve Orman idaresi işyerinde 07.04.2009-19.04.2009 tarihleri arasındaki çalışmalarının tespiti ile 19.04.2009 tarihli kazanın iş kazası olduğunun tespitine karar verilmesini istediği, mahkemece, davalı ... Tarımsal Kalkındırma Kooperatif Başkanlığı yönünden davanın reddine diğer davalılar yönünden davanın kabulüne karar verildiği anlaşılmıştır.
Mahkemece yapılan, inceleme ve araştırma, hüküm tesisi için yeterli görülmemiştir.
5510 sayılı Yasa kapsamındaki sigortalılığa ilişkin davaların, kamu düzeniyle ilgili olduğu ve bu nedenle de özel bir duyarlılıkla ve özenle yürütülmesinin zorunlu ve gerekli bulunduğu, sigortalılık şartlarının gerektiğinde resen araştırılması gerektiği esas alınmak zorundadır.
5510 sayılı Kanunun, 01.10.2008 tarihinde yürürlüğe giren ve sigortalılık hallerinin birleşmesini düzenleyen 53"üncü maddesinin birinci fıkrasına göre, “Sigortalının, 4"üncü maddenin birinci fıkrasının (a), (b) ve (c) bentlerinde yer alan sigortalılık hallerinden birden fazlasına aynı anda tabi olmasını gerektirecek şekilde çalışması halinde; öncelikle aynı maddenin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında, (c) bendi kapsamında çalışması yoksa ilk önce başlayan sigortalılık ilişkisi esas alınarak sigortalı sayılır.” düzenlemesine yer verilmiş iken; 53"üncü maddenin birinci fıkrası, 6111 sayılı Kanunun 33"üncü maddesi ile değiştirilerek, “Sigortalının 4"üncü maddenin birinci fıkrasının (a) ve (b) bentlerinde yer alan sigortalılık statüleri ile (c) bendinde yer alan sigortalılık statüsüne aynı anda tabi olacak şekilde Kanun kapsamına girmesi halinde öncelikle aynı maddenin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında, (a) ve (b) bentlerinde yer alan sigortalılık statülerine tabi olacak şekilde Kanun kapsamına girmesi halinde ise aynı maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı sayılır. Ancak, sigortalılık hallerinin çakışması nedeniyle Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamındaki sigortalılığı esas alınanlar, yazılı talepte bulunmak ve Kanunun 82"nci maddesine göre belirlenen prime esas kazanç alt sınırı ve üst sınırına ilişkin hükümler saklı olmak kaydıyla, esas alınmayan sigortalılık statüsü kapsamında talep tarihinden itibaren prim ödeyebilirler. Bu şekilde ödenen primler; iş kazası ve meslek hastalığı sigortasından sağlanan haklar yönünden, Kanunun 4"üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında sigortalılık statüsünde, kısa vadeli sigorta kollarından sağlanan diğer yardımlar ile uzun vadeli sigorta kollarından sağlanan yardımlar yönünden ise Kanunun 4"üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalılık statüsünde değerlendirilir. Bu fıkra hükümlerine göre ödeme talebinde bulunulduğu halde ait olduğu ayı izleyen ayın sonuna kadar ödenmeyen primlerin ödenme hakkı düşer. 4"üncü maddenin birinci fıkrasının (b) bendinin (4) numaralı alt bendi ile aynı maddenin birinci fıkrasının (b) bendindeki diğer sigortalılık statülerine aynı anda tabi olacak şekilde çalışılması durumunda, (b) bendinin (4) numaralı alt bendi dışındaki diğer sigortalılık durumu dikkate alınır.” şeklinde düzenlenmiştir. 6111 sayılı Kanunun yürürlük tarihlerini düzenleyen 125"inci maddesinin (b) bendinde, 33"üncü maddenin, 25.02.2011 tarihli Resmi Gazetede yayımını takip eden ayın birinci gününde yürürlüğe gireceği belirtilmiştir.
Öte yandan, 5510 sayılı Kanunun 13 (b) maddesinde; iş kazası “Sigortalının işyerinde bulunduğu sırada, işveren tarafından yürütülmekte olan iş nedeniyle, sigortalı kendi adına hesabına bağımsız çalışıyorsa yürütmekte olduğu iş nedeniyle meydana gelen ve sigortalıyı hemen veya sonradan bedenen ya da ruhen özüre uğratan olay” olarak tanımlanmıştır.
Dosya içeriğinden, davacının 01.05.2008-19.04.2009 tarihleri arasında 2926 sayılı yasa kapsamında tarım Bağ-Kur sigortalısı olduğu anlaşılmaktadır.
Davacının murisinin, 07.04.2009-19.04.2009 tarihleri arasındaki çalışmasının hizmet akdine dayalı olduğu iddiası karşısında, talep edilen dönemin 2926 sayılı yasa kapsamında tarım Bağ-kur sigortalılığı ile çakıştığı anlaşılmaktadır.
Mahkemece, uyuşmazlık konusu dönemde tarımsal faaliyetin varlığı; yasal mevzuat gözetilerek araştırılmalı, yapılan araştırma sonucunda hizmet akdine dayalı olarak çalıştığı kanaatine varılırsa, yine davanın kabulü yönünde hüküm tesis edilmesi gerekecektir. Şayet, davacı murisinin 4. maddesinin 1. fıkrasının (a), (b) bentlerinde yer alan sigortalılık hallerinin çakışması durumunda, yukarıda örgörülen yasal düzenleme çerçevesinde uyuşmazlık konusu dönemde 5510 sayılı yasa kapsamında 4-b sigortalısı olduğu kaanatine varılırsa iş kazasına ilişkin tespitin, bu husus dikkate alınarak irdelenmesi gerekecektir.
Açıklanan maddi ve hukuki olgular gözetilmeksizin, yanılgılı değerlendirme ile, yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsizdir.
O hâlde, davalı Kurum ve davalı ... Müdürlüğü vekilince bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ : Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davalı ... Müdürlüğü"ne iadesine, 12.02.2013 gününde oybirliğiyle karar verildi.