Yukarıda tarih ve numarası yazılı hükmün duruşmalı olarak temyizen tetkiki taraf vekillerince istenmiş olmakla duruşma için tayin edilen günde davacı-birleşen dosya davalısı vekili Avukat ... ile davalı-birleşen dosya davacısı vekili Avukat ... geldi. Temyiz dilekçelerinin süresi içinde verildiği anlaşıldıktan ve hazır bulunan taraflar avukatları dinlendikten sonra, eksiklik nedeniyle mahalline iade edilen dosya ikmâl edilerek gelmiş olmakla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği konuşulup düşünüldü:

- K A R A R -

Asıl ve birleşen davalar eser sözleşmesinden kaynaklanmış olup; iş sahibi tarafından açılan asıl davada gelir kaybı nedeniyle uğranılan zarar, eksik işlerin davalı nam ve hesabına yapılması nedeniyle doğan alacak, cezai şart alacağı ve manevi tazminatın tahsili; iş sahibi tarafından açılan birleşen 2010/964 esas sayılı davada eksik ve kusurlu işler nedeniyle uğranılan zarar ile manevi tazminatın tahsili; yüklenici tarafından açılan birleşen 2009/598 Esas sayılı davada sözleşmede öngörülenden fazla yapılan işler bedelinin tahsili istenilmiş; mahkemece asıl davada, işin eksik bırakılması nedeniyle davalı nam ve hesabına yaptırılacak işler için istenilen miktarla ilgili isteğin konusu kalmadığından esası hakkında karar verilmesine yer olmadığına, diğer taleplerin reddine, birleşen 2010/964 Esas sayılı dava ile birleşen 2009/598 Esas sayılı davanın reddine karar verilmiş, karar taraf vekilleri tarafından temyiz edilmiştir.
1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre tarafların aşağıdaki bentlerin kapsamı dışında kalan diğer temyiz itirazları yerinde görülmemiş, reddi gerekmiştir.
2-Asıl ve birleşen 2010/964 Esas sayılı davada davacı ve birleşen 2009/598 Esas sayılı davada davalı olan iş sahibinin diğer temyiz itirazlarının incelenmesinde;
Yanlar arasında 28.05.2007 tarihinde adi yazılı sözleşme imzalanmıştır. Bu sözleşme, sözleşme tarihinde yürürlükte bulunan mülga 818 sayılı Borçlar Kanunu"nun 355. maddesi gereğince bir eser sözleşmesidir. Asıl ve birleşen 2010/964 Esas sayılı davada davacı iş sahibi, davalı yüklenicidir. Birleşen 2009/598 Esas sayılı davada ise davacı yüklenici, davalı iş sahibidir. Yüklenici sözleşme uyarınca kayıtlı arsa üzerine anahtar teslim esası ile sözleşmeye ekli uygulama projeleri ile teknik şartnameye uygun olarak yaklaşık 25.914 m2 kapalı alanlı deponun (betonarme + çelik) konstrüksiyon olarak inşası işini üstlenmiştir. İş bedeli sözleşmenin 4. maddesi hükmünde (9.000.000,00 TL + KDV) şeklinde "götürü olarak" kararlaştırılmıştır. İş sahibi açmış olduğu birleşen 2010/964 Esas sayılı davada sözleşmeye konu depoda eksik ve kusurlu imalâtlar olduğunu belirterek, bu eksik ve kusurlu imalâtların bedelini ve uğradığı zararları yaptırdığı 3 ayrı delil tesbiti dosyasına dayanarak talep etmiştir. Gerçekten iş sahibinin takibi üzerine Sulh Hukuk Mahkemesi"nin dosyasında yaptırılan delil tesbiti sonucu verilen 15.07.2010 tarihli bilirkişi raporunda; depo binasının istinat duvarının öne doğru eğilerek devrilme eğiliminde olduğu, istinat duvarının ayıplı yapılması nedeniyle hasar gördüğü, duvarın mevcut haliyle can ve mal emniyetini tehlikeye düşürecek durumda olduğu belirlenmiş, duvarın yıkım ve yeniden yapım maliyeti hesaplanmıştır. İş sahibinin istemesi üzerine Sulh Hukuk Mahkemesi"nin sayılı dosyası üzerinden yapılan delil tesbiti sonucu verilen 02.09.2010 tarihli bilirkişi raporunda, deponun kuzey tarafındaki duvarından ve çatıdan akan sular nedeniyle depoda ciddi hasar oluştuğu, bu hasarın binanın arka cephesinde yer alan temel koruyucu beton plağın çökmesi ve binadan ayrılması sonucu plağa monte edilmiş yağmur iniş borularının kopması ve ayrıca çatı yağmur deresinin yetersizliği ve taşması sebebiyle taşan suların çatı kaplama plakları arasından bina içine akması nedeniyle meydana geldiği saptanmış, sızan suların depolanmış ürünlere verdiği zarar miktarı, deponun temizlenmesi ve ürünlerin yeniden kolilenmesi maliyeti, beton plağın yenilenme masrafı, çatının onarılması maliyeti hesaplanmıştır. Son olarak Sulh Hukuk Mahkemesi"nin dosyasından alınan bilirkişi raporunda ayıplı yapılan elektrik imalâtları tesbit edilerek ayıplı imalât bedeli hesaplanmıştır.
