Danıştay 6. Daire 2019/2273 Esas 2022/457 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2019/2273
Karar No : 2022/457

TEMYİZ EDENLER : 1- (DAVACI) … İnşaat Hafriyat Nakliyat Tic. Ltd. Şti.
VEKİLİ : Av. …
2- (DAVALI) … Büyükşehir Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF : 1- … Büyükşehir Belediye Başkanlığı
2- .. İnşaat Hafriyat Nakliyat Tic. Ltd. Şti.

İSTEMİN ÖZETİ : …Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesince verilen … tarih, E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: İstanbul İli, Başakşehir İlçesi, … Mahallesi, … Caddesi, … Stadı güneydoğu girişinde bulunan Kılıç Madencilik firması yanındaki alana izinsiz hafriyat toprağı döküldüğünden bahisle, 2872 sayılı Çevre Kanununun 8. maddesi ile Hafriyat Toprağı, İnşaat ve Yıkıntı Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği hükümlerinin ihlal edildiği gerekçesiyle, aynı Kanunun 20. maddesinin (r) bendi uyarınca davacı şirkete 147.285,00 TL para cezası verilmesine ilişkin … tarih ve … sayılı İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı işlemi ile bu cezanın tahsili amacıyla İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı Mali Hizmetler Daire Başkanlığı Gelirler Müdürlüğü tarafından düzenlenen … tarihli, BK No:…, İBB No:… sayılı ödeme emrinin iptali talep edilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararda; dosyadaki bilgi ve belgeler ile tutanak ve fotoğrafların incelenmesinden, davacıya ait araçla mevzuata aykırı döküm yapıldığı anlaşıldığından, verilen para cezasında hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle, İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığının … tarih ve … sayılı işlemi yönünden davanın reddine karar verilmiş, ödeme emri yönünden ise; ödeme emrine dayanak para cezası kararının, davacının "… Caddesi, … Sokak … Evleri, … Blok, … Giriş No:.. …/…" adresine tebliğe çıkarıldığı, ancak adresin kapalı olması ve en yakın komşusunun da muhatabı tanımadığını belirtmesi üzerine tebligatın merciine iade edildiği ve akabinde para cezası kararının gazetede ilanen tebliğ edildiği, daha sonra ise dayanak para cezasının tebliğ edilemediği adreste dava konusu ödeme emrinin tebliğ edildiği, bu durumda, dava konusu ödeme emrinin düzenlendiği tarih itibarıyla usulüne uygun tebliğ edilen bir idari yaptırım kararı (kamu alacağı) bulunmadığı dikkate alındığında, vadesinde ödenmediğinden bahisle kamu alacağının tahsiline dair düzenlenen ödeme emrinde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle, İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı Mali Hizmetler Daire Başkanlığı Gelirler Müdürlüğü tarafından düzenlenen … tarihli, BK No:…, İBB No:… sayılı ödeme emrinin iptaline karar verilmiştir.

Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının özeti: Temyize konu kararda; istinaf incelemesine konu kararın ve gerekçesinin usul ve hukuka uygun olduğu, istinaf dilekçelerinde ileri sürülen hususların kararın kaldırılmasını gerektirecek nitelikte olmadığı belirtilerek, istinaf başvurularının reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENLERİN İDDİALARI : Davacı tarafından; dava konusu dökümün yapıldığı belirtilen aracın trafikten çekme kayıtlı olduğu, bu nedenle trafiğe çıkmasının söz konusu olmadığı, aracın, kendi şantiyelerinin müsait olmaması nedeniyle, en fazla 1 km uzaklıkta bulunan başka bir şantiyede geçici olarak park edildiği, çekilen fotoğraflarda döküm yapıldığına dair hiçbir görüntü bulunmadığı, para cezasının yeterli delil ve belgeye dayanmadığı belirtilerek, para cezasına ilişkin davanın reddi yolundaki İdare Mahkemesi kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun reddine dair Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının bozulması gerektiği iddia edilmiştir.
Davalı tarafından; ödeme emrine dayanak para cezası işleminin davacıya tebliğ edildiği, ödeme emrinin ancak, borcun olmadığı, ödendiği ya da zamanaşımına uğradığı hallerde iptal edilebileceği, verilen kararın usul ve yasaya aykırı olduğu belirtilerek, İdare Mahkemesi kararının ödeme emrinin iptaline ilişkin kısmına karşı yapılan istinaf başvurusunun reddine dair Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının bozulması gerektiği iddia edilmiştir.

