Danıştay 8. Daire 2022/96 Esas 2022/76 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2022/96
Karar No : 2022/76


TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …
DAVALI YANINDA MÜDAHİL : …
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVACI) : … Bakanlığı
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi …. İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: … Emniyet Müdürlüğü'nde komiser yardımcısı olarak görev yapmakta iken … tarih ve 30124 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan 692 sayılı KHK'ya istinaden meslekten çıkarılan … hakkında … Barosu Yönetim Kurulunca verilen staj listesine yazılma talebinin reddine dair 26/02/2020 tarih ve 2020/1180 sayılı karara karşı adı geçen tarafından yapılan itiraz üzerine, Türkiye Barolar Birliği Yönetim Kurulunca verilen itirazın kabulü ile kararın kaldırılmasına ve staj listesine yazılma talebi hakkında karar verilmek üzere dosyanın … Barosu'na gönderilmesine ilişkin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararın bir daha görüşülmek üzere geri gönderilmesine ilişkin … Bakanlığı'nın … tarih ve … sayılı Olur'u üzerine ilk kararda ısrar edilmesine yönelik … tarih ve E:…, K:.. sayılı Türkiye Barolar Birliği Yönetim Kurulu kararının iptaline karar verilmesi istenilmiştir.

İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:…. sayılı kararıyla; başvurucu tarafından baro levhasına yazılma işlemine ilişkin iptal davasında hukuk kurallarının öngörülemez biçimde yorumlanması nedeniyle hakkaniyete uygun yargılanma hakkının ihlal edildiği iddiası ile ilgili bireysel başvurusu sonrasında, … Mahkemesi’nin, … Başvuru Numaralı ve … tarihli kararında belirtilen gerekçesi doğrultusunda …'ın 692 sayılı Kanun Hükmünde Kararname uyarınca meslekten çıkarılmış olması, staj listesine yazılması için engel teşkil etmemekte ise de; …'ın 1136 sayılı Avukatlık Kanununun 5. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamındaki suçlardan silahlı terör örgütüne üye olma suçundan, … Ağır Ceza Mahkemesinin … tarih ve E:.., K:… sayılı kararı ile 2 yıl 1 ay hapis cezası ile cezalandırılmasına karar verildiği, anılan cezaya yapılan istinaf başvurusu sonucunda hükmün düzeltilerek istinaf başvurusunun esastan reddine karar verildiği ve anılan kararın Yargıtay'da temyiz incelemesinde olması karşısında mevzuat doğrultusunda kovuşturma evresinin mahkeme kararının kesinleşmesi ile sona ereceği, söz konusu davada …'a isnat edilen fiilin niteliği de dikkate alındığında, staj listesine yazılma talebinin kovuşturma sonlanana kadar bekletilmesinin kamu yararı ve hizmet gereklerine daha uygun düşeceği görüldüğünden bu husus gözardı edilerek tesis olunan dava konusu ısrar kararında hukuka uyarlık görülmediğinden, dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: … Bölge İdare Mahkemesi .... İdari Dava Dairesince; istinaf başvurusuna konu Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve davalı ve müdahil tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI :
Davalı Türkiye Barolar Birliği tarafından, İşlemin tesis edildiği tarihte ilgili hakkında henüz mahkumiyet kararının verilmediği, ilgilinin avukatlığa alınma isteği hakkındaki kararın kovuşturmanın sonuna kadar bekletilmesi konusunda idareye takdir hakkının tanındığı, takdir hakkının yalnızca ceza davasının açılması nedeniyle çalışma hakkını ve masumiyet karinesini ortadan kaldıracak biçimde yargılama sonunda ceza alabileceği varsayımıyla ilgili aleyhine kullanılmaması gerektiği, olayda ilgili hakkında ceza kovuşturması devam ettiğinden ve kesinleşmiş bir mahkumiyet hükmü bulunmadığından dava konusu işlemin hukuka uygun olduğu belirtilerek, Bölge İdare Mahkemesince verilen ret kararının hukuka aykırı olduğu ileri sürülmektedir.