Mahkemece birleşen 2010/964 Esas sayılı davada "talep edilen hasar bedeli ve güçlendirme bedelinin neden kaynaklandığı ve güçlendirmeye neden ihtiyaç duyulduğunun açıklanmadığı ve buna ilişkin zararında ispatlanamadığı" gerekçesiyle davanın da reddine karar verilmiştir. Oysa davacı iş sahibi yaptırdığı 3 ayrı delil tesbitine dayalı olarak eksik ve kusurlu işlerle ilgili talepte bulunduğundan ve alınan tesbit bilirkişi raporlarında eksik işler gösterilip kusurlu imalâtlarında oluşum nedenleri açıklanarak iş sahibinin uğradığı zarar hesap edildiğinden mahkemenin birleşen davayı ret gerekçesinde isabet bulunmamaktadır. Bu durumda mahkemece yapılacak iş; 6100 sayılı HMK"nın 266 ve devamı maddeleri hükümlerine göre yeniden oluşturulacak konusunda uzman bilirkişi kuruluna, mahallinde keşif de yapılarak ve tesbit dosyaları da incelenmek suretiyle, ayıplı işler bedelinin ortaya çıktığı tarih itibariyle mahalli rayiçlere göre tutarının hesaplattırılması, mahkeme ve Yargıtay denetimine elverişli rapor alınması ve sonucuna göre belirlenecek tutarın hüküm altına alınmasından ibaret olmalıdır. Eksik inceleme ve hatalı değerlendirme ile birleşen davanın reddine karar verilmesi doğru olmamıştır.
3-Asıl ve birleşen 2010/964 Esas sayılı davanın davalısı ve birleşen 2009/598 Esas sayılı davanın davacısı yüklenicinin temyiz itirazlarının incelenmesinde;
Yüklenici tarafından açılan birleşen 2009/598 Esas sayılı davada, sözleşmede öngörülenden fazla yapılan işler bedelinin tahsili istenilmiştir. Yanlar arasında imzalanan "Anahtar Teslimi Götürü Bedel Yapım İşleri Sözleşmesi"nin 7. maddesinde uygulama projeleri ve teknik şartnamenin sözleşmenin ekleri ve ayrılmaz parçaları olduğu ve işveren ve yükleniciyi bağlayacağı kararlaştırılmıştır. Sözleşme eki teknik şartnamenin "işin kapsamı" başlıklı 12. maddesinde iş kapsamında 50.000 m3 harfiyat, 18.000 m3 beton ve 1410 ton inşaat demirinin kullanılacağı öngörülmüştür. Bu durumda sözleşmede kararlaştırılan götürü bedelin, sözleşmenin eki olan teknik şartnamede yazılı olan metrajlar (hafriyat 50.000 m3, betonarme demiri 1410 ton ve beton 18.000 m3) esas alınarak kararlaştırılmış olduğunun kabulü gerekir. Davacı yüklenici tarafından Asliye Hukuk Mahkemesi"nin saylıı tesbit dosyası üzerinden yaptırılan tesbit sonucu alınan bilirkişi raporunda, inşaat sahasında gerçekleşen harfiyat miktarının sözleşmede öngörülen hafriyat miktarından yaklaşık 3 kat fazla olduğu, ayrıca kullanılan demir ve beton miktarlarının da sözleşme eki teknik şartnamede yazılı olan miktarlardan fazla olduğu belirlenmiştir. O halde götürü bedel dışında iş artışı olarak gerçekleştirilen bu işlerin bedelinin yapıldığı yılın mahalli piyasa rayiçlerine göre hesaplanması için yukarıda 2. bent uyarınca yeniden oluşturulacak bilirkişi kurulundan bu konuda da Yargıtay denetimine elverişli rapor alınarak sonucuna göre karar verilmesi gerekirken, yanlış değerlendirme ile yazılı şekilde davanın reddine karar verilmesi doğru olmamıştır.
Kararın açıklanan nedenlerle bozulması uygun bulunmuştur.
SONUÇ: Yukarıda 1. bentte açıklanan nedenlerle tarafların sair temyiz itirazlarının reddine, kararın 2. bentte açıklanan nedenlerle temyiz eden davacı ve birleşen dosya davalısı iş sahibi yararına, 3. bentte açıklanan nedenlerle de temyiz eden davalı ve birleşen dosya davacısı yüklenici yararına BOZULMASINA, 1.100,00"er TL duruşma vekillik ücretinin taraflardan karşılıklı olarak alınarak Yargıtay"daki duruşmada vekille temsil olunan diğer tarafa verilmesine, aşağıda yazılı 48,00 TL bakiye Yargıtay başvurma harcının temyiz eden
davacı-birleşen dosya davalısından alınmasına, ödediği temyiz peşin harcının istek halinde temyiz eden davalı-birleşen dosya davacısına geri verilmesine, karara karşı tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme isteminde bulunulabileceğine 04.02.2016 gününde oybirliğiyle karar verildi.