17. Hukuk Dairesi 2016/11842 E. , 2019/5087 K.
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda; kararda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabul kısmen reddine dair verilen hükmün süresi içinde davacılar vekili ve davalı ... Petrol A.Ş vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği düşünüldü:
-K A R A R-
Davacılar vekili; davalılardan ..."ün sevk ve idaresindeki Lpg tankerinin seyir halinde olduğu esnada Gökçebey ilçesinde diğer davalı ... "ın sevk ve idaresindeki araçla çarpışması sonucu trafik kazasının meydana geldiğini, müvekkillerinin murisi olan ..."nın kaza esnasında ..."a ait araç içerisinde olduğunu ve vefat ettiğini, muris ..."nın ... Vergi Dairesi"nde memur olarak çalışmakta olduğunu,
gelirini ailesinin ekonomik giderlerine harcamakta olduğunu, ölümünden ötürü ailesinin ekonomik olarak büyük kayba uğradığını, murisin vefatından ötürü ailenin cenaze masrafları, defin masrafları, taziye gibi maddi giderlerinin olduğunu, belirterek fazlaya dair hak ve talepleri saklı kaydıyla 1.000,00 TL destekten yoksun kalma tazminatı, 1.000,00 TL maddi tazminat, davacı ... yararına, 40.000,00 TL, davacı ... yararına 40.000,00 TL, davacı ... ... yararına 20.000,00 TL ve davacı ... yararına 20.000,00 TL olmak üzere 120.000,00 TL manevi tazminat ile toplam 122.000,00 TL tazminatın davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline, karar verilmesini talep etmiştir.
Birleşen ... Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 2015/177 esas sayılı dosyada davacılar vekili; olay tarihi olan 04/07/2009 tarihinde davalı ... tarafından sigortalanan ..."ün sevk ve idaresindeki aracın karşı araca çarpması sonucu araçta yolcu olarak bulunun davacıların oğlu ..."nın vefat ettiğini, meydana gelen kazada araç sürücüsü ..."ün %75 oranında, davacıların oğlunun bulunduğu araç sürücüsünün ise %25 oranında kusurlu olduğunu, davalılar hakkında ... Asliye Hukuk Mahkemesi"nin 2010/55 Esas sayılı dosyası ile dava açıldığını, kaza sonrasında ilk davalarında davalı durumunda bulunan diğer sigorta şirketlerinin kısmi ödeme yaptığını, davalı ... şirketinin geri kalan tazminatlar için hukuki sorumluğunun bulunduğunu belirterek fazlaya dair hakları saklı kalmak kaydı ile 1.000,00 TL maddi tazminatın olay tarihinden itibaren yasal faizi ile davalı ...’den tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalılar vekilleri; asıl davada ve birleşen davada davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, iddia, savunma, toplanan delillere ve benimsenen bilirkişi raporuna göre, davacı ... yönünden, açılan ve birleşen davanın kısmen kabulü kısmen reddi ile davacı ..."nın destekten yoksun kalma tazminatının kısmen kabulü kısmen reddi ile 21.010,50 TL tazminatın olay tarihi olan 04/07/2009 tarihinden itibaren işletilecek yasal faizi ile davalılar , ..., ... Akaryakıt A.Ş, ... ve ... Sigorta A.Ş"den (davalı ... yönünden poliçedeki limit dahilinde) müştereken ve müteselsilen tahsil edilerek davacı ..."ya verilmesine, davalılar ... Sigorta A.Ş ve ... A.Ş"ye yönelik davanın feragat nedeniyle
reddine, davacı ... yönünden, açılan ve birleşen davanın kısmen kabulü kısmen reddi ile davacı ..."nın destekten yoksun kalma tazminatının kısmen kabulü kısmen reddi ile 20.350,75 TL tazminatın olay tarihi olan 04/07/2009 tarihinden itibaren işletilecek yasal faizi ile davalılar ..., ...,... Akaryakıt A.Ş, ... ve ... Sigorta A.Ş"den (davalı ... yönünden poliçedeki limit dahilinde) müştereken ve müteselsilen tahsil edilerek davacı ..."ya verilmesine, davalılar ... Sigorta A.Ş ve ... A.Ş"ye yönelik davanın feragat nedeniyle reddine, cenaze ve defin gideri istemi yönünden, açılan davanın kısmen kabulü kısmen reddi ile cenaze ve defin gideri olan 260,00 TL"nin davalılar Mustafa Kılınç, ..., ... Akaryakıt A.Ş, ... ve ... Sigorta A.Ş"den müştereken ve müteselsilen tahsil edilerek davacılar Zeki ve ..."ya verilmesine, davalılar ... Sigorta A.Ş ve ... A.Ş"ye yönelik davanın feragat nedeniyle reddine, manevi tazminat istemi yönünden, açılan davanın kısmen kabulü kısmen reddi ile,davacı ... için 40.000,00 TL, davacı ... için 40.000,00 TL, davacı ... için 20.000,00 TL ve davacı ... için 20.000,00 TL manevi tazminatın olay tarihi olan 04/07/2009 tarihinden itibaren işletilecek yasal faizi ile birlikte davalılar Mustafa Kılınç, ..., ... Akaryakıt A.Ş ve ...’dan müştereken ve müteselsilen tahsil edilerek davacılar ... ve ..."ya verilmesine, davalılar ... Sigorta A.Ş, ... Sigorta A.Ş ve ... A.Ş"ye yönelik açılan manevi tazminat davasının reddine karar verilmiş; hüküm davacılar vekili ile davalı ... Petrol A.Ş vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1-Dosya içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp değerlendirilmesinde ve özellikle, oluşa uygun olarak düzenlenen uzman bilirkişi raporunda belirtilen kusur oranının hükme esas alınmasında bir usulsüzlük bulunmamasına ve manevi tazminatın takdirinde BK"nın 47. maddesindeki (6098 sayılı TBK m. 56) özel haller dikkate alınarak hak ve nasafet kuralları çerçevesinde hüküm kurulmuş olmasına göre, davalı ... Petrol A.Ş vekilinin yerinde görülmeyen tüm, davacılar vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddine karar verilmesi gerekmiştir.
