Danıştay 6. Daire 2021/9101 Esas 2022/422 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2021/9101
Karar No : 2022/422

TEMYİZ EDEN TARAFLAR : I- (DAVACILAR) 1- …
…
5- …
VEKİLLERİ : Av. ...

TEMYİZ EDEN : II- (DAVALI) ...Belediye Başkanlığı - ...
VEKİLİ : Av. ...

KARŞI TARAF : 1- ...Belediye Başkanlığı
...
6- ...

İSTEMİN KONUSU : ...Bölge İdare Mahkemesi .... İdari Dava Dairesinin ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Antalya ili, Konyaaltı ilçesi, ...Mahallesi, ...ada, ...parsel sayılı taşınmazın imar planında " semt spor alanı " olarak ayrıldığı ve bugüne kadar kamulaştırılmayarak mağdur olunduğu, mülkiyet hakkının kısıtlandığı; Kamulaştırma Kanununun geçici 6. maddesine göre yapılan başvurudan da bir sonuç alınamadığı belirtilerek uğranıldığı ileri sürülen 517.627,82 TL zararı yasal faiziyle birlikte tazmini istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: .... İdare Mahkemesince verilen ...tarih ve E:..., K:..., sayılı kararda; davanın kabulüne, talep edilen tazminatın 50.000,00-TL'sinin dava açma tarihi olan 28/12/2018 tarihinden itibaren 467.627,82-TL'sinin de ıslah tarihi olan 14/10/2019 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile beraber toplamda 517.627,82-TL'nin hisseleri oranında davacılara ödenmesine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının özeti: İdari Dava Dairesince verilen kararda; bakılan davanın açıldığı 28/12/2018 tarihi itibariyle dava konusu taşınmazın yürürlükte bulunan imar planlarında açık spor tesis alanı olarak planlandığı, ancak yargılama sürecinde, dava konusu taşınmazın da içerisinde bulunduğu alanın, yapılan 1/5000 ve 1/1000 öçekli imar planı revizyonlarında rekreasyon alanı olarak planlandığı, dolayısıyla yukarıda rekreasyon alanı olarak ayrılan taşınmazlara ilişkin olarak yapılan açıklamalar da dikkate alındığında dava devam ederken kısıtlılık durumunun giderilmiş olması nedeniyle uyuşmazlığın konusunun kalmadığı sonucuna varıldığından, işin esasına girilerek verilen ilk derece mahkemesi kararında hukuki isabet görülmediği gerekçesiyle, İdare Mahkemesi kararının kaldırılmasına ve konusu kalmayan dava hakkında karar verilmesine yer olmadığına, davacılar lehine yargılama giderleri ve vekalet ücretine hükmedilmesine ilişkin kısmının kaldırılmamasına karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENLERİN İDDİALARI : Davalı idare vekili tarafından; Bölge İdare Mahkemesi kararının aleyhlerine yargılama gideri ve vekalet ücreti ödenmesine ilişkin kısmının usul ve hukuka aykırı olduğu ileri sürülmektedir.
Davacılar vekili tarafından; tazminat taleplerinin kabulüne karar verilmesi gerektiğinden Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Taraflarca savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ ...DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Antalya ili, Konyaaltı ilçesi, ...Mahallesi, ...ada, ...parsel sayılı taşınmazın imar planında "semt spor alanı" olarak ayrıldığı ve bugüne kadar kamulaştırılmayarak mağdur olunduğu, mülkiyet hakkının kısıtlandığı; Kamulaştırma Kanununun geçici 6. maddesine göre yapılan başvurudan da bir sonuç alınamadığı belirtilerek uğranıldığı ileri sürülen 517.627,82 TL zararı yasal faiziyle birlikte tazmini istemiyle görülmekte olan dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
3194 sayılı İmar Kanunuyla yerleşme yerleri ile bu yerlerdeki yapılaşmaların; plan, fen, sağlık ve çevre şartlarına uygun teşekkülünü sağlamak amacıyla anılan Kanunun 7. ve 8. maddeleriyle, belirli nüfus kriterini aşan belediye ve valiliklere imar planları hazırlama ve yürürlüğe koyma yükümlülüğü getirilmiştir.
