Hukuk Genel Kurulu 2014/605 E. , 2016/293 K.
"İçtihat Metni"##########
MAHKEMESİ :##########Ticaret Mahkemesi
##########
##########
##########
DAVALILAR : 1-....
2-..., 3-... vekilleri Av....
4-... vekili Av....
5-..., 6-... vekili Av....
7-... vekili Av....
8-..., 9-... vekilleri Av....
10-... vekili Av....
11-..., 12-... vekilleri Av....
13-..., 14-... ve 15-...
16-....
BİRLEŞEN DOSYADA
##########
DAVALILAR : 1-.....
2-.... vekili Av....
FERİ MÜDAHİLLER : 1-... ve diğerleri vekilleri Av...., Av....
ve Av.....
2-... vekili Av....
Taraflar arasındaki “sözleşmenin feshi, tapu iptali ve tescil” davasından dolayı yapılan yargılama sonunda; ....Asliye Ticaret Mahkemesince davanın davalı ....yönünden kabulüne, davalılar ..... ile ... yönünden davanın açılmamış sayılmasına, diğer davalılar yönünden davanın reddine dair verilen 17.10.2008 gün ve 2003/963 Esas 2008/559 Karar sayılı kararın incelenmesi davacı birleşen davada davalı .... vekili, birleşen davanın davacısı ... vekili, davalılar ... ve ..... vekili ile davalı ... vekili tarafından istenilmesi üzerine, Yargıtay .... Hukuk Dairesinin 01.07.2010 gün 2009/1416 Esas 2010/3797 Karar sayılı ilamı ile;
“...Dava, kat karşılığı inşaat sözleşmesinin yüklenicinin temerrüdü nedeniyle feshine, diğer davalılara yüklenici tarafından devri yapılan 21 adet bağımsız bölüm tapularının iptâliyle davacı adına tesciline karar verilmesi istemiyle açılmış, birleşen davada yükleniciden bağımsız bölüm satın alan ..., tapusunun iptâli ve adına tesciline karar verilmesini istemiştir.
Davalılardan yüklenici kooperatif ve inşaat yapımını yükümlenen ..., inşaattan haksız el çektirildiğini belirterek davanın reddini savunmuş, pay satın alan diğer davalılar ise iyiniyet iddasında bulunarak davanın reddini istemişlerdir.
Mahkemece, sözleşmenin feshine, tapu iptâli ve tescil istemiyle birleşen davanın reddine karar verilmiş, karar davacı birleşen davanın davacısı Aslı, davalılar İsmail, Selim ve Ekşioğlu Kooperatifi tarafından temyiz edilmiştir.
1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre davalı kooperatif, İsmail ve Selim ile birleşen davanın davacısı ..."ın temyiz itirazları tümüyle reddedilmelidir.
2-Davacı ve birleşen davada davalı arsa sahibi ...."nin temyiz itirazlarına gelince;
18.06.1997 tarihli kat karşılığı inşaat sözleşmesi, re"sen düzenleme biçiminde davacı ile davalılardan ... arasında imzalanmıştır. Bu sözleşmeyle kooperatif inşaat ruhsatından itibaren 40 ayda ve genel iskânı alınmış olarak inşaat yapımını yükümlenmiştir. 25.08.1997 tarihinde imzalanan sözleşmeyle de kooperatif, nakit ödeme karşılığında inşaat yapımı konusunda Ekşioğlu Ltd. Şirketi"yle anlaşmıştır. Arsa sahibi davacı da bu sözleşmeye muvafakat etmiş, imalât karşılığı kooperatife vermeyi taahhüt ettiği arsa payını adı geçen şirkete devretmiştir. Diğer davalılara da daire satışları Ekşioğlu Ltd. Şti."nce yapılmıştır. Arsa sahibiyle yüklenici kooperatifin imzaladığı 06.12.2001 tarihli adî sözleşmeyle inşaatların yapım süresi 15.07.2003 tarihine uzatılmış, gecikme olması durumunda arsa sahibine tazminatsız olarak sözleşmeyi fesh hakkı tanınmıştır. Arsa sahibince inşaatın halen de tamamlanmadığı iddiasıyla bu davada sözleşmenin feshi istenildiğinden mahallinde yapılan inceleme sonucu inşaat seviyesinin 2 parselde %60, 3 parselde %39,60, 1 parselde %22 oranında gerçekleştiği bilirkişi raporuyla saptanmıştır. İnşaatın uzatılan süreye karşın getirilebildiği bu gerçekleşme oranları gözetildiğinde yüklenicinin borçlu temerrüdüne düştüğü ortada olup arsa sahibinin BK"nın 106. maddesi uyarınca seçimlik hakkının bulunduğu kabul edilmelidir. Arsa sahibi yasada düzenlenen bu haklarından akdin geriye etkili feshini tercih ettiğinden BK"nın 108/I. maddesince, vaat olunan şeyi vermekten imtina ve tediye eylediği şeyi istirdat edebilir. Bu nedenle arsa sahibi avans niteliğinde devrettiği arsa paylarının iadesini isteyebilir. Şayet yüklenici üçüncü kişiye temlik etmiş veya satış vaadinde bulunmuş ise, burada üçüncü kişinin iyiniyet iddiası dinlenilmeden tapu arsa sahibine iade edilir. Zira ancak gerçek alacak (hak kazanılan) temlik edilebileceğinden yüklenicinin kazanamadığı hakkın temlikinden sözedilemez. Bu temlik işlemine dayanılarak hak talebinde bulunulamaz. Hemen belirtelim ki, eser sözleşmeleri iki tarafa hak ve borçlar yükleyen ani edimli sözleşmelerdir. Aksine hüküm yoksa eser bedeli BK"nın 364. madde uyarınca eserin teslimiyle istenebilir. Eser tamamlanmadığına göre yüklenicinin bedele hak kazanmadığı açıktır. Tüm bu nedenlerle davalı üçüncü şahıslar adına olan tapu kayıtlarının da iptâliyle davacı arsa sahibi adına tesciline karar verilmesi gerekirken istemin reddi doğru olmadığından karar bozulmalıdır…”
gerekçesiyle bozularak dosya yerine geri çevrilmekle, yeniden yapılan yargılama sonunda, mahkemece önceki kararda direnilmiştir.
##########
vekili
HUKUK GENEL KURULU KARARI
Hukuk Genel Kurulunca incelenerek direnme kararının süresinde temyiz edildiği anlaşıldıktan ve dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra gereği görüşüldü:
Asıl dava; yüklenicinin temerrüdü nedeniyle kat karşılığı inşaat sözleşmesinin feshi ile yüklenici tarafından devri yapılan 21 adet bağımsız bölümün tapularının iptali ve davacı arsa sahibi adına tescili istemine ilişkindir.
Birleşen dava; yükleniciden satın alınan bağımsız bölümün tapusunun iptali ve davacı adına tescili, olmadığı takdirde dairenin rayiç bedelinin tazmini istemine ilişkindir.
Mahkemece davanın davalı ....yönünden kabulüne, davalılar..... ile ... yönünden açılmamış sayılmasına, diğer davalılar yönünden reddine dair verilen karar, davacı birleşen davada davalı .... vekili, birleşen davanın davacısı ... vekili, davalılar ... ve ..... vekili ve davalı ... vekilinin temyizi üzerine Özel Dairece yukarıda açıklanan nedenlerle bozulmuştur.
Asıl davanın davalıları Neriman Başçıl ve ... vekili, ... ve ... vekili, ... ve ... vekili, ... ve ....vekili ile asıl ve birleşen davada davalı ....vekilinin karar düzeltme talebi ise reddolunmuştur.
Mahkemece, bir önceki kararda dayanılan gerekçelerle direnme kararı verilmiş, direnme kararını asıl davada davacı birleşen davada davalı .... vekili temyize getirmiştir.
Yargıtay Hukuk Genel Kurulu önüne gelen uyuşmazlık; arsa sahibi davacının akdin geriye etkili feshini talep etmiş olduğu dikkate alındığında davalı üçüncü şahıslar adına olan tapu kayıtlarının da iptali ile davacı arsa sahibi adına tesciline karar verilmesinin gerekip gerekmediği noktasında toplanmaktadır.
Tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dosyadaki tutanak ve kanıtlara, bozma kararında açıklanan gerektirici nedenlere göre, Hukuk Genel Kurulunca da benimsenen Özel Daire bozma kararına uyulmak gerekirken, önceki kararda direnilmesi usul ve yasaya aykırıdır.
Hukuk Genel Kurulunda yapılan görüşmeler sırasında, davacı arsa sahibi şirket ile davalı yüklenici kooperatif arasında imzalanan ek protokol hükümlerine göre davacı arsa sahibinin fesih sonrasında kalan inşaatı tamamlayıp ilgili hak sahiplerine dairelerini teslim etme taahhüdü altına girdiği, bu suretle zımnen verdiklerini geri isteme hakkından vazgeçmiş olduğu, yüklenici kooperatif üyesi olmayan iyiniyetli üçüncü kişiler yönünden ise davacı arsa sahibinden tapuları satış suretiyle devralırken kat karşılığı inşaat sözleşmesi uyarınca yüklenici payının devir edildiğini bilebilecek durumda olmadıkları bu nedenle davacı arsa sahibinin sözleşmenin feshi gerekçesi ile üçüncü kişiler bakımından tapu iptalini talep edemeyeceği ileri sürülmüş ise de yukarıda açıklanan nedenlerle çoğunluk tarafından bu görüş benimsenmemiştir.
O halde, Hukuk Genel Kurulunca da benimsenen Özel Daire bozma ilamına uyulmak gerekirken, önceki kararda direnilmesi usul ve yasaya aykırıdır.
Bu nedenle direnme kararı bozulmalıdır.
SONUÇ: Asıl davada davacı birleşen davada davalı ....vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile direnme kararının Özel Daire bozma kararında gösterilen nedenlerden dolayı BOZULMASINA, istek halinde temyiz peşin harcının yatırana geri verilmesine, 09.03.2016 gününde oyçokluğu ile karar verildi.
.