Davalı Yanında Davaya Katılan Müdahil tarafından, İdare Mahkemesi ve Bölge İdare Mahkemesi kararlarının ağır hak ihlali içerdiği, dava konusu idari işlemin iptalinin hangi gerekçe ile kamu yararı ve hizmet gereklerine daha uygun olduğu hususuna bir açıklama getirilemediği, hakkında kesinleşmiş bir karar bulunmayan bir süreçte müdahilin staj listesine yazılması ve avukatlık mesleğini icra edebilmesinin gerektiği, ceza soruşturması aşamasında devletine güvenen müdahilin etkin pişmanlık hükümlerinden yararlanarak soruşturmanın ve kovuşturmanın her aşamasında bildiklerini anlattığı ve herhangi bir suça karışmadığını açıkça dile getirdiği, 1136 sayılı Kanun'un 5. maddesi birinci fıkrası hükmü gereğince ceza soruşturması ve kovuşturması süresince staj listesine yazılma talebinin bekletilmesine yönelik bir takdir yetkisi kullanımının, ceza yargılaması sürecinin uzun olması nedeniyle müdahilin ve ailesinin mağduriyetine ve müdahilin Anayasa ve uluslararası anlaşmalar ile korunan temel hak ve özgürlüklerinin ihlaline sebep olacağı belirtilerek, Bölge İdare Mahkemesince verilen ret kararının hukuka aykırı olduğu ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davacı Adalet Bakanlığı tarafından, temyize konu Bölge İdare Mahkemesi kararının usul ve yasaya uygun olduğu, bozulmasını gerektiren bir neden bulunmadığından temyiz isteminin reddi ile anılan kararın onanması gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'IN DÜŞÜNCESİ : Dava; komiser yardımcısı olarak görev yapmakta iken 14/07/2017 tarih ve 30124 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan 692 sayılı KHK'ya istinaden meslekten çıkarılan …'ın staj listesine yazılma talebinin reddine dair … Barosu Yönetim Kurulu kararına yapılan itiraz üzerine "itirazın kabulü ile söz konusu kararının kaldırılması ve staj listesine yazılma talebi hakkında yeniden karar verilmek üzere dosyanın barosuna gönderilmesi" yönünde verilen kararda ısrar edilmesine ilişkin…tarih ve K:… sayılı … Birliği kararının iptali istemiyle açılmıştır.
2577 sayılı Kanun'un "Temyiz" başlıklı 46. maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinde; belli bir meslekten, kamu görevinden veya öğrencilik statüsünden çıkarılma sonucunu doğuran işlemlere karşı açılan iptal davaları hakkında bölge idare mahkemelerince verilen kararların Danıştay'da, kararın tebliğinden itibaren otuz gün içinde temyiz edilebileceği kurala bağlanmıştır.
Uyuşmazlık, mesleğin icrası için yapılan zorunlu staj başvurusuna ilişkin aşamada ortaya çıkmış ise de; ilgilinin meslek icra edebilmesi, mevzuat gereği meslek odasına kayıtlı olmasını zorunlu kıldığından, dava konusu işlemin mahiyeti nedeniyle belli bir meslekten çıkarılma sonucunu doğuran işlemlerden olduğunun kabulü ile temyize tabi kararlardan olduğu ve işin esasının incelenerek bir karar verilmesi gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Sekizinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra işin gereği görüşüldü:

İLGİLİ MEVZUAT:
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun "İstinaf" başlıklı 45. maddesinde, "1) İdare ve vergi mahkemelerinin kararlarına karşı, başka kanunlarda aksine hüküm bulunsa dahi, mahkemenin bulunduğu yargı çevresindeki bölge idare mahkemesine, kararın tebliğinden itibaren otuz gün içinde istinaf yoluna başvurulabilir.
3) Bölge idare mahkemesi, yaptığı inceleme sonunda ilk derece mahkemesi kararını hukuka uygun bulursa istinaf başvurusunun reddine karar verir. Karardaki maddi yanlışlıkların düzeltilmesi mümkün ise gerekli düzeltmeyi yaparak aynı kararı verir.
