14. Hukuk Dairesi 2018/5665 E. , 2019/7231 K.
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi
Davacı vekili tarafından, davalılar aleyhine 15/01/2015 gününde verilen dilekçe ile ortaklığın giderilmesi talebi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne, satış sureti ile ortaklığın giderilmesine dair verilen 25/11/2015 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalı ... vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:
_ K A R A R _
Dava, ortaklığın giderilmesi isteğine ilişkindir.
Davacı vekili, 39093 ada 5 parsel sayılı taşınmazlar üzerindeki ortaklığın aynen taksimi, olmadığı takdirde satış yoluyla giderilmesini talep etmiştir.
Davalı ... vekili, ortaklığın aynen taksimi olmazsa satış yoluyla giderilmesini istemiştir.
Mahkemece, davanın kabulü ile dava konusu taşınmazlar üzerindeki ortaklığın satış yoluyla giderilmesine karar verilmiştir.
Hükmü, Davalı ... vekili temyiz etmiştir.
Paydaşlığın (ortaklığın) giderilmesi davaları, paylı mülkiyet veya elbirliği mülkiyetine konu taşınır veya taşınmaz mallarda paydaşlar (ortaklar) arasında mevcut birlikte mülkiyet ilişkisini sona erdirip ferdi mülkiyete geçmeyi sağlayan, iki taraflı, tarafları için benzer sonuçlar doğuran davalardır.
Paydaşlığın giderilmesi davasını paydaşlardan biri veya birkaçı diğer paydaşlara karşı açar. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 27. maddesi uyarınca davada bütün paydaşların yer alması zorunludur.
Taraf teşkili kamu düzenine ilişkin olup re’sen yargılamanın her aşamasında gözönünde bulundurulması gerekir.
Mahkemece paydaşlığın satış suretiyle giderilmesine karar verilmesi halinde satışın nasıl yapılacağının ve satış bedelinin ne şekilde dağıtılacağının hüküm sonucunda gösterilmesi gerekir.
Paydaşlığın (ortaklığın) satış yoluyla giderilmesi halinde dava konusu taşınmaz üzerinde bina, ağaç v.s. gibi bütünleyici parçalar (muhdesat) varsa bunların arzla birlikte satılması gerekir. Ancak muhdesatın bir kısım paydaşlara (ortaklara) ait olduğu konusunda tapuda şerh varsa veya bu hususta bütün paydaşlar ittifak ediyorlarsa ve muhdesat arzın değerinde bir artış meydana getiriyorsa bu artışın belirlenmesi için dava tarihi itibariyle arzın ve muhdesatın değerleri ayrı ayrı tespit edilir. Belirlenen bu değerler toplanarak taşınmazın tüm değeri bulunur. Bulunan bu değerin ne kadarının arza ne kadarının muhdesata isabet ettiği yüzdelik (%...) oran kurulmak suretiyle belirlenir. Satış sonunda elde edilecek bedelin bölüştürülmesi de bu oranlar esas alınarak yapılır. Muhdesata isabet eden kısım muhdesat sahibi paydaşa, geri kalan bedel ise payları oranında paydaşlara (ortaklara) dağıtılır.
Somut olaya gelince; dava konusu tapu kaydının UYAP sisteminden incelenmesinde, davaya konu 39093 ada 5 parsel parsel sayılı taşınmazda ...’ın taşınmazda pay edindiği bir kısım davalıların da tapuda (sonradan devir nedeniyle) paylarının bulunmadığı anlaşılmaktadır.
Bu durumda mahkemece, dava konusu 39093 ada 5 parsel parsel sayılı taşınmazın güncel tapu kaydı getirtilerek sonradan pay satın alan paydaşların davaya dahil edilmesi, taraf teşkili sağlandıktan sonra işin esası hakkında karar verilmesi gerekecektir.
Kabule göre de; mahkemece satış bedelinin 28.07.2015 tarihli bilirkişi raporundaki tevzi cetvelindeki oranlarda taraflara tevziine karar verilmiş ise de, tevzi cetvelinde isimleri bulunan ... mirasçıları olan davalılar ...’ın taşınmazdaki paylarını davalı ...’a devretmiş olduklarından ve tevzii cetvelinde muhdesat oranları da gösterildiğinden, güncel tapu kaydına göre yeniden tevzi cetveli düzenlenerek, sonucuna göre hüküm kurulması gerekeceğinden;
Açıklanan nedenlerle, hükmün davalı ... vekilinin temyiz itirazlarının kabulüyle, bozulmasına karar vermek gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davalı ... vekilinin temyiz itirazlarının kabulüyle hükmün BOZULMASINA, sair temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığında, peşin yatırılan harcın istek halinde yatıranlara iadesine, 31.10.2019 tarihinde oy birliği ile karar verildi.