Danıştay 6. Daire 2019/11768 Esas 2022/423 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2019/11768
Karar No : 2022/423


TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Büyükşehir Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:… , K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacıya, 2872 sayılı Çevre Kanununun 8. maddesi ve Hafriyat Toprağı, İnşaat ve Yıkıntı Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği hükümlerinin ihlal edildiğinden bahisle aynı Kanunun 20. maddesinin (r) bendi ve 23. maddesi uyarınca 152.925,00 TL idari para cezası verilmesine ilişkin … tarih ve … sayılı İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı Çevre Koruma ve Kontrol Daire Başkanlığı Çevre Koruma Müdürlüğü işleminin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:… , K:… sayılı kararda; davalı idarece, İlçe Jandarma ekiplerince yapılan denetim üzerine olay yerinde tutulan … tarih … sayılı durum tespit tutanağı ile davacının sabit olan eylemi ve çekilen arazi fotoğrafları üzerine işlem tesis edildiği belirtilse de, olayın gerçekleştiği arazinin bahçe yapımı amacıyla hazırlandığı, nebati toprak dökümü yapıldığı, olayın işlendiği kamyonun şoförü … 'nin de aynı yönde ifade verdiği, fakat davalı idarece dökümü yapılan toprağın hafriyat toprağı ile inşaat/yıkıntı atığı olduğu yönünde somut bir tespite yer verilmediği, idarece tutulan dava konusu işlemin dayanağı … tarih … sayılı durum tespit tutanağında da … parsel sayılı araziye "nebati toprak dökümü" yapıldığının belirtildiği, dosya eklerindeki fotoğraflardan da dökümü yapılan toprağın hafriyat toprağı ile inşaat/yıkıntı atığı olmadığı, davacının eyleminin ilgili mevzuat hükümleri uyarınca hafriyat toprağı ile inşaat/yıkıntı atıklarının dökümü kapsamında sayılamayacağı hususlarının birlikte değerlendirilmesinden, davacıya ait kamyonla 2872 sayılı Çevre Kanununun ilgili hükümlerinin ihlal edildiğinden bahsedilemeyeceğinden, dava konusu işlemde hukuka uyarlık olmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle, dava konusu işlem hukuka aykırı bulunarak dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.

Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının özeti: İstinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve istinaf dilekçelerinde ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Büyükçekmece İlçe Jandarma Komutanlığı ekiplerince 20.09.2017 günü saat 08.22 sıralarında İstanbul İli, Büyükçekmece İlçesi, … Mahalle, … Sokak, … ada, … parsel sayılı yerde davacıya ait … plakalı beyaz kamyon ile hafriyat döküldüğünün ve döküm yapılan alanda bir kepçe ile düzeltme yapıldığının tespit edildiği, bunun üzerine Büyükşehir Belediyesi Çevre Koruma Müdürlüğüne ait zabıta ekiplerinin olay yerine çağıldığı ve ekiplerce fiziki olarak yer tespiti yapılarak taraflarınca Durum Tespit Tutanağı ve … plakalı kamyonda yapılan kontrolde davacının mevzuata aykırı davrandığının tespit edildiği, davacı tarafından söz konusu aracın … İnş. Haf. Tur. San. Ve Tic. Ltd. Şti'ye kiralandığının belirtildiği ancak noter tasdikli bir kira sözleşmesi sunulmadığı, işlemin mevzuata uygun olduğu ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ … 'IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Büyükçekmece İlçe Jandarma Komutanlığı ekiplerince 20.09.2017 günü saat 08.22 sıralarında İstanbul İli, Büyükçekmece İlçesi, … Mahalle, … Sokak, … ada, … parsel sayılı yerde davacıya ait … plakalı beyaz kamyon ile hafriyat döküldüğünün ve döküm yapılan alanda bir kepçe ile düzeltme yapıldığının tespit edilmesi üzerine Jandarma ekiplerince tutanak tutulmuş, Büyükşehir Belediyesi Çevre Koruma Müdürlüğüne ait zabıta ekipleri olay yerine çağılmış ve ekiplerce fiziki olarak yer tespiti yapılarak söz konusu parsele nebati toprak dökümü yapıldığına ilişkin … tarihli … numaralı Durum Tespit Tutanağı ile … plakalı kamyonda yapılan kontrole ilişkin aynı tarihli tespit tutanağı düzenlenmesi üzerine, 2872 sayılı Çevre Kanununun 20. maddesinin (r) bendi ve 23. maddesi uyarınca ceza miktarı bir kat arttırılmak suretiyle davacıya 152.925,00 TL idari para cezası verilmesine ilişkin … tarih ve … sayılı işlem tesis edilmiştir.
