Yargıtay 4. Ceza Dairesi 2022/1129 Esas 2022/9934 Karar Sayılı İlamı

K A R A R

Hakaret suçundan sanık ...'nın, basit yargılama usulü uygulanmak suretiyle yapılan yargılaması sonunda, 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 125/1-2, 62/1 ve 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu'nun 251/3. maddeleri gereğince 1 ay 26 gün adlî para cezası ile cezalandırılmasına dair ... 18. Asliye Ceza Mahkemesinin 16/02/2021 tarihli ve 2020/492 esas, 2021/289 sayılı kararının, Adalet Bakanlığı tarafından kanun yararına bozulmasının istenilmesi üzerine, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı'nın 17/12/2021 gün ve 2021/134235 sayılı tebliğnamesiyle dava dosyası Dairemize gönderilmekle incelendi:
İstem yazısında;
"1-Dosya kapsamına göre,
Sanık hakkında hakaret suçundan yapılan yargılamada, 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 50/2. maddesinde “Suç tanımında hapis cezası ile adlî para cezasının seçenek olarak öngörüldüğü hâllerde, hapis cezasına hükmedilmişse; bu ceza artık adlî para cezasına çevrilmez” hükmünün yer alması ve anılan Kanun’un 125/1. maddesinde hapis cezası ile adlî para cezasının seçenek olarak öngörülmüş bulunması karşısında, tayin olunan hapis cezasının adlî para cezasına çevrilemeyeceği gözetilmeden yazılı şekilde karar verilmesinde,
2-Kabule göre de,
5237 sayılı Kanun'un 52/1 ve 2. fıkrasında yer alan “Adlî para cezası, beş günden az ve kanunda aksine hüküm bulunmayan hâllerde yedi yüz otuz günden fazla olamamak üzere belirlenen tam gün sayısının, bir gün karşılığı olarak takdir edilen miktar ile çarpılması suretiyle hesaplanan meblağın hükümlü tarafından Devlet Hazinesine ödenmesinden ibarettir. En az yirmi ve en fazla yüz Türk lirası olan bir gün karşılığı adlî para cezasının miktarı, kişinin ekonomik ve diğer şahsi hâlleri göz önünde bulundurularak takdir edilir.” şeklindeki düzenleme karşısında, sanık hakkında 1 ay 26 gün olarak hükmedilen adlî para cezasının miktarının belirlenmemesinde, isabet görülmemiştir." denilmektedir.
Hukuki Değerlendirme;
1) "1" numaralı istem yönünden,
5237 sayılı TCK’nın 125. maddesinin 1. fıkrasında; Bir kimseye onur, şeref ve saygınlığını rencide edebilecek nitelikte somut bir fiil veya olgu isnat eden ... veya sövmek suretiyle bir kimsenin onur, şeref ve saygınlığına saldıran kişi, üç aydan iki yıla kadar hapis veya adlî para cezası ile cezalandırılır. Mağdurun gıyabında hakaretin cezalandırılabilmesi için fiilin en az üç kişiyle ihtilât ederek işlenmesi gerekir.” hükmüne yer verilmiş, aynı Kanun’un 4. fıkrasında da “Hakaretin alenen işlenmesi halinde ceza altıda biri oranında artırılır.” hükmü düzenlenmiştir.
5237 sayılı TCK'nın 58/3. maddesinde "tekerrür halinde, sonraki suça ilişkin kanun maddesinde seçimlik olarak hapis cezası ile adlî para cezası öngörülmüşse, hapis cezasına hükmolunur" hükmüne yer verilmiştir.
Aynı Kanun’un kısa süreli hapis cezasına seçenek yaptırımları düzenleyen 50. maddesinin 2. fıkrasında; “Suç tanımında hapis cezası ile adlî para cezasının seçenek olarak öngörüldüğü hâllerde, hapis cezasına hükmedilmişse; bu ceza artık adlî para cezasına çevrilmez” hükmü bulunmaktadır.
İnceleme konusu somut olayda, yerel Mahkemece, mükerrir olan sanık hakkında hakaret suçundan kurulan mahkumiyet hükmünde, TCK'nın 125/1. maddesinde hapis veya adli para cezasının seçimlik olduğu gözetilerek, aynı Kanunun 58/3. maddesi uyarınca hapis cezası tercih edilerek hüküm kurulmasına karşın, TCK'nın 50/2. maddesinde yer verilen düzenlemeye aykırı şekilde sanık hakkında hükmolunan 1 ay 26 gün hapis cezasının adlî para cezasına çevrilmesi hukuka aykırı bulunmuştur.