Aynı Kanunun 10. maddesinde: "Belediyeler; imar planlarının yürürlüğe girmesinden en geç 3 ay içinde, bu planı tatbik etmek üzere 5 yıllık imar programlarını hazırlarlar. Beş yıllık imar programlarının görüşülmesi sırasında ilgili yatırımcı kamu kuruluşlarının temsilcileri görüşleri esas alınmak üzere Meclis toplantısına katılır. Bu programlar, belediye meclisince kabul edildikten sonra kesinleşir. Bu program içinde bulunan kamu kuruluşlarına tahsis edilen alanlar, ilgili kamu kuruluşlarına bildirilir. Beş yıllık imar programları sınırları içinde kalan alanlardaki kamu hizmet tesislerine tahsis edilmiş olan yerleri ilgili kamu kuruluşları, bu program süresi içinde kamulaştırırlar. Bu amaçla gerekli ödenek kamu kuruluşlarının bütçelerine konulur. İmar programlarında, umumi hizmetlere ayrılan yerler ile özel kanunları gereğince kısıtlama konulan gayrimenkuller kamulaştırılıncaya veya umumi hizmetlerle ilgili projeler gerçekleştirilinceye kadar bu yerlerle ilgili olarak diğer kanunlarla verilen haklar devam eder." hükmüne yer verilmek suretiyle, belediyelere, imar planlarını uygulamak üzere belirtilen süre içerisinde imar programını hazırlama; programı uygulamaya koyma, ilgili yatırımcı kamu kuruluşlarına ise imar programlarında kendi görev alanlarındaki kamu hizmeti için ayrılan özel mülkiyete ait arsaları program süresi içinde kamulaştırma zorunluluğu yüklenmiştir.
04.07.2019 tarihli yapılan değişiklikle 3194 sayılı İmar Kanununun "İmar planlarında umumi hizmetlere ve kamu hizmetlerine ayrılan yerler" başlıklı 13. maddesinde; "Özel hukuk kişilerinin mülkiyetinde olup uygulama imar planında düzenleme ortaklık payına konu kullanımlarda yer alan taşınmazlar;
a) Bu kullanımlardan umumi hizmetlere ayrılan alanlar öncelikle 18 inci maddeye göre arazi ve arsa düzenlemesi yapılarak,
b) 4/11/1983 tarihli ve 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu kapsamında sırasıyla, ilgisine göre Hazine veya ilgili idarelerin mülkiyetindeki taşınmazlar ile trampa yapılmak veya satın alınmak suretiyle, ilgili kamu kurum ve kuruluşunca kamulaştırılarak kamu mülkiyetine geçirilir.
Düzenleme ortaklık payına konu kullanımlardan yol, meydan, ibadet yerleri, park ve çocuk bahçeleri hariç olmak üzere yapı yapılabilecek diğer alanlarda; alanların kamuya geçişi sağlanıncaya kadar maliklerinin talebi hâlinde ilgili kamu kuruluşunun uygun görüşü alınarak plandaki kullanım amacına uygun özel tesis yapılabilir.
İlgili mevzuat uyarınca hiçbir şekilde yapı yapılamayacak alanlarda muvakkat da olsa yapı yapılmasına izin verilmez. Mevcut yapılar kamulaştırılıncaya kadar korunabilir. Bu alanlarda beş yıllık imar programı süresi içinde, birinci fıkranın (a) ve (b) bentlerine göre işlem tesis edilerek parsel, kamu mülkiyetine geçirilmek zorundadır. Bu süre en fazla bir yıl uzatılabilir.
Parsel maliklerinin hisselerini idareye hibe etmeleri veya bedelsiz devretmeleri durumunda, idare devir işlemlerini bedel almaksızın gerçekleştirmekle yükümlüdür. Bu işlemler için parsel maliklerinden hiçbir vergi, resim, harç, döner sermaye ücreti ve herhangi bir ad altında bedel alınmaz.
Kamu kullanımına ait sosyal, kültürel ve teknik altyapı alanlarının, Hazine veya kamu mülkiyetindeki alanlarla trampa yapılması hâlinde, şahıs veya özel hukuk kişilerinden hiçbir vergi, resim, harç, ücret, döner sermaye ücreti ve herhangi bir ad altında bedel alınmaz.
Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar Bakanlıkça hazırlanan yönetmelikle belirlenir.
" düzenlemesi yer almaktadır.
2942 sayılı Kamulaştırma Kanununun Ek 1. maddesinde; "Uygulama imar planlarında umumi hizmetlere ve resmi kurumlara ayrılmak suretiyle mülkiyet hakkının özüne dokunacak şekilde tasarrufu hukuken kısıtlanan taşınmazlar hakkında, uygulama imar planlarının yürürlüğe girmesinden itibaren beş yıllık süre içerisinde imar programları veya imar uygulamaları yapılır ve bütçe imkânları dâhilinde bu taşınmazlar ilgili idarelerce kamulaştırılır veya her hâlde mülkiyet hakkını kullanmasına engel teşkil edecek kısıtlılığı kaldıracak şekilde imar planı değişikliği yapılır/yaptırılır." hükmü yer almaktadır.