Bunun üzerine görülmekte olan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT ve HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
2872 sayılı Çevre Kanununun ''Kirletme yasağı'' başlıklı 8. maddesinin 1. fıkrasında; ''Her türlü atık ve artığı, çevreye zarar verecek şekilde, ilgili yönetmeliklerde belirlenen standartlara ve yöntemlere aykırı olarak doğrudan ve dolaylı biçimde alıcı ortama vermek, depolamak, taşımak, uzaklaştırmak ve benzeri faaliyetlerde bulunmak yasaktır.''; ''İdari nitelikli para cezaları'' başlıklı 20. maddesinin ''r'' bendinde de; ''Bu Kanunda ve yönetmeliklerde öngörülen usûl ve esaslara, yasaklara veya sınırlamalara aykırı olarak atık toplayan, taşıyan, geçici ve ara depolama yapan, geri kazanan, geri dönüşüm sağlayan, tekrar kullanan veya bertaraf edenlere 24.000 Türk Lirası, ithal edenlere 60.000 Türk Lirası idari para cezası verilir.''; aynı maddenin 2. fıkrasında ise; "Bu maddenin (k), (l), (r), (s), (t), (u), (v) ve (y) bentlerinde öngörülen idarî para cezaları kurum, kuruluş ve işletmelere üç katı olarak verilir."; "Fiillerin tekrarı başlıklı 23. maddesinde ise; "Bu Kanunda belirtilen idarî para cezaları, bu cezaların verilmesini gerektiren fiillerin işlenmesinden itibaren üç yıl içinde birinci tekrarında bir kat, ikinci ve müteakip tekrarında iki kat artırılarak verilir." hükümlerine yer verilmiştir.
18/03/2004 günlü, 25406 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren "Hafriyat Toprağı, İnşaat ve Yıkıntı Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği''nin 1. maddesinde; Yönetmeliğin amacının hafriyat toprağı ile inşaat ve yıkıntı atıklarının çevreye zarar vermeyecek şekilde öncelikle kaynakta azaltılması, toplanması, geçici biriktirilmesi, taşınması, geri kazanılması, değerlendirilmesi ve bertaraf edilmesine ilişkin teknik ve idari hususlar ile uyulması gereken genel kurallar düzenlenmiş, 2. maddesinde; bu Yönetmeliğin, kaynakları ve bileşenleri Ek-1’de detaylı olarak belirtilen, beşeri faaliyetler ve doğal afetler sonrasında meydana gelen hafriyat toprağı ile inşaat ve yıkıntı atıklarının, üretildikleri yerlerde ayrı toplanması, geçici olarak biriktirilmesi, taşınması, geri kazanılması, değerlendirilmesi ve bertaraf edilmesine ilişkin esasları kapsadığı belirtilmiş, "Tanımlar" başlıklı 4. maddesinde; hafriyat toprağının, inşaat öncesinde arazinin hazırlanması aşamasında yapılan kazı ve benzeri faaliyetler sonucunda oluşan toprağı, bitkisel toprağın, bitki gelişimi için organik ve inorganik madde ile hava ve su sağlayan toprağı olarak tanımlanmış, "Genel Esaslar" başlığı altındaki 13. maddesinin 1. fıkrasında; "Hafriyat toprağı ile inşaat/yıkıntı atıklarının, üretici ve taşıyanları tarafından belediyelerin veya mahallin en büyük mülki amirinin gösterdiği ve izin verdiği geri kazanım ve depolama tesisleri dışında denizlere, göllere, akarsulara veya herhangi bir yere dökülmesi ve dolgu yapılması yasaktır." düzenlemesine, 14. maddesinin son fıkrasında; "Hafriyat sırasında bitkisel toprak alt topraktan ayrı olarak toplanır. Derinliğine