Danıştay 10. Daire 1987/71 Esas 1989/822 Karar Sayılı İlamı

Daire : ONUNCU DAİRE
Karar Yılı : 1989
Karar No : 822
Esas Yılı : 1987
Esas No : 71
Karar Tarihi : 17/04/989

HAZİNE ARAZİLERİNİN KİRAYA VERİLMESİ MEVZUATINA GÖRE, KİRALAMADAN YARARLANACAK MUHTAÇ ÇİFTÇİLERİN TESBİTİNE İLİŞKİN MUHTAÇ ÇİFTÇİ TESBİT KOMİSYONUNCA ALINAN KARARIN İPTALİ İSTEMİYLE AÇILAN DAVANIN GÖRÜM VE ÇÖZÜMÜNÜN İDARİ YARGININ GÖREVİNDE BULUNDUĞU HK.
Hazineye ait arazilerin, az topraklı ve topraksız çiftçilere kiraya ve rilmesine ilişkin Kaymakamlık Muhtaç Çiftçi Tesbit Komisyonu kararının iptali istemiyle açılan dava sonucunda İdare Mahkemesince; dava dosyasının incelenmesinden, … İli … İlçesi … Köyü sınırları içerisinde kalan hazine arazilerinin, aynı köy halkından topraksız ve az topraklı çiftçi ailelerine kiraya verilmek üzere Kaymakamın başkanlığında toplanan Muhtaç Çiftçi Tesbit Komisyonunun gerekli inceleme ve araştırmaları yaparak anılan arazileri tesbit ettikleri muhtaç çiftçilere kiraya verdikleri ve davacının 15.5.1986 tarihli dilekçesi ile çiftçilikle ilişkisi bulunmayan ve köyde ikamet etmeyen kişilere arazi verildiği, haksız olarak yapılan kiralamanın önlenmesi yolundaki itirazının aynı komisyonun 20.5.1986 günlü kararı ile reddedildiğinin anlaşıldığı, idari davaların, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 2.maddesine göre iptal davaları, tam yargı davaları ve genel hizmetlerden birinin yürütülmesi için yapılan idari sözleşmelerden dolayı taraflara arasında çıkan uyuşmazlıklara ilişkin davalar olduğu, 2886 sayılı Devlet İhale Kanununun 74.maddesine dayanılarak çıkarılan "Devlete ait taşınmaz mal satış, trampa, kiraya verme, mülkiyetin gayrı ayni hak tesis ecrimisil ve tahliye yönetmeliğinin 66.maddesinde, tarıma elverişli arazilerin, özel mevzuatında belirtilen esaslar çerçevesinde yönetmeliğin 8.maddesindeki esaslara göre tesbit edilen bedel üzerinden Yönetmeliğin 10.maddesinde gösterilen topraksız ve az topraklı çiftçilere kiraya verileceğinin belirtildiği, yine Milli Emlak Müdürlüğünün 106 sayılı Genelgesinde de, muhtaç çiftçilerin tesbiti ve hazine arazilerinin kiraya verilmesi, buna ilişkin çiftçilerle yapılacak kira sözleşmesinin şekil ve esasları ile kiracıların arazilerden genel hükümler uyarınca tahliye edilebileceklerine ilişkin hususların gösterildiği, topraksız ve az topraklı çiftçilerin tesbiti ve hazine arazilerinin kiraya verilmesine ilişkin esasların özel hukuk hükümlerine göre düzenlendiği ve buna ilişkin uyuşmazlıkların da özel hukuk hükümleri dairesince çözümleneceği, özel hukuk alanını ilgilendiren anlaşmazlıkların çözümünün adli yargı yerlerinin görev alanına girdiği gerekçesiyle davanın görev yönünden reddi yolunda verilen kararın bozulması istenilmektedir.
İdari makam ve mercilerin idare işlevleriyle ilgili kamu hukuku alanında tesis ettikleri tek taraflı, doğrudan uygulanabilir nitelikte hukuki tasarruflar olan idari işlemlerin iptali istemiyle açılan davalarınidari yargı yerinde görülüp çözümlenmesi gerektiği açıktır.
Dava konusu uyuşmazlık, hazine arazilerinin kiraya verilmesi mevzuatına göre, kiralamadan yararlanacak muhtaç çiftçilerin tesbitine ilişkin olarak Karaman Muhtaç Çiftçi Tesbit Komisyonunca anılan karardan kaynaklanmaktadır. Henüz özel hukuk ilişkisine girişilmeden, kamu gücü kullanılacak tek taraflı alanın bir karar olması nedeniyle idari işlem niteliği taşıyan dava konusu işlemin iptali istemiyle açılan davanın,görüm ve çözümü idari yargının görevinde bulunmaktadır.
Açıklanan nedenlerle İdare Mahkemesinin görev red kararının bozulmasına; 2577 sayılı yasanın 49.maddesi 3.fıkrasına göre dava dosyasının yeniden karar verilmek üzere İdare Mahkemesine gönderilmesine karar verildi.