Planlı Alanlar İmar Yönetmeliğinin 4/vvvv-3. maddesinde; piknik ve eğlence (rekreasyon) alanları: 'Kentin açık ve yeşil alan ihtiyacı başta olmak üzere, eğlence, dinlenme, piknik ihtiyaçlarının karşılanabildiği, kent içinde ve çevresinde günübirlik kullanıma yönelik olarak imar planı ile belirlenmiş yerler' olarak tanımlanmış; 19/1-ç. maddesinde, "ç) Piknik ve eğlence (rekreasyon) alanları: Bu alanlarda encümen kararıyla;
1) Bodrum katlar dâhil yapı inşaat alanı toplamda %5’i, her biri için muvakkat yapı ölçülerini aşmayan çok amaçlı salon, mescit, lokanta, kahvehane, çay bahçesi, büfe,
2) (Değişik:RG-25/7/2019-30842) Açık otopark ile tabii veya tesviye edilmiş toprak zemin altında kalmak üzere, ağaçlandırma için TSE standartlarında öngörülen yeterli derinlikte toprak örtüsünün sağlanması ve rekreasyon alanı ihtiyacı için Otopark Yönetmeliği ekindeki en az otopark miktarları tablosu dikkate alınarak belirlenecek miktarı aşmamak kaydıyla kapalı otopark,
3) (Değişik:RG-25/7/2019-30842) Toplam kullanım alanı, rekreasyon alanının %5’ini geçmemek üzere güreş, tenis, yüzme, mini golf, otokros, gokart ve benzeri spor alanları ve çocuk oyun parkları,
4) Tuvalet, çeşme, pergola, kameriye, mangal, piknik masası yer alabilir." hükmüne yer verilmiştir.
Yukarıda yer verilen mevzuat hükmü uyarınca rekreasyon alanı olarak ayrılan taşınmazlarda kamulaştırma yapılıncaya kadar muvakkat yapı ruhsatiyesi ile günübirlik kullanıma uygun ticari amaçlı yapı inşa edilerek ticari faaliyette bulunulabileceği, bu durumda ise söz konusu taşınmazlar yönünden hak mahrumiyetine yol açacak biçimde mülkiyet hakkının belirsiz bir süre kısıtlandığından söz edilemeyeceği açıktır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Dosyanın incelenmesinden; dava konusu Antalya ili, Konyaaltı ilçesi, ...Mahallesi, ...ada, ...parsel sayılı taşınmaza ilişkin olarak Bölge İdare Mahkemesince yapılan 12/11/2020 tarihli ara karar istinaden davalı idare tarafından verilen 19/03/2021 tarihinde Mahkeme kaydına giren yazıda; dava konusu taşınmaza ilişkin olarak yeniden imar plan değişikliği yapıldığı ilgili imar dosyasının ise Kadastro Müdürlüğünde kontrol aşamasında olduğu, kesinleşmemiş imar uygulaması işlemi ile davacılara ait ...ada, ...parselde yer alan hissenin aynı mahallede ...ada, ...parsele taşındığının ve buna dair işaretli haritanın bildirildiği, yine Dairemizce yapılan 30/11/2021 tarihli ara karara istinaden davalı idare tarafından verilen 11/01/2022 tarihinde Mahkeme kayıtlarına giren dilekçe ve eklerinde, "...dava konusu ...Mahallesi, ...ada, ...parsel 1/1000 ölçekli Uygulama İmar Planında açık spor alanı olarak planlıyken ...tarih ve ...sayılı Konyaaltı Belediye Meclis kararı ile ...tarih ve ...sayılı Antalya Büyükşehir Belediyesi Meclis kararıyla onaylanan imar plan değişikliği ile "Rekreasyon alanı, Otopark ve Yol" alanında kaldığı, imar planı değişikliğine uygun olarak bölgede yeniden imar uygulaması işlemi yapıldığı ve Kadastro Müdürlüğünde kontrol aşamasında olduğu, bu nedenle dava konusu parselin son imar durumuna ilişkin olarak bilgi verilemediğinin....." bildirildiği görülmüştür.
Bu durumda, en son güncel plan ve parselasyon bilgilerine istinaden gerekli araştırmanın yapılarak, davacıların mülkiyet haklarının kısıtlılığının devam edip etmediğinin değerlendirilmesi ve buna göre bir karar verilmesi gerektiğinden, usul ve hukuka aykırı temyize konu Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan tarafların temyiz istemlerinin kabulüne,
2. Mahkeme kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun kabulü ile anılan kararının kaldırılarak konusu kalmayan dava hakkında karar verilmesine yer olmadığı yolundaki temyize konu ...Bölge İdare Mahkemesi .... İdari Dava Dairesinin ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 19/01/2022 tarihinde, kesin olarak, oybirliğiyle karar verildi.