6) Bölge idare mahkemelerinin 46 ncı maddeye göre temyize açık olmayan kararları kesindir." hükmü yer almış; aynı Kanun'un "Temyiz" başlıklı 46. maddesinde ise; "Danıştay dava dairelerinin nihai kararları ile bölge idare mahkemelerinin aşağıda sayılan davalar hakkında verdikleri kararlar, başka kanunlarda aksine hüküm bulunsa dahi Danıştayda, kararın tebliğinden itibaren otuz gün içinde temyiz edilebilir: (...) c) Belli bir meslekten, kamu görevinden veya öğrencilik statüsünden çıkarılma sonucunu doğuran işlemlere karşı açılan iptal davaları, d) Belli bir ticari faaliyetin icrasını süresiz veya otuz gün yahut daha uzun süreyle engelleyen işlemlere karşı açılan iptal davaları" (...) hükmüne yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerinin değerlendirilmesinden; İdare Mahkemelerinin tek hakim sınırı dışında kalan bütün kararlarına karşı mahkemenin bulunduğu yargı çevresindeki bölge idare mahkemesine istinaf başvurusunda bulunulabileceği, bölge idare mahkemesince istinaf incelemesi üzerine verilen kararlara karşı ise sadece 2577 sayılı Kanun'un 46. maddesinde yer alan konular ile sınırlı olarak Danıştay'a temyiz başvurusunda bulunulabileceği, bölge idare mahkemelerince istinaf incelemesi üzerine verilen ve 46. madde kapsamı dışında olan kararların ise kesin olduğu görülmektedir.
Uyuşmazlık, davalı yanında davaya katılanın baro staj listesine yazılma isteminin reddine ilişkin Kayseri Barosu Yönetim Kurulu kararının itirazen kaldırılmasına ilişkin Türkiye Barolar Birliği Yönetim Kurulu kararının Adalet Bakanlığınca usul ve yasaya uygun bulunmayarak tekrar görüşülmek üzere geri gönderilmesi üzerine Türkiye Barolar Birliğinin ilk kararında ısrar etmesine ilişkin işlemin iptali isteminden kaynaklanmaktadır.
Davaya konu edilen işlemin, ilgilinin meslekten çıkarılması sonucunu doğuran bir yönü bulunmadığı gibi uyuşmazlığın henüz staj listesine yazılma aşamasında doğduğu da dikkate alındığında temyiz istemine esas teşkil eden kararın Bölge İdare Mahkemesinin 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunun 46. maddesine göre temyiz yolu açık olmayan "kesin" kararlarından olduğu sonucuna varılmakta olup temyiz isteminin incelenmesine yasal olanak bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1- TEMYİZ İSTEMİNİN İNCELENMEKSİZİN REDDİNE,
2- Temyiz giderlerinin istemde bulunanlar üzerinde bırakılmasına,
Kesin olarak, 19/01/2022 tarihinde oyçokluğu ile karar verildi.

KARŞI OY :
X- 2577 sayılı Kanun'un "Temyiz" başlıklı 46'ncı maddesinin 1. fıkrasının (c) bendinde; belli bir meslekten, kamu görevinden veya öğrencilik statüsünden çıkarılma sonucunu doğuran işlemlere karşı açılan iptal davaları hakkında bölge idare mahkemelerince verilen kararların Danıştay'da, kararın tebliğinden itibaren otuz gün içinde temyiz edilebileceği kurala bağlanmıştır.
Uyuşmazlık, mesleğin icrası için yapılan zorunlu staj başvurusuna ilişkin aşamada ortaya çıkmış ise de; ilgilinin meslek icra edebilmesi, mevzuat gereği meslek odasına kayıtlı olmasını zorunlu kıldığından, dava konusu işlemin mahiyeti nedeniyle belli bir meslekten çıkarılma sonucunu doğuran işlemlerden olduğunun kabulü ile dava konusu işleme karşı açılan dava hakkında bölge idare mahkemelerince verilen kararın Danıştay'da, kararın tebliğinden itibaren otuz gün içinde temyiz edilebileceği sonucuna varılmıştır.
Açıklanan nedenlerle, işin esası incelenerek bir karar verilmesi gerekirken Bölge İdare Mahkemesi kararının kesin olduğu gerekçesiyle temyiz isteminin incelenmeksizin reddi yönünde oluşan çoğunluk kararına katılmıyorum.