ve yapısına bağlı olarak kazılarak yeniden kullanılmak üzere yığılır. Bitkisel toprağın depolanacağı yerin % 5’den fazla eğimli olmaması gerekir. Bitkisel toprağın saklanma sürecinde olabilecek kayıplar önlenir ve toprağın kalitesi korunur. Bitkisel toprak uzun süre açıkta bırakılacak ise yüzeyinin çabuk gelişen bitkiler ile örtülmesi temin edilir. Ayrı toplanan bitkisel toprak park, bahçe, yeşil alan, tarım ve benzeri çalışmalarda tekrar kullanılır." düzenlemesine yer verilmiş, Yönetmeliğin Ek 1'de yer alan tabloda ise hafriyat faaliyetlerinden kaynaklanan hafriyat toprağının bileşenleri içerisinde bitkisel toprak da gösterilmiştir.
Dava dosyasının incelenmesinden; İlçe Jandarma Komutanlığı ekiplerince 20.09.2017 günü saat 08.22 sıralarında İstanbul İli, Büyükçekmece İlçesi, … Mahallesi, … Sokak, … ada, … parsel sayılı yerde davacıya ait … plakalı beyaz kamyon ile hafriyat döküldüğünün ve döküm yapılan alanda bir kepçe ile düzeltme yapıldığının tespit edilmesi üzerine Jandarma ekiplerince tutanak tutulduğu, Büyükşehir Belediye Başkanlığı Çevre Koruma Müdürlüğüne ait zabıta ekiplerinin olay yerine çağırılarak, ekiplerce fiziki olarak yer tespiti yapıldığı, söz konusu parsele nebati toprak dökümü yapıldığına ilişkin … tarihli … numaralı Durum Tespit Tutanağı ile … plakalı kamyonda yapılan kontrole ilişkin aynı tarihli tespit tutanağı düzenlenmesi üzerine dava konusu işlemin tesis edildiği görülmektedir.
Bitkisel toprağın (nebati toprak) da hafriyat toprağının bileşenleri arasında yer aldığı Hafriyat Toprağı, İnşaat ve Yıkıntı Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği hükümlerinden anlaşılmakta olup, Büyükşehir Belediye Başkanlığı Çevre Koruma Müdürlüğü ekiplerince düzenlenen 20.09.2017 tarihli Durum Tespit Tutanağında izinsiz dökümü yapılan malzemenin nebati toprak olarak belirtilmesinin işlemi sakatlar niteliği bulunmamakla birlikte; izinsiz dökümü yapan aracın sahibi olan davacı … ile izinsiz dökümün yapıldığı … ada, … parsel sayılı taşımazın sahibi olan … 'nin farklı kişiler olduğu, dökümün gerekçesine ilişkin bir belgenin, beyan veren araç şoförünce sunulmadığı da görüldüğünden; işlemin esası hakkında, tekerrüre ilişkin kısım da ayrıca incelenmek suretiyle bir karar verilmesi gerekirken, dava konusu işlemin iptaline ilişkin Mahkeme kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki temyize konu Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan davalının temyiz isteminin kabulüne,
2. Dava konusu işlemin, yukarıda özetlenen gerekçeyle iptaline ilişkin Mahkeme kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:… , K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 19/01/2022 tarihinde, kesin olarak, oyçokluğuyla karar verildi.




KARŞI OY (X):

Temyiz dilekçesinde öne sürülen hususlar 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49. maddesinde yazılı nedenlerden hiçbirisine uymadığından, temyiz isteminin reddi ile Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının aynen onanması gerektiği oyuyla, çoğunluk kararına katılmıyoruz.