Mahkemesi :Asliye Hukuk Mahkemesi


Yukarıda tarih ve numarası yazılı hüküm davacı vekili, davalı.... Şti.,,,,Mimarlık Mühendislik Müşavirlik Hizmetleri Ltd. Şti., ..., ..., ... vekillerince temyiz edilmiş, davalı ..., ... ve ... vekillerince duruşma istenmiş olmakla duruşma için tayin edilen günde davacı vekili Avukat ...ile davalı....Şti. vekili Avukat ..., davalı ... vekili Avukat ..., davalılar ... ve ... vekili Avukat ... ve davalı ... vekili Avukat ... geldi. Diğer davalı şirket vekili ile diğer davalı asiller ... ve ... gelmedi. Temyiz dilekçelerinin süresi içinde verildiği anlaşıldıktan ve hazır bulunan taraflar avukatları dinlendikten sonra eksiklik nedeniyle mahalline iade edilen dosya ikmâl edilerek gelmiş olmakla dosyadaki kağıtlar okundu işin gereği konuşulup düşünüldü:
- K A R A R -

Dava, eser sözleşmesinden kaynaklanmış olup, yaklaşık maliyetin hazırlanmasında abartılı metrajlar ve afaki imalâtlara yer verilmesi, tadilat ve onarımların bir kısmı az miktarda yapılmış, bir kısmı hiç yapılmamış olmasına rağmen tamamı yapılmış gibi gösterilerek fazla ödeme yapılmak suretiyle idarenin zarara uğratılması nedenleriyle idarenin uğradığı zararın ve haksız tahsil edilen iş bedelinin, yüklenici şirket ile yaklaşık maliyeti hazırlayan müşavir şirket ve kontrol görevini ihmal ederek fazla ödeme yapılmasına neden olan idare elemanından tahsili istemine ilişkin olup; mahkemece davanın davalı yüklenici ve müşavir şirketler ile davalı idare çalışanları ..., Hâkime... ve ... yönünden kısmen kabulüne, davalılar ..., ... ve ... yönünden reddine dair verilen karar, davacı iş sahibi idare, davalı müşavir ve yüklenici şirket ile davalı idare çalışanları ..., Hâkime... ve ... vekillerince temyiz edilmiştir.
Mülkiyeti davacı idareye ait olan ve....’nin bir kısım onarım işlerine ilişkin projenin... II Numaralı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma
Kurulu"nun 22.02.2006 tarih ve 1847 sayılı kararıyla onaylandıktan sonra ,,, Bölge Müdürlüğü"nün yaptığı görevlendirme sonucu müşavir şirket tarafından belirlenen yaklaşık maliyetin idare tarafından onaylanması sonucu çıkılan ihalede iş, davalı yüklenici ,,,İnşaat Turizm Sanayi ve Ticaret Ltd Şti"ne verilerek 08.09.2006 tarihli sözleşme imzalanmış, yer teslimi yapılarak yüklenici tarafından işe başlanmıştır. Sözleşmenin 6. maddesine göre, sözleşme "Anahtar teslimi götürü bedel" esaslı olup, iş bedeli de 549.927,40 TL"dir. Sözleşmenin 7. maddesine göre, KDV"nin sözleşme bedeline dâhil olmayıp iş sahibi tarafından yükleniciye ayrıca ödeneceği kabul edilmiştir.
Yükleniciye ödemeler yapılmış, işin geçici kabulü sağlanmış, ancak başlatılan soruşturma nedeniyle kesin hesap ve kesin kabul işlemleri yapılmamıştır.
Davalı yüklenici ve müşavir şirketler ile idare elemanlarına karşı ileri sürülen iddialar ve talep edilen zararların cinslerine göre davada çözümü gereken husus, ihale evrakları arasında bulunan yaklaşık maliyet cetveli ile ihale dokümanlarındaki fiyatların gerçek piyasa fiyatlarına uygun düşüp düşmediği, mahal listesinin koruma değerlendirme ön izin komisyonunun kararına aykırı hazırlanıp hazırlanmadığı ve kabul edilemeyecek derecede fazla ihale bedeli belirlenip sözleşme yapılıp yapılmadığı ile yüklenici tarafından gerçekleştirilen imalâtlara göre hak ettiğinden fazla ödeme yapılıp yapılmadığından ibarettir. Davalı yüklenici, gerçekleştirdiği imalâttan fazla yapılan ödemelerden her halükârda sorumlu ise de, ihale evraklarının hazırlanması, yaklaşık birim fiyatlarının belirlenmesi, mahal listesi ve fiyatların koruma değerlendirme ön izin komisyonunun kararı ve işin niteliğine aykırı olarak belirlenmesi ve fiyatın fahiş olarak tespitinde katkısı olduğu ispat edilemediği sürece bu sebeple yapılan fazla ödemelerden sorumlu değildir.
Diğer yandan davacı idare, yaklaşık maliyet cetveli ile ihale dokümanlarındaki fiyatların piyasa fiyatlarının üzerinde tespit edildiği, mahal listesinin abartılı olarak düzenlendiği ve hayali imalâtlara yer verildiğini ileri sürdüğünden, yaklaşık maliyet cetveli ve ihale dokümanlarındaki fiyatların belirlenmesinde görevli idare elemanları fiyatlar ve imalâtların yüksek belirlenmesi ile fazla ödeme yapılmasında kusurlu olduklarının saptanması halinde bu sebeple oluşan idare zararından, kontrol görevi olup bu görevi ihmal ederek fazla ödeme yapılmasına neden olan idare elemanları da haksız fiil hükümlerine göre kusurlarıyla oluşan fazla ödemeden kaynaklı idare zararından sorumludurlar.
Dosya kapsamından kesin kabul ve kesin hesap işlemlerinin yapılmadığı anlaşılmakta ise de; yüklenici tarafından onarım işinin bitirildiği belirtilerek iş sahibine teslim edildiği ve hakediş belgelerinin düzenlendiği, geçici kabulün yapıldığı, davacı idare tarafından da fazla ödeme yapıldığı ve idarenin zarara uğratıldığından bahisle kesin kabul ve kesin hesap yapılamayarak eldeki dava açıldığına göre, mahkemece tasfiye kesin hesabının çıkartılarak sonucuna göre fazla ödeme yapılıp yapılmadığı, davacı idarenin zarara uğrayıp uğramadığı ve davalıların hangi hukuki sebeplerle sorumlu olacaklarının tespiti gerekir. Erken açılan bir davadan söz edilemeyeceği gibi, ihtilafın halli için kesin kabul ve kesin hesap işlemlerinin yapılmasını bekleme zorunluluğu da bulunmamaktadır.
Bu durumda, mahkemece öncelikle sözleşme eki ihale evrakları ve dokümanlarında yapılması kararlaştırılan işlerin dosyada yer alan evraklardan yararlanılarak, gerekirse davaya dayanak teşkil eden belgeler bilirkişiler kuruluna incelettirilerek yapılması kararlaştırılan işlerde hangi imalatlarla ilgili fahiş bedel belirlendiği yönünde itirazların bulunduğu da tespit edilip, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu"nun 195. maddesi uyarınca sözleşme tarihi itibariyle gerçek piyasa fiyatlarının ticaret ve sanayi odaları ile ilgili meslek kuruluşlarından sorularak tespit edildikten sonra bilirkişi kurulundan yaklaşık maliyet cetveli, mahal listesi,
ihale evrakları ve sözleşme bedelinin belirlenmesinde davalı idare elemanlarının ihmal ve kusurları bulunup bulunmadığı varsa dereceleri ve miktarları ile davalı yüklenicinin sözleşme ile eki ihale dokümanlarına göre yapımını üstlendiği halde hiç yapmadığı ya da eksik yaptığı işler olup olmadığı ve bunlar sebebiyle kendisine ne miktarda fazla ödeme yapıldığı, kontrol ile geçici kabul komisyonunda görevli olan davalı idare elemanlarının kontrol ve denetim görevini ihmal sebebiyle fazla ödemeye neden olup olmadıkları ve miktarı konusunda gerekçeli ve denetime elverişli ek rapor alınıp, davalı yüklenici ve müşavirin, ihale evraklarında fiyatın yüksek belirlenmesi ya da hayali imalât gösterilmesinde katkısı bulunup bulunmadığı değerlendirilerek, konuyla ilgili olarak kesinleşmiş bulunan ,,,Asliye Ceza Mahkemesi"nin 2010/10 Esas sayılı dosyasında verilen karar da değerlendirilerek, uygun bir karar verilmesi gerekirken eksik inceleme ve yanlış değerlendirme ile davanın reddine karar verilmiş olması doğru olmayıp, kararın bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davacı iş sahibi idare, davalı yüklenici ve müşavir şirketler ile davalılar ..., ... ve ... vekillerinin temyiz itirazlarının kabulüyle hükmün davacı ... ile davalılar ,,,İnşaat Turizm Sanayi ve Ticaret Ltd Şti,,,,Mimarlık Mühendislik Müşavirlik Hizmetleri Ltd Şti, ..., ... ve ... yararına BOZULMASINA, 1.100,00 TL duruşma vekalet ücretinin davalılardan alınarak Yargıtay duruşmasında kendisini vekille temsil ettiren davacı ..."ne ve 1.100,00 TL duruşma vekalet ücretinin de davacıdan alınarak Yargıtay duruşmasında kendilerini vekille temsil ettiren davalılar ,,,İnşaat Turizm Sanayi ve Ticaret Ltd Şti"ye,,,,Mimarlık Mühendislik Müşavirlik Hizmetleri Ltd Şti"ye, ... ve ..."ya, ..."e verilmesine, ödedikleri temyiz peşin harçlarının istek halinde temyiz eden davacıya, davalı ..."e, davalı ... ve davalı ..."ya, davalı ,,,İnşaat Turizm Sanayi ve Tic. Ltd. Şti."ye,,,,Mimarlık Mühendislik Müşavirlik Hizmetleri Ltd Şti."ye geri verilmesine, karara karşı tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme isteminde bulunulabileceğine 08.02.2016 gününde oybirliğiyle karar verildi.