2) "2" numaralı istem yönünden,
5237 sayılı Türk Ceza Kanunu'nun "adli para cezası başlıklı" 52. maddesinde yer alan "(1) Adlî para cezası, beş günden az ve kanunda aksine hüküm bulunmayan hallerde yediyüzotuz günden fazla olmamak üzere belirlenen tam gün sayısının, bir gün karşılığı olarak takdir edilen miktar ile çarpılması suretiyle hesaplanan meblağın hükümlü tarafından Devlet Hazinesine ödenmesinden ibarettir. (2) En az yirmi ve en fazla yüz Türk Lirası olan bir gün karşılığı adlî para cezasının miktarı, kişinin ekonomik ve diğer şahsi halleri göz önünde bulundurularak takdir edilir. (3) Kararda, adlî para cezasının belirlenmesinde esas alınan tam gün sayısı ile bir gün karşılığı olarak takdir edilen miktar ayrı ayrı gösterilir. (4) Hakim, ekonomik ve şahsi hallerini göz önünde bulundurarak, kişiye adlî para cezasını ödemesi için hükmün kesinleşme tarihinden itibaren bir yıldan fazla olmamak üzere mehil verebileceği gibi, bu cezanın belirli taksitler halinde ödenmesine de karar verebilir. Taksit süresi iki yılı geçemez ve taksit miktarı dörtten az olamaz. Kararda, taksitlerden birinin zamanında ödenmemesi halinde geri kalan kısmın tamamının tahsil edileceği ve ödenmeyen adlî para cezasının hapse çevrileceği belirtilir." hükmüne yer verilmiştir.
İnceleme konusu somut olayda, sanık hakkında hükmedilen 1 ay 26 gün hapis cezasının adlî para cezasının belirlenmesinde esas alınan tam gün sayısı belirlenmeden doğrudan adli para cezasına çevrilmesi hukuka aykırıdır.
Sonuç ve Karar:
Yukarıda açıklanan nedenlerle;
Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı’nın, kanun yararına bozma istemi doğrultusunda düzenlediği tebliğnamedeki düşünce yerinde görüldüğünden,
1-Sanık ... hakkında hakaret suçundan kurulan ... 18. Asliye Ceza Mahkemesinin 16/02/2021 tarihli ve 2020/492 esas, 2021/289 sayılı kararının, 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu'nun 309. maddesi uyarınca BOZULMASINA,
2- 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanununun 309. maddesinin 4-d fıkrasına göre,
a-TCK’nın 125/1-2 maddeleri gereğince, Mahkemesince yapılan uygulamada göz önüne alınarak, sanığın 3 ay hapis cezası ile cezalandırılmasına, TCK'nın 62. maddesi gereğince 1/6 indirim yapılarak 2 ay 15 gün hapis cezası ile cezalandırılmasına, CMK'nın 251/3-son maddesi uyarınca 1/4 indirim yapılarak 1 ay 26 gün hapis cezası ile cezalandırılmasına,
b-Kanun yararına bozmanın aleyhe sonuç doğurmama ilkesi gereğince hapis cezasının 56 gün adli para cezasına çevrilmesine,
c)TCK'nın 52/2 maddesi gereğince gün üzerinden belirlenen cezanın, bir gün karşılığı 20 TL'den paraya çevrilerek, sanığın sonuç olarak 1.120,00 TL adli para cezasıyla CEZALANDIRILMASINA,
d-Adli para cezasının miktarı ve sanığın ekonomik durumu nazara alındığında, hükmolunan adli para cezasının, TCK'nın 52/4. maddesi uyarınca taksitlendirilmesine veya sanığa mehil verilmesine yer olmadığına,
e-TCK'nın 58 ve 53. maddelerine ilişkin kısımların hükümden çıkarılmasına,
3-Kararın diğer yönlerinin olduğu gibi bırakılmasına, dosyanın Adalet Bakanlığına sunulmak üzere Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı'na TEVDİİNE, 12/04/2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.