BAM Hukuk Mahkemeleri Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 23. Hukuk Dairesi 2019/1069 Esas 2022/2124 Karar Sayılı İlamı

T.C. ANKARA BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ 23. HUKUK DAİRESİ
T.C.
A N K A R A
B Ö L G E A D L İ Y E M A H K E M E S İ
23. H U K U K D A İ R E S İ
(D Ü Z E L T E R E K Y E N İ D E N
E S A S H A K K I N D A K A R A R)

ESAS NO : 2019/1901
KARAR NO : 2022/1971

T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
B Ö L G E A D L İ Y E M A H K E M E S İ K A R A R I


İNCELENEN KARARIN:
MAHKEMESİ : Ankara 1. Asliye Ticaret Mahkemesi
TARİHİ : 18.04.2019
ESAS-KARAR NUMARASI : 2018/587E., 2019/361K.
DAVACI : ... - ...
VEKİLİ :
DAVALI : ...
VEKİLİ :
Davalı vekili tarafından, yukarıda belirtilen karara karşı istinaf yasa yoluna başvurulması üzerine, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (HMK m.) 352. maddesi uyarınca, yapılan ön inceleme sonucu, eksiklik bulunmadığı anlaşıldığından inceleme aşamasına geçildi. İncelemenin dosya üzerinde yapılmasına karar verildikten sonra, dosya incelendi.
GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ :
İDDİA VE SAVUNMALARIN ÖZETİ :
Davacı vekili; müvekkilinin davalı kooperatifin ... numaralı üyesi olduğunu, davalı tarafın Ankara 25. Noterliği'nin 19/12/2017 tarih ve ... yevmiye numaralı ihtarnamesi ile aidat borcu ve gecikme faizini 19 gün içerisinde ve ardından Ankara 25. Noterliği'nin 18/01/2018 tarih ve... yevmiye numaralı ihtarnamesi ile 30 gün içerisinde ödenmesinin talep edildiğini, Ankara 20. Noterliği'nin 19/02/2018 tarih ve... yevmiye numaralı ihtarnamesi ile ihtarnamelerde belirtilen aidat borcu ve gecikme cezası miktarlarının gerçeği yansıtmadığı ve doğru borç bilgisinin bildirilmesinin talep edildiğini, Ankara 44. Noterliği'nin 05/03/2018 tarih ve ... yevmiye numaralı ihtarnamesi ile gönderilen borç miktarının fazla olduğunun ve yeniden hesaplanmasının talep edildiğini, davalı kooperatifin Ankara 25. Noterliği'nin 26/02/2018 tarih ve ... yevmiye numaralı ihtarnamesi ile müvekkilinin ortaklıktan çıkarıldığının bildirildiğini, 10/06/2018 tarihli genel kurulda çıkarılma işleminin görüşüldüğünü ve genel kurul tarafından onaylandığını, müvekkilinin genel kurullara çağrılmadığını, herhangi bir borç bildirimi yapılmadığını ileri sürerek, müvekkilinin ortaklıktan çıkarılmasına ilişkin genel kurul kararının batıl olduğunun tespitine, aksi durumda çıkartma kararının iptaline, müvekkili ile davalı kooperatif arasındaki aidat miktarına ilişkin muarazanın giderilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiş, 13/12/2018 tarihli celsede dava dilekçesini açıklamak sureti ile şimdilik 5.000,00-TL üzerinden davalıya borçlu olmadığının tespitini talep ettiklerini bildirmiştir.