SAVUNMALARIN ÖZETİ : Taraflarca savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …'IN DÜŞÜNCESİ : Temyize konu kararın para cezasına ilişkin kısmının Dairemiz kararında belirtilen gerekçe ile bozulması, ödeme emrine ilişkin kısmının ise onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra işin gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
İstanbul İli, Başakşehir İlçesi, …Mahallesi, … Caddesi, …Stadı güneydoğu girişinde bulunan Kılıç Madencilik firması yanındaki alana izinsiz hafriyat toprağı döküldüğünden bahisle, 2872 sayılı Çevre Kanununun 8. maddesi ile Hafriyat Toprağı, İnşaat ve Yıkıntı Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği hükümlerinin ihlal edildiği gerekçesiyle, aynı Kanunun 20. maddesinin (r) bendi uyarınca, davacı şirkete İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığının … tarih ve … sayılı işlemi ile 147.285,00 TL para cezası verilmesi ve bu cezanın tahsili amacıyla İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı Mali Hizmetler Daire Başkanlığı Gelirler Müdürlüğü tarafından … tarihli, BK No:…, İBB No:… sayılı ödeme emrinin düzenlenmesi üzerine, bakılmakta olan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT VE HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Temyiz konu kararın ödeme emrine ilişkin kısmı yönünden;
Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Daireleri tarafından verilen kararların temyiz yolu ile incelenerek bozulabilmeleri 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49. maddesinde belirtilen nedenlerden birinin bulunması halinde mümkündür.
Temyize konu kararın, ödeme emrine ilişkin kısmı yönünden 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49. maddesinin 2. fıkrasında sayılan bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmamaktadır.

