Bölge Adliye
Mahkemesi : Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesi
No : 2017/2539-2018/367
İlk Derece
Mahkemesi : Samsun 3. İş Mahkemesi
No : 2016/30-2017/206

Dava, davacının ziraat oda kayıtlarının ve ödenen primlerin geçersiz olduğuna dair kurum işleminin iptali ile aylık bağlama istem tarihi olan 24.07.2015 tarihini takip eden aybaşından itibaren aylık bağlanması ve birikmiş aylıkların ödenmesi istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın kabulüne dair verilen karara karşı davalı Kurum avukatınca istinaf yoluna başvurulması üzerine, Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesince istinaf isteminin esastan reddine karar verilmiştir.
Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesince verilen kararın temyizen incelenmesi davalı Kurum avukatı tarafından istenmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM:
Davacı, Samsun 2. İş mahkemesinin 2011/106 Esas sayılı onanmış kararı ile 01.08.1995 -31.12.2008 tarihleri arasında 2926 sayılı kanun kapsamında Tarım Bağ - Kur sigortalısı olarak tescil edildiğini ve ziraat odası kaydına istinaden davalı kuruma prim ödemeye devam ettiğini, süreyi doldurduktan sonra, 24.07.2015 tarihinde kuruma emekli olabilmek için başvurduğunu ancak davalı kurumun ziraat odası kayıtlarında uyumsuzluk olması nedeni ile mahkeme ilamı dışında kalan 18 ayı aşkın süreye ilişkin ödenen primleri geçersiz saydığını, kusurunun olmadığını beyanla, davalı kurumun işleminin iptali ile 24.07.2015 tarihini izleyen ay başından itibaren aylık bağlanmasına ve birikmiş aylıklarının ödenmesine karar verilmesini talep etmiştir.
II-CEVAP:
Davalı Kurum, davanın hukuka aykırı olduğunu, kurum dosyasının incelenmesinde davacının 01.08.1995 ile 31.I2.2008 tarihleri arasında Tarım/Bağ-kur sigortalısı olduğunu, 20.12.2013 tarihli vermiş olduğu evraklarda oda kaydının uyumsuz olduğunu ve buna göre inceleme yapıldığını, üyelik kaydının Noter onaylı kayıt defterine kaydedilmeden üyeliğe başlangıcına ilişkin karar alınmadan kaydedildiğini ve oda kaydının geçersiz sayıldığını beyan etmiş ve davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III-MAHKEME KARARI:
A-İLK DERECE MAHKEME KARARI
“ Davanın kabulüne, davacıya 24/07/2015 tarihini takip eden ay başı olan 01/08/2015 tarihinden itibaren aylık bağlanması gerektiğinin tespitine, karar verilmiştir.
B-BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI
Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesince; ”...İlk derece mahkemesinin kararının yasal ve hukuksal gerekçeleri ile dayanağı maddi delillere ve özellikle bu delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmadığından 6100 sayılı HMK"nun madde 353/1-b.1 hükmü gereğince davalı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine” karar verilmiştir.
IV-TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ:
Davalı vekili, Kurum dosyasının incelenmesi neticesinde, davacının 01.08.1995 tarihi 31.12.2008 tarihleri arasında tarım sigortalısı olduğu, Kurumca tarım sigortalısı olarak tescili yapılarak, 03.10.2012 tarih, 1408 sayılı tescil yazısı ile bildirildiği ve kayıtlı olduğu oda kaydı ve diğer kayıtların belgelenmesi ve Kuruma teslim edilmesinin talep edildiği, Kurumca istenilen belgenin 20.12.2013 tarih ve ... evrak kayıt sayısı ile verildiği, verilen belgedeki oda kaydının uyumsuz olması nedeniyle, 5510 sayılı Kanunun 59. maddesi gereğince, oda kaydının incelenmesi ve yapılacak işe esas olmak üzere rapor tanzim edilip gönderilmesi için, Kurum Denetim birimine intikal ettirildiği, yapılan incelemede, üyelik kaydının noter onaylı üye kayıt defterine kaydedilmeden ve üyeliğin başlangıcına ilişkin karar alınmadan kaydedildiği ve ilgili meslek odasında üyeliği destekleyeci başka bilgi ve belgenin bulunmaması nedeniyle üyelik kaydının 2011/51 sayılı genelge kriterlerine uygun olmaması nedeniyle, oda kaydının geçerli kabul edilmediği, Davacının yaşlılık aylığı talep tarihi itibari ile, 4829 gün 4/1-b(2926 S.K.Tabi tarım) hizmetinin olduğu, 4447 S.K. Md. 6 ya göre, kısmi yaşlılık hak kazanılması için yeterli hizmet koşulunu yerine getirmediği anlaşıldığından yaşlılık aylığı bağlanamadığı belirtilerek, kurum işlemi yasal olduğundan kararın bozulması talep edilmiştir.
V-İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME:
Dosyadaki kayıt ve belgelerin incelenmesinde; davacının, kesinleşen Samsun 2. İş Mahkemesinin 2011/106 Esas, 2012/109 Karar sayılı kararına göre, 2926 sayılı Kanun kapsamında, 01.08.1995 tarihi 31.12.2008 tarihleri arasında tarım sigortalısı olarak tescil edildiği, Bafra Ziraat Odası Başkanlığının 29.06.2016 tarihli yazısına göre; davacı adına 04.05.1995 tarihinden itibaren Ziraat Odası kaydının oluşturulduğu ve halen devam ettiğinin belirtildiği, Kurumun 06.01.2020 tarihli yazısı ile; davacının 20.12.2013 tarihinde Kurum kayıtlarına intikal eden sigortalılık belgesine (Mülga 2926 sayılı Kanuna Göre)istinaden 20.12.2013 tarihinden itibaren sigortalılık tescilinin yapıldığı ancak Kurum Denetim elemanlarının 19.02.2013 tarihli raporu ile Bafra Ziraat Odasındaki 25658 sicil numaralı üye kaydının geçersiz sayılması nedeniyle 20.12.2013 tarihinde başlayan sigortalılık tescilinin iptal edildiği, Mahkeme ilamı ile kesinleşen sigortalılık süreleri dışında, davacı adına Kurumca kabul edilerek, tescil eden ve ihyaya konu edilen sigortalılık sürelerinin bulunmadığı, geçici 54. madde kapsamında bir değerlendirme yapılmadığı, Davacının hizmet cetveline göre, mevcut sigortalılığının, 4829 gün 4/1-b(2926 S.K.Tabi tarım) hizmetinin olduğu, yine hizmet cetveline göre 29.11.2012 tarihinden 20.07.2015 tarihine kadar yapıldığı anlaşılan prim ödemelerinin bir kısmının kesinleşen Mahkeme ilamına ilişkin olduğunun bildirildiği, davacının 24.07.2015 tarihinde emeklilik talebinde bulunduğu, davalı Kurumun 18.09.2015 tarihli cevabi yazısında; 5400 gün hizmet şartının yerine getirilmemesi nedeniyle talebinin reddedildiği, anlaşılmaktadır.
İlk derece Mahkemesince, davacının, 04.05.1995 tarihinden itibaren Ziraat Odası kaydının oluşturulduğu, davacının, Ziraat Odasına gerekli belge ve evrakları verdiği, buna göre kanun gereğince ve yönetim kurulu kararında davacının Ziraat Odası kaydının yapıldığı, ödemesi gereken primlerin kendisinden tahsil edildiği ve halen oda kaydının devam ettiği, davacının kendisinden istenen yasal yükümlülükleri yerine getirdiğinin dosya kapsamından anlaşıldığı, mahkeme kararına istinaden 01.08.1995-31.12.2008 tarihleri arası tarım bağ kur sigortalısı olduğunun tespit edildiği, ayrıca davacının davalı SGK"ya vermiş olduğu Ziraat odası kaydına istinaden de sigorta kaydının yapılarak kendisinden 20 aylık süre içerisinde de prim tahsilatı yapıldığı, davacının Ziraat Odasına kaydının Ziraat Odaları ve Ziraat Odaları Birliği Kanunu’na uygun olarak yapıldığı, 01.08.1995-31.12.2008 tarihleri arşındaki prim borçlarını ödediği, 01.12.2013-20.07.2015 arasında kalan döneme ilişkin davacının prim ödemesini yaptığı, kurum tarafından 5400 gün hizmet şartının arandığı, davacının toplam 5429 gün prim ödemesi yaptığı ve tarım sigorta bilgilerine göre prim borcunun bulunmadığı anlaşılarak 24/07/2015 tarihini takip eden ay başı olan 01/08/2015 tarihinden itibaren aylık bağlanması gerektiği sonucuna ulaşıldığı belirtilmekle, Bölge Adliye Mahkemesince davanın kabulüne ilişkin mahkeme kararının usûl ve esas yönlerden hukuka uygun olduğundan bahisle, HMK"nin 353/1-b maddesinin (1) numaralı alt bendi uyarınca...” denilerek davalı vekilinin istinaf başvurusu esastan reddedilmişse de Mahkemece verilen karar eksik araştırma nedeniyle isabetsiz bulunmuştur.
11.09.2014 tarihli Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren 6552 sayılı Kanunun 58. maddesi ile 5510 sayılı Kanuna eklenen geçici 54. maddesi "Mülga 4355 sayılı Ticaret ve Sanayi Odaları, Esnaf Odaları ve Ticaret Borsaları Kanunu, mülga 5373 sayılı Esnaf Dernekleri ve Esnaf Dernekleri Birlikleri Kanunu ve mülga 507 sayılı Esnaf ve Küçük Sanatkârlar Kanununa göre; esnaf ve sanatkâr siciline veya odasına ya da her ikisine birden kayıtları bulunmakla birlikte üye kayıtlarının mevzuata uygun olarak yapılmadığının tespit edilmesi üzerine, Kuruma kayıt ve tescili yapılmakla birlikte, 4"üncü maddenin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamındaki sigortalılık süreleri geçersiz sayılarak iptal edilen sigortalılardan 22/3/1985 tarihinden sonraki sürelere ait prim, gecikme zammı ve gecikme cezalarının 31/12/2013 tarihine kadar ödenmiş olması şartıyla 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamındaki sigortalılıkları başlangıç tarihinden itibaren geçerli sayılır.
4"üncü ve 7"nci maddeler ile 2926 sayılı Kanunun 2"nci, 5"inci ve 9"uncu maddelerine göre kayıt ve tescili yapılanların, sigortalılık tescil ve sürelerine esas tarımsal faaliyetleri ile ilgili kurum ve kuruluş üye kayıtlarının mevzuata uygun olarak yapılmadığının tespit edilmesi üzerine sigortalılıkları geçersiz sayılarak iptal edilenlerin, tescillerinin yapıldığı tarihten 31/12/2010 tarihine kadar geçen sürelere ait prim, gecikme zammı ve gecikme cezalarının 31/12/2013 tarihine kadar ödenmiş olması şartıyla, 4"üncü maddenin birinci fıkrasının (b) bendinin (4) numaralı alt bendi kapsamındaki sigortalılıkları başlangıç tarihinden itibaren geçerli sayılır. Ancak, tevkifat kesintisine binaen geriye dönük yapılan tescillerden, tevkifatın yapıldığı tarihte ziraat odası kaydı bulunmayan, daha sonra geriye dönük tesis edilen kayıtlar geçerli kabul edilmez. " hükmüne amir olmakla, davacının 20.12.2013 tescil talebi itibariyle, anılan yasanın geçici 54. madde koşullarının varlığı irdelenmeksizin mahkemece yazılı şekilde karar verilmesi isabetli bulunmamıştır.
Bu kapsamda Mahkemece, davacının 20.12.2013 tescil talebi itibariyle, anılan yasanın geçici 54. madde koşullarının varlığı irdelenmeli ayrıca kesinleşen döneme hasredilen prim ödemeleri dışında kalıp 29.11.2012 tarihi itibariyle (29.11.2012 tarihli 81,31 TL, 29.11.2012 tarihli 184,75 TL, 29.11.2012 tarihli 139,04 TL, 28.12.2012 tarihli 205,50 TL, 30.01.2013 tarihli 225,00 TL, 06.11.2014 Tarihli 2.296,69 TL, 30.12.2014 tarihli 273,86 TL, 23.01.2015 tarihli 303,98 TL, 23.02.2015 tarihli 303,98 TL, 23.02.2015 tarihli 303,98 TL, 24.04.2015 tarihli 303,98 TL, 26.05.2015 tarihli 303,98 TL, 23.06.2015 tarihli 303,98 TL,20.07.2015 tarihli 322,20 TL) yapılan ödemeye konu primlerin sigortalılık iradesi yerine geçip, tescile esas alınıp alınmayacağı hususu ayrıca irdelenerek tahsise esas alınacak tarım bağkur sigortalılığı tarih ve dönem olarak belirlenip tahsis talebi bu kapsamda değerlendirilerek sonucuna göre karar verilmelidir.
Kabule göre de; talebin aynı zamanda davacıya ait oda kaydının ve ödenen primlerinin geçerliliğinin tespitine ilişkin bulunması karşısında, bu hususta hüküm fıkrasında bir karar tesis edilmeksizin sadece gerekçe kısmında geçerli olduklarına değinilmiş olması yerinde görülmemiştir.
O hâlde, davalı Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesinin istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin kararının kaldırılarak, İlk Derece Mahkemesince verilen hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ : Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesi kararının, HMK"nın 373/1 maddesi gereğince kaldırılarak temyiz edilen ilk derece mahkemesi hükmünün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine ve kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 16.06.2020 gününde oybirliğiyle karar verildi.