2-Dava Borçlar Kanunu"nun 45. maddesi (6098 sayılı TBK md. 53) gereğince maddi ve 47. maddesi (TBK m. 56) gereğince manevi tazminat istemine ilişkindir.
Hatır taşımaları bir menfaat karşılığı olmadığı cihetle, bu gibi taşımalarda BK"nın 43. maddesi uyarınca tazminattan uygun bir indirim yapılması, gerek öğretide gerekse Yargıtay İçtihatlarında benimsenmiş ve yerleşmiş bulunmaktadır. Hatır taşımasından ya da kullanmadan sözedebilmek için yaralanan ya da ölen karşılıksız taşınmış olmalıdır. Taşınan veya kullananın yararının sözkonusu olduğu durumda hatır taşıması ilişkisi gündeme geleceğinden işletenin sorumluluğu genel hükümlere göre değerlendirilecek ve tazminattan indirim yapılacaktır. Bu bakımdan hatır taşıması ilişkisinin değerlendirilmesinde taşıma ya da kullanmanın kimin çıkar ve yararına olduğunun saptanması önemlidir. Yarar ekonomik olabileceği gibi, ortak toplumsal değerleri de ilgilendirebilir. Ancak taşıma ve kullanmada işletenin veya eylemlerinden sorumlu olduğu kişilerin bir çıkarı veya yararının bulunması halinde hatır taşımasından sözedilemeyecektir. Ayrıca Hakim tazminattan mutlaka indirim yapmak zorunda değilse de bunun dahi gerekçesini kararında tartışması ve nedenlerini göstermesi gerekir.
2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu"nun “Genel Hükümlerin Uygulanması” başlıklı 87. maddesi “Yaralanan veya ölen kişi, hatır için karşılıksız taşınmakta ise veya motorlu araç, yaralanan veya ölen kişiye hatır için karşılıksız verilmiş bulunuyorsa, işletenin veya araç işleticisinin bağlı olduğu teşebbüs sahibinin sorumluluğu ve motorlu aracın maliki ile işleteni arasındaki ilişkide araca gelen zararlardan dolayı sorumluluk, genel hükümlere tabidir” hükmünü içermektedir.
Sözkonusu hükümden de anlaşılacağı üzere Yasakoyucu hatır veya nezaket için hiçbir bedel almadan yolcu götüren aracın işleticisini ve buna bağlı olarak sürücü ve işletenin sorumluluğunu yüklenen zorunlu mali sorumluluk sigortasının sorumluluğunu genel hükümlere tabi tutmuştur. Bu bakımdan mahkemece, hatır taşıması nedeni ile de davalılar yararına BK"nın 43. maddesi uyarınca indirim yapılmış ise de davalıların aracında olmayan müteveffanın mirasçıları olan davacılar aleyhine asıl ve birleşen davada hatır taşıması indirimi yapılması doğru görülmemiş ve bu yönden kararın bozulması gerekmiştir.
3-Birleşen davada davalı ....’nin zorunlu mali sorumluluk sigorta poliçesi gereğince manevi tazminattan sorumluluğunun bulunmaması ve davacılar vekilinin poliçe limitiyle sınırlı olarak dava yöneltmiş olması gözönüne alınarak manevi tazminat talebinin reddi ile davalı ... lehine vekalet ücretine hükmedilmesi de doğru görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davalı ... Petrol A.Ş vekilinin tüm, davacılar vekilinin sair temyiz itirazlarının reddine, (2) numaralı bentte açıklanan nedenlerle, davacılar vekilinin temyiz itirazlarının asıl ve birleşen dava yönünden, (3) numaralı bentte açıklanan nedenlerle, davacılar vekilinin temyiz itirazlarının birleşen dava yönünden kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davacılara geri verilmesine, aşağıda dökümü yazılı 713,65 TL kalan onama harcının temyiz eden davalı ... Petrol AŞ alınmasına 18/04/2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.