Temyize konu kararın para cezasına ilişkin kısmı yönünden ise;
2872 sayılı Çevre Kanununun ''Tanımlar'' başlıklı 2. maddesinde; ''Atık: Herhangi bir faaliyet sonucunda oluşan, çevreye atılan veya bırakılan her türlü maddeyi'' ifade edeceği, ''Kirletme yasağı'' başlıklı 8. maddesinin 1. fıkrasında; ''Her türlü atık ve artığı, çevreye zarar verecek şekilde, ilgili yönetmeliklerde belirlenen standartlara ve yöntemlere aykırı olarak doğrudan ve dolaylı biçimde alıcı ortama vermek, depolamak, taşımak, uzaklaştırmak ve benzeri faaliyetlerde bulunmak yasaktır.''; ''İdari nitelikli para cezaları'' başlıklı 20. maddesinin ''r'' bendinde de; ''Bu Kanunda ve yönetmeliklerde öngörülen usûl ve esaslara, yasaklara veya sınırlamalara aykırı olarak atık toplayan, taşıyan, geçici ve ara depolama yapan, geri kazanan, geri dönüşüm sağlayan, tekrar kullanan veya bertaraf edenlere 24.000 Türk Lirası, ithal edenlere 60.000 Türk Lirası idari para cezası verilir.''; aynı maddenin 2. fıkrasında ise; "Bu maddenin (k), (l), (r), (s), (t), (u), (v) ve (y) bentlerinde öngörülen idarî para cezaları kurum, kuruluş ve işletmelere üç katı olarak verilir.", hükümlerine yer verilmiş bulunmaktadır.
Hafriyat Toprağı, İnşaat ve Yıkıntı Atıklarının Kontrolü Yönetmeliğinin 8. maddesinde; İl belediye mücavir alanı içerisinde il ve ilçe belediyelerinin, büyük şehirlerde büyükşehir belediyelerinin, büyükşehir belediyeleri dışında ise ilçe belediyelerinin, hafriyat toprağı, inşaat/yıkıntı atıkları ile doğal afet atıklarının toplanması, geçici biriktirilmesi, taşınması, geri kazanılması ve bertarafı ile ilgili yönetim planı hazırlamakla; hafriyat toprağı ve inşaat/yıkıntı atıklarının toplanması, geçici biriktirilmesi, taşınması ve bertarafı faaliyetlerini denetlemekle; belediye sınırları içindeki hafriyat toprağı ve inşaat/yıkıntı atıkları geri kazanım tesisleri ile depolama sahalarına izin vermek ve gerektiğinde bu izni iptal etmekle, hafriyat toprağı ve inşaat/yıkıntı atıkları geri kazanım tesisleri sahaları ile depolama sahalarını belirlemek, kurmak/kurdurtmak ve işletmek/işlettirmekle yükümlü oldukları, 13. maddesinde; hafriyat toprağı ile inşaat yıkıntı atıklarının üretici ve taşıyanları tarafından belediyelerin veya mahallin en büyük mülki amirinin gösterdiği ve izin verdiği geri kazanım ve depolama tesisleri dışında, denizlere, göllere, akarsulara veya herhangi bir yere dökülmesi ve dolgu yapılmasının yasak olduğu, faaliyetleri sonucu hafriyat toprağı ve inşaat/yıkıntı atıklarının üretimine neden olacak özel veya resmi kişi, kurum ve kuruluşların bu atıkların üretilmesinden önce ilgili belediyeye/ mahallin en büyük mülki amirlerine başvurarak gerekli izinleri almak, atıklarını bu yönetmeliklerde belirtilen usul ve esaslara göre bu mercilerin göstereceği geri kazanım/depolama sahasına taşınmasını sağlamakla yükümlü oldukları hüküm altına alınmıştır.
Dosyanın incelenmesinden; İstanbul İli, Başakşehir İlçesi, … Mahallesi, … Caddesi, Olimpiyat Stadı güneydoğu girişinde bulunan … Madencilik firması yanındaki alana, davacı şirkete ait olduğu anlaşılan … plakalı aracın dışarıdan izinsiz hafriyat toprağı getirerek döküm yaparken fotoğraflandığından bahisle, 2872 sayılı Çevre Kanununun 8. maddesi ile Hafriyat Toprağı, İnşaat ve Yıkıntı Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği hükümlerinin ihlal edildiği gerekçesiyle, aynı Kanunun 20. maddesinin (r) bendi uyarınca davacı şirkete para cezası verildiği anlaşılmıştır.
Para cezasına dayanak alınan fotoğrafların ve dosyadaki diğer bilgi ve belgelerin incelenmesinden ise; aracın park halinde bulunduğu, döküm anına ilişkin veya dökümün söz konusu araç tarafından yapıldığına dair şüpheye yer bırakmayacak şekilde açık ve somut bir tespitin ise bulunmadığı görülmüştür.
Bu durumda, davacıya ait aracın döküm yaparken tespit edildiği belirtilmiş ise de, dosyadaki bilgi ve belgelerin dökümün davacı tarafından gerçekleştirdiğini ispatlayacak nitelikte olmadığı, davacıya ait araçla izinsiz hafriyat dökümü yapıldığına dair tereddüte yer bırakmayacak şekilde, somut, kesin ve inandırıcı tespitlere yer verilmeksizin düzenlenen tutanağa dayanılarak tesis edilen işlemde hukuka uyarlık bulunmadığından, davanın reddi yolunda verilen İdare Mahkemesi kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun reddi yolunda verilen Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının bu kısmında hukuki isabet görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin kabulüne, davalı idarenin temyiz isteminin ise reddine,
2.Yukarıda özetlenen gerekçeyle dava konusu para cezası yönünden davanın reddine, ödeme emrinin ise iptaline ilişkin … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararına karşı yapılan istinaf başvurularının reddine dair verilen …Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih, E:…, K:… sayılı kararının para cezasına ilişkin kısmının oyçokluğuyla BOZULMASINA, ödeme emrine ilişkin kısmının ise oybirliğiyle ONANMASINA,
3. Kararın bozulan kısmı yönünden yeniden karar verilmek üzere dosyanın anılan Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 20/01/2022 tarihinde, kesin olarak karar verildi.

KARŞI OY (X):
Temyiz dilekçesinde öne sürülen hususlar 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49. maddesinde yazılı nedenlerden hiçbirisine uymadığından, davacının da temyiz isteminin reddi ile para cezası yönünden davanın reddine dair İdare Mahkemesi kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun reddine ilişkin Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının bu kısmının da onanması gerektiği oyuyla, çoğunluk kararına katılmıyorum.