Danıştay 6. Daire 2021/10022 Esas 2022/469 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2021/10022
Karar No : 2022/469


DAVACI : ...
VEKİLİ : Av. ...
DAVALILAR : 1- ... - ANKARA
2- ... Bakanlığı - ANKARA
VEKİLLERİ : Av....

DAVANIN KONUSU : Antalya İli, Kaş İlçesi, ... Mahallesi, ... ada, ... parsel sayılı taşınmazın, Antalya İli, Kaş İlçesi, ... Antik Kentti 1. Derece Arkeolojik Sit Alanında kalan tescilli telsiz telgraf istasyonu binalarının restorasyonunun yapılması amacıyla Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından acele kamulaştırılmasına ilişkin 16.05.2020 tarihli, 31129 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 15/05/2020 tarih ve 2550 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararının iptali istenilmektedir.

DAVALILARIN SAVUNMASININ ÖZETİ : Davada süre aşımı bulunduğu, tescilli binaların restorasyonlarının gerçekleştirilerek ileri kuşaklara aktarılmasında kamu yararı bulunduğu, söz konusu tarihi, tescilli yapının tarihimizdeki yeri ve önemi, tek oluşu, yıpranmaya yüz tutmuş olması nedeniyle yıkılmaktan kurtarılması ve korunmasını teminen gerekli müdahalelerin yapılmasına imkan tanıyacak acele kamulaştırma kararının alınmasının zorunluluk teşkil ettiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ ... 'ÜN DÜŞÜNCESİ: Davanın süre aşımı yönünden reddi gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 14. maddesi uyarınca incelendikten sonra işin gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY: Antalya İli, Kaş İlçesi, ... Mahallesi, ... ada, ... parsel sayılı taşınmazın, Antalya İli, Kaş İlçesi, ... Antik Kentti 1. Derece Arkeolojik Sit Alanında kalan tescilli telsiz telgraf istasyonu binalarının restorasyonunun yapılması amacıyla Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından acele kamulaştırılmasına ilişkin 16.05.2020 tarihli, 31129 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 15/05/2020 tarih ve 2550 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararının iptali istenilmektedir.

İLGİLİ MEVZUAT:
Anayasanın 40. maddesinin ikinci fıkrasında, devletin işlemlerinde, ilgili kişilerin hangi kanun yolları ve mercilere başvuracağını ve sürelerini belirtmek zorunda olduğu hükme bağlanmış; 125. maddesinin üçüncü fıkrasında ise, 40. maddedeki düzenlemeyle uyumlu olarak idari işlemlere karşı açılacak davalarda sürenin yazılı bildirim tarihinden itibaren başlayacağı düzenlemesine yer verilmiştir.
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun "Dava açma süresi" başlıklı 7. maddesinin birinci fıkrasında, dava açma süresinin, özel kanunlarında ayrı süre gösterilmeyen hallerde Danıştay'da ve idare mahkemelerinde altmış gün olduğu; ikinci fıkrasında, bu sürenin, idari uyuşmazlıklarda yazılı bildirimin yapıldığı tarihi izleyen günden itibaren başlayacağı; dördüncü fıkrasında ise, ilanı gereken düzenleyici işlemlerde dava açma süresinin, ilan tarihini izleyen günden itibaren başlayacağı kuralları getirilmiştir.
Yukarıda belirtilen Anayasa ve 2577 sayılı Kanun hükümleri karşısında; özel kanunlarında aksine bir hüküm bulunmadıkça, idari işlemlerde dava açma süresinin başlamasında yazılı bildirimin esas olduğu, dava açma süresi hesabında ilan tarihinin ancak "ilanı gereken" düzenleyici nitelikteki işlemler açısından dikkate alınacağı, bireysel nitelikteki işlemlere karşı ilgililerin bu işlemlerin kendilerine yazılı olarak bildirildiği tarihten itibaren dava açabilecekleri kuşkusuzdur. İdari işlemlere karşı açılacak davalarda sürenin, yazılı bildirim tarihinden itibaren başlayacağı kuralı, idari işlemlerin idare tarafından ilgililere açık ve anlaşılır bir biçimde duyurulması ve bu işlemlere karşı dava yoluna başvurmalarına olanak sağlama amacını taşımaktadır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Anayasanın 40. maddesi hükmü uyarınca, özel dava açma süresine tabi olmasına rağmen bu hususun idari işlemde açıkça belirtilmemesi halinde dava konusu idari işlemin tebliği tarihinden itibaren özel dava açma süresinin değil, 2577 sayılı Kanunun 7. maddesinde belirtilen 60 günlük genel dava açma süresinin uygulanması gerekmektedir.
Öte yandan; acele kamulaştırmaya ilişkin Cumhurbaşkanı Kararlarının Resmi Gazete'de yayımlanmasının ilgililere tebliğ hükmünde olduğuna dair bir düzenlemeye mevzuatta yer verilmemiştir. Ayrıca, anılan kararın Anayasada yer alan bir temel hak olan mülkiyet hakkını kısıtlayıcı nitelikte olması nedeniyle, Resmi Gazete'de yayımlanmasının dışında ayrıca yazılı bildirim yapılması, Anayasada güvence altına alınmış olan hak arama özgürlüğünün de gereğidir.
Bu çerçevede; muhatapları açısından subjektif ve kişisel nitelikte olan acele kamulaştırma kararlarının; uygulanma süresