(Kapatılan)16. Hukuk Dairesi 2020/4155 E. , 2021/3720 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Kadastrosu sonucu, ... İli ... İlçesi ... çalışma alanında bulunan 115 ada 18 parsel sayılı 2.216.162,68 metrekare yüzölçümündeki taşınmaz, çalılık vasfıyla ve ... köyü çalışma alanında bulunan 155 ada 1 parsel sayılı 2.473.356,98 metrekare yüzölçümündeki taşınmaz hali arazi vasfıyla Hazine adına tespit ve tescil edilmiştir. Davacılar arz üzerinde gösterecekleri bölüme ilişkin olarak kazandırıcı zamanaşımı zilyetliğine dayanarak, tapu iptali ve adlarına tescili ile el atmanın önlenmesi istemiyle dava açmıştır. Mahkemece el atmanın önlenmesine ilişkin talebin yöneltildiği şirketin iflas halinde olması nedeniyle bu talebe ilişkin dava tefrik edilmiş, temyize konu dosyada yalnızca Hazine’ye karşı açılan tapu iptal tescil davası bakımından devam edilerek yapılan yargılama sonunda, çekişmeli 115 ada 18 parsel sayılı taşınmazın tapu kaydının iptaline, fen bilirkişisi raporuna ek krokide (A) harfi ile kırmızı boyalı olarak gösterilen 2.417,84 metrekarelik kısmının tarım arazisi vasfında ... mirasçıları adına yasal miras payları oranında, kalan kısmının ise önceki vasfıyla Hazine adına tapuya kayıt ve tesciline, 155 ada 1 parsel sayılı taşınmazın tapu kaydının iptaline (B) harfi ile gösterilen 1.993,20 metrekarelik kısmının tarım arazisi vasfı ile ... mirasçıları adına yasal miras payları oranında kalan kısmının ise önceki vasfıyla Hazine adına tapuya kayıt ve tesciline karar verilmiş; hüküm, davalı Hazine temsilcisi tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkemece, 115 ada 18 parsel nolu taşınmazın (A) kısmı ile 155 ada 1 parsel nolu taşınmazın (B) kısmı bakımından taşınmazın davacıların murisi yararına zilyetlikle mülk edinme koşullarının oluştuğu gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiş ise de, yapılan araştırma, inceleme ve uygulama hüküm vermek için yeterli değildir. Şöyle ki; Mahkemece, dava konusu taşınmazların bulunduğu yörede orman tahdidi yapılıp yapılmadığı sorulmamış, orman bilirkişi kurulundan, orman tahididi varsa taşınmazların tahditteki konumunun, tahdit yoksa orman sayılan yerlerden olup olmadığının belirlendiği ayrıntılı rapor alınmamış; ziraatçi bilirkişi kurulundan, taşınmazın niteliği, üzerinde sürdürülen zilyetliğin şekli ve süresi yönünden ayrıntılı rapor alınmamış; yine söz konusu hususların tespiti amacıyla yöntemine uygun şekilde hava fotoğrafı incelemesi yaptırılmamıştır. Eksik araştırma ve inceleme ile hüküm verilemez.
Hal böyle olunca; doğru sonucu ulaşılabilmesi için Mahkemece öncelikle, çekişmeli taşınmazların bulunduğu yöreye ait en eski tarihli memleket haritası ve hava fotoğrafları ile 1980, 1985, 1990 yıllarına ait hava fotoğrafları ve varsa amenajman planı ile yörede orman tahdidi yapılıp yapılmadığının sorularak, yapılmış olması halinde orman tahdidine ilişkin işe başlama, çalışma, işi bitirme ve sonuçlarının askı ilan tutanakları ile taşınmazların bulunduğu yeri orman tahdit sınır noktalarıyla birlikte gösterir onaylı orman tahdit harita örneği ilgili yerlerden getirtilip, önceki bilirkişiler dışında halen Tarım ve Orman Bakanlığı ve bağlı birimlerinde görev yapmayan bu konuda uzman orman mühendisleri arasından seçilecek üç orman mühendisi, üç ziraat mühendisi, bir fen elemanı ve bir jeodezi ve fotogrametri mühendisi yerel bilirkişiler aracılığıyla yeniden inceleme ve keşif yapılmalıdır. Keşif sırasında çekişmeli taşınmaz ile birlikte çevre araziye de uygulanmak suretiyle temyize konu taşınmazın öncesinin bu belgelerde ne şekilde nitelendirildiği belirlenmeli; 3116, 4785 ve 5658 sayılı Yasalar karşısındaki durumu saptanmalı; toprak yapısı, bitki örtüsü ve çevresi incelenmeli; keşifte hakim gözetiminde, taşınmazların dört yönden renkli fotoğrafları çektirilip onaylanarak, dosyaya eklenmeli; yukarıda değinilen diğer belgeler fen ve uzman orman bilirkişiler eliyle yerine uygulattırılıp; orijinal-renkli (renkli fotokopi) hava fotoğrafları ve memleket haritasının ölçeği kadastro paftası ölçeğine, (Net-Cad veya benzeri programlar kullanılarak) çevrildikten sonra komşu ve yakın komşu parselleri de içine alacak şekilde birbiri üzerine aplike edilmek suretiyle, çekişmeli taşınmaz çevre parsellerle birlikte memleket haritası ve hava fotoğrafları üzerinde gösterilmeli, hava fotoğraflarının stereoskop vasıtasıyla üç boyutlu incelemesi yapılarak, temyize konu taşınmazların önceki ve halen niteliğinin ne olduğu, kullanım durumu ile tasarruf sınırlarının belirgin olarak görünüp görünmediği belirlenmeli; üzerindeki bitki örtüsünün cinsi, yaşı, dağılımı, kapalılık oranı ile imar-ihyaya konu olup olmadığı, olmuş ise imar-ihyaya en erken ne zaman başlanıldığı ve imar-ihyanın hangi tarihte tamamlandığı, taşınmazların ekonomik amacına uygun olarak tarım arazisi niteliğiyle zilyetliğine ne zaman başlanıldığı tespit edilmeli, yörede orman kadastrosu yapılmışsa; orman sınır noktaları, tutanak ve haritalarda yazılı mevki, yer, kişi isimleri ile açı ve mesafelere göre, orman kadastrosu tutanak ve haritalarının düzenlenmesinde kullanılan hava fotoğrafları ve memleket haritalarından yararlanılarak, değişik açı ve uzaklıklardaki en az 6-7 adet orman sınır noktası bulunup röperlenmeli, orman kadastrosu ile ilgili sınır noktaları aynı ölçeğe çevrilerek, çekişmeli taşınmazların orman kadastro haritasına göre konumu genel kadastro paftası üzerinde ve aynı ya da yakın orman sınır hatlarında, dava konusu edilen parseller varsa, bunların tümü birleşik harita üzerinde gösterilmeli, tutanaklardaki anlatımlar değerlendirilmeli, tutanaklarla tahdit haritası arasında çelişki bulunup bulunmadığı belirlenmeli, çelişki bulunmakta ise çekişmeli parsel yönünden tahdit tutanakları ile haritalar arasındaki çelişki, tahdit tutanaklarına değer verilmek suretiyle giderilecek şekilde müşterek imzalı, tereddüte mahal bırakmayacak, yalnız büro incelemesine değil, uygulamaya ve araştırmaya dayalı, bilirkişilerin onayını taşıyan krokili bilimsel verileri bulunan yeterli rapor alınmalıdır. Ayrıca keşifte dinlenecek yerel bilirkişi ve tanıklardan, taşınmazların öncesinin ne olduğu, kim veya kimler tarafından, hangi tarihten beri ve ne şekilde kullanıldığı, imar-ihya gerektiren yerlerden olup olmadığı, böyle yerlerden ise imar-ihyaya konu edilip edilmediği ve edilmiş ise imar-ihyasının hangi tarihte tamamlandığı hususları etraflıca sorulup maddi olaylara dayalı olarak açıklattırılmalı; yerel bilirkişiler ve tanıkların sözleri arasında doğabilecek çelişkiler gerektiğinde yüzleştirme yapılarak giderilmeye çalışılmalı; ziraatçi bilirkişi heyetinden taşınmazların toprak yapısını, önceki ve halen mevcut niteliğini ve zilyetlikle mülk edinilebilecek yerlerden olup olmadığını komşu taşınmazlarla karşılaştırmalı şekilde açıklayan, bilimsel esaslara ve somut verilere dayalı, ayrıntılı ve gerekçeli rapor alınmalı; fen bilirkişisinden ise, keşfi takibe ve denetlemeye olanak verir rapor ve kroki alınmalı, tanık ve yerel bilirkişi ifadeleri bilimsel esaslara ve maddi bulgulara dayanılarak hazırlanan söz konusu bilirkişi raporlarıyla denetlenmeli bundan sonra tarafların iddia ve savunmaları çerçevesinde toplanan tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmelidir.
Mahkemece belirtilen hususlar gözardı edilerek yazılı şekilde karar verilmesi isabetsiz olup, temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde görüldüğünden kabulü ile hükmün BOZULMASINA, yasal koşullar gerçekleştiğinde kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 16.04.2021 gününde oybirliğiyle karar verildi.