Davalı vekili; davacı tarafın usulüne uygun olarak üyelikten çıkarıldığını ve keyfiyetin bildirildiğini, davacı tarafın 05/03/2018 tarihli ihtarname ile karara itiraz ettiğini bildirdiğini, ancak ihtarnamenin müvekkili kooperatife ulaşmadığını, bu nedenle yasal süre içerisinde dava açılmadığını ya da itiraz edilmediği için ihraç kararın kesinleşmiş olduğunu, davanın hak düşürücü süre geçtikten sonra açıldığını, davacının 10/07/2006 tarihli yönetim kurulu kararı ile kooperatif üyeliğinden ihraç edildiğini, ihraç tarihine kadar kooperatife yaptığı ödemeler toplamı 11.602,38-TL'nin iadesi için Ankara 7. Sulh Hukuk Mahkemesi'nin 2006/885 D.İş sayılı dosyası ile tevdi mahalli tayini talep edildiğini, mahkeme kararın uyarınca ... Şubesi nezdinde açılan hesaba paranın yatırıldığını, davacı tarafın Ankara 3. Asliye Ticaret Mahkemesi'nin 24/08/2007 tarih ve 2007/461 Esas sayılı dosyası ile ihraç kararının iptali için dava açtığını, dosyanın 2014/293 Esas – 2015/142 Karar sayılı ilamı ihraç kararının iptaline karar verildiğini, Yargıtay 23. Hukuk Dairesi'nin 16/03/2016 tarih, 2015/803 Esas – 2016/1562 Karar sayılı ilamı ile kararın onanarak kesinleştiğini, davacı tarafın mahkeme kararı sonrası üyelik işlemleri için başvurmadığını ve aidat ödemelerini yapmadığını, davacı tarafın kooperatiften çıkarılma kararı sonrasında ödediği aidatların iade edildiğini savunarak, davanın yasal süresi içerisinde açılmaması nedeni ile süre yönünden reddine, kooperatif üyeliğinden çıkarılma kararının iptali talebinin reddine, dava tarihine kadar hiçbir yükümlülüğü yerine getirmemiş olması nedeni ile muaraza olmadığı ve bu nedenle muarazanın giderilmesi talebinin reddine karar verilmesini talep etmiştir.
İLK DERECE MAH. KARARI ÖZETİ :
İlk derece mahkemesince " Dava, kooperatif üyeliğinden ihraç kararına ilişkin genel kurul kararının iptali ve menfi tespit istemine ilişkindir.
Eldeki davada, davacının davalı kooperatifin üyesi olduğu, davalı kooperatifin Ankara 25. Noterliği'nin 19/12/2017 tarih ve ... yevmiye numaralı ihtarnamesi ile davacıya 35.303,00-TL ana para, 85.024,45-TL işlemiş yasal faiz olmak üzere toplamda 120.327,45-TL'yi 10 gün içerisinde ödemesini talep ettiğini, ihtarnamenin davacıya 05/01/2018 tarihinde tebliğ edildiği, müteakiben davalı kooperatifin yine Ankara 25. Noterliği'nin 18/01/2018 tarih ve... yevmiye numaralı ihtarnamesi ile davacıya 35.303,00-TL ana para, 85.024,45-TL işlemiş yasal faiz olmak üzere toplamda 120.327,45-TL'yi 1 ay gün içerisinde ödemesini talep ettiği, ihtarnamenin üyelik edimlerinin yerine getirilmesi hakkındaki ikinci ihtarname niteliğinde olup, davacıya 22/01/2018 tarihinde tebliğ edildiği, davacının keşide ettiği Ankara 20. Noterliği'nin 19/02/2018 tarih ve... yevmiye numaralı ihtarname ile davalı kooperatife ihtarnamede bildirilen aidat borcu ve gecikme cezasının gerçek miktarı ifade etmediğini beyan ederek, gerçek borç miktarının bildirilmesini talep ettiği, Ankara 25. Noterliği'nin 28/02/2018 tarih ve ... yevmiye numaralı ihtarnamesi ile davalı kooperatifin davacıya 2 adet ihtarnamenin tebliğine rağmen borcun ödenmediğinden bahisle, yönetim kurulunun 26.02.2018 tarih ve ... sayılı kararı ile kooperatif üyeliğinden çıkarıldığının bildirildiği ve ihtarnamenin davacıya 01/03/2018 tarihinde tebliğ edildiği, davalı kooperatifin 10/06/2018 tarihli 2017 yılı Olağan Genel Kurul Toplantısına 34 ortaktan 17'sinin asaleten, 6'sının ise vekaleten olmak üzere 23 ortağın katılım ile toplanıldığı ve gündemin (9) maddesi ile davacının üyelikten çıkartılmasına oy birliği ile karar verildiği, Ankara 25. Noterliği'nin 11/07/2018 tarih ve ... yevmiye numaralı ihtarnamesi ile davalı kooperatifin genel kurulun ihraç kararını davacıya bildirdiği ve ihtarnamenin 12/07/2018 tarihinde davacıya tebliğ edildiği dosya kapsamı ile sabit olup, taraflar arasındaki ihtilafın, ihraç kararına esas olan ihtarnamelerdeki borç miktarının gerçek ve kişisel borç miktarını yansıtıp yansıtmadığı, bu suretle genel kuruldaki ihraç kararının kanuna ve ana sözleşmeye uygun olup olmadığı, Ankara 25. Noterliği'nin 19/12/2017 tarih ve ... yevmiye numaralı birinci ihtarname ile davacıya bildirilen borç miktarı tutarında davacının borçlu olup olmadığı, borçlu değil ise borçlu olmayan dolayısıyla menfi tespite konu alacak miktarı (davacı vekilinin mahkememizin 13/12/2018 tarihli celsesindeki beyanına istinaden) noktasında toplandığı saptanmıştır.
Toplanan delillere, tüm dosya kapsamına ve mahkememize ibraz edilen 18/02/2019 tarihli bilirkişi raporuna göre; öncelikle davalı kooperatifin 10/06/2018 tarihli 2017 yılı Olağan Genel Kurul Toplantısı'nın (9) maddesi ile davacının kooperatif üyeliğinden ihracının kendiliğinden görüşülerek ihracının kabulüne oy birliği ile karar verilip şahsi nitelikte karar alındığı, davacının ilk ihraç kararının kendisine bildirildiği Ankara 25. Noterliği'nin 28/02/2018 tarihli ihtarnamesinin tebliğinden itibaren 3 aylık sürenin geçmesine müteakip genel kurula Kooperatifler Kanunu'nun 16/1 ve ana sözleşmenin 14.maddesi uyarınca itirazı olmasa da genel kurulca ihraç kararının kendiliğinden gündeme alınıp karara bağlanmasına göre ihraç kararına itirazın yapılıp yapılmadığına bakılmaksızın genel kurul kararının davacıya tebliğ tarihi olan 12/07/2018 tarihinden itibaren 3 aylık süre içerisinde iş bu davanın (09/08/2018 tarihinde) açılması karşısında davanın süresinde açılmış olduğunun kabulünün gerektiği, ibraz edilen bilirkişi raporuna göre davacının ilk ihtarname tarihi olan 2017 Aralık ayı için davalı kooperatife 35.303,37-TL asıl alacak, 33.581,28-TL işlemiş faiz olmak üzere toplamda 68.884,65-TL borçlu olduğu, davacıya gönderilen her iki ihtarnamedeki borç miktarının gerçek ve kişisel borç miktarını yansıtmadığından dolayı muhalefet şerhi aranmaksızın davacının ihracına dair 10/06/2018 tarihli genel kurulun (9) maddesinin iptalinin gerektiği, ihtarnamedeki 120.327,45-TL olarak bildirilen borç miktarının ibraz edilen bilirkişi raporu çerçevesinde 68.884,65-TL olup, davacının her iki ihtarname ile bildirilen borç miktarından davalıya 51.442,80-TL borçlu olmadığı nazara alınarak ve menfi tespit istemi yönünden davacının talebi ile bağlı kalınarak, davacının Ankara 25. Noterliği'nin 19/12/2017 tarih ve ... yevmiye numaralı ihtarnamesi ile Ankara 25. Noterliği'nin 18/01/2018 tarih ve... yevmiye numaralı ihtarnamesinde belirtilen 120.327,45-TL'den davalıya 5.000,00-TL ile borçlu olmadığının tespitine, davalı kooperatifin 10/06/2018 tarihli 2017 yılı Olağan Genel Kurul Toplantısı'nda davacı ...'in üyelikten ihracına ilişkin (9) maddesinin iptaline..." şeklinde karar verilmiştir.
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ :
İstinaf yasa yoluna başvuran-davalı vekili istinaf dilekçesinde özetle: hak düşürücü süre itirazlarının dikkate alınmadığını, 01.03.2018 tarihli yönetim kurulu kararına karşı 3 aylık hak düşürücü sürede iptal davası açılmadığını, yönetim kurulu kararının 01.03.2018 tarihinde davacıya tebliğ edildiğini, 01.06.2018 tarihinde davacının yönetim kurulu kararına karşı dava açma süresinin sona erdiğini ve bu süre zarfında ihraç kararına karşı herhangi bir itiraz olmadığını, hak düşürücü sürelerde zamanaşımındaki gibi sürelerin durması veya kesilmesinin söz konusu olmadığını, davacının menfi tespit davasını da kısmi olarak açtığını, kısmi menfi tespit davasının açılamayacağını, bilirkişi raporunda fahiş bir hata yapıldığını fakat yerel mahkemenin ek rapor alınması taleplerini yerine getirmediğini bildirerek, yerel mahkeme kararının kaldırılmasını istemiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ,
HUKUKİ SEBEP VE GEREKÇE :
Dava, kooperatif üyeliğinden ihraç kararına ilişkin genel kurul kararının iptali ve menfi tespit istemine ilişkindir
1-HMK m. 359/3 uyarınca; dosya kapsamındaki yazı, belge ve bilgilere, yasaya uygun gerektirici nedenlere, İlk Derece Mahkemesi kararının gerekçesinde dayanılan delillerle, delillerin tartışılması sonucu maddi olay ve hukuki değerlendirmede usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına, HMK m. 355/1 gereği incelemenin istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak yapılıp, re'sen gözetilmesi gereken, kamu düzenine herhangi bir aykırılığın da bulunmamasına, kararın usul ve esas yönünden hukuka uygun olduğunun anlaşılmasına göre aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan davalı vekilinin diğer istinaf itirazları yerinde görülmediğinden HMK m. 353/1,b,1 gereğince istinaf başvurusunun esastan reddine karar vermek gerekmiştir.
2- Ana sözleşmenin 14. maddesine göre parasal yükümlülükler ile ilgili ihraç prosedürüne ilişkin 2. fıkrasının ihraç kararı verilmeden önce parasal yükümlülüklerini 30 gün geciktiren ortaklara 10 günlük ödeme süresi içeren ilk ihtarnamenin gönderilmesi gerekmektedir.
Davalı kooperatif tarafından düzenlenen 19.12.2017 tarihli birinci ihtarnamede ihtar tarihi itibariyle belirlenen borç miktarının ödenmesi istenilmiş olup, ödeme günü üzerinden 30 gün geciktirilmiş borcun istenmesi koşuluna uyulmamıştır. Bu nedenle mahkemece, ilk ihtarnamenin şekli bakımdan incelenmesine başlanılıp ödemesi 30 gün geciktirilmemiş aidat borcunun yer aldığı bu ihtarnameye dayalı olarak ihraç kararı verilemeyeceği gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmesi ile yetinilmesi gerekirken, borcun belirlenebilir ve anlaşılabilir olmasına ilişkin olup, şekli nedenler arasında inceleme sırası daha sonra gelen neden yanında, şekli nedenlerden sonra inceleme sırası gelen ihtarnamelerin gerçek borcu yansıtmadığı yönünde esasa ilişkin nedene de dayanılması yerinde değil ise de karar sonucu itibariyle doğrudur. ( Yargıtay 23. Hukuk Dairesinin 30.09.2015 tarih, 2015/4346 E., 2015/6109 K. sayılı emsal ilamı)
Bu durumda Dairemizce, davalı vekilinin istinaf başvurusunun kabulüyle, HMK'nın 353/(1)-b.2 maddesi uyarınca, İlk derece Mahkemesi kararının gerekçesi düzeltilerek, yeniden esas hakkında karar verilmesi gerekmiştir.
HÜKÜM :
1-Yukarıda (1) numaralı bentte açıklanan nedenlerle; Ankara 1. Asliye Ticaret Mahkemesi'nin 2018/587E., 2019/361K. sayılı dava dosyasında verdiği 18.04.2019 tarihli kararına yönelik davalı vekilinin İSTİNAF BAŞVURUSUNUN ESASTAN REDDİNE.
2-Yukarıda (2) numaralı bentte açıklanan nedenlerle; HMK m.355 ve HMK m. 353/1,b,2 gereğince, Ankara 1. Asliye Ticaret Mahkemesi'nin 2018/587E., 2019/361K. sayılı dava dosyasında verdiği 18.04.2019 tarihli KARARINI DÜZELTEREK YENİDEN ESAS HAKKINDA KARAR VERİLMESİNE.
Buna göre:
"Davanın KABULÜ ile,
1-a) Davalı kooperatifin 10/06/2018 tarihli 2017 yılı Olağan Genel Kurul Toplantısı'nda davacı ...'in üyelikten ihracına ilişkin (9) maddesinin iptaline;
b) Davacının Ankara 25. Noterliği'nin 19/12/2017 tarih ve ... yevmiye numaralı ihtarnamesi ile Ankara 25. Noterliği'nin 18/01/2018 tarih ve... yevmiye numaralı ihtarnamesinde belirtilen 120.327,45-TL'den davalıya 5.000,00-TL ile borçlu olmadığının tespitine,
2-Hüküm altına alınan miktar üzerinden hesaplanan 341,55-TL harçtan peşin alınan 35,90-TL harcın mahsubu ile bulunan 305,65 -TL karar harcının davalıdan tahsili ile hazineye irat kaydına,
3-Davacı kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca hesaplanan 2.725,00 -TL vekalet ücretinin davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine,
4-Davacı tarafından yapılan toplam 2.668,10-TL ( dava açılış masrafı, bilirkişi gideri, tebligat gideri ve posta gideri olmak üzere ) yargılama gideri ile davacı tarafından peşin harç olarak yatırılan 35,90-TL'nin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
5-Yatırılan gider avansından artan kısmın HMK'nun 333.maddesi uyarınca karar kesinleştiğinde, yatırana iadesine,"
II-Peşin alınan istinaf karar harcının iadesine,
III-Davalı tarafından istinaf aşamasında yapılan yargılama giderlerinin üzerinde bırakılmasına, avansın kullanılmayan kısmının karar kesinleştiğinde gideri içerisinden karşılanarak iadesine.
IV-HMK m. 359/4 gereğince kararın taraflara resen tebliğine; tebliğ, harç tahsil müzekkeresi yazılması ve gider avansı iadesi işlemlerinin Dairemiz tarafından yapılmasına.
14.12.2022 tarihinde, dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda, HMK m. 361 gereğince tebliğ tarihinden itibaren iki hafta içinde, kararı veren bölge adliye mahkemesi hukuk dairesine yahut temyiz edenin bulunduğu yer bölge adliye mahkemesi hukuk dairesine veya ilk derece mahkemesine verilebilecek bir dilekçe ile Yargıtay nezdinde TEMYİZ YOLU AÇIK olmak üzere, OYBİRLİĞİYLE karar verildi.
GEREKÇELİ KARAR YAZIM TARİHİ : 15.12.2022


Başkan ... Üye ... Üye ... Katip ...
e-imzalıdır e-imzalıdır e-imzalıdır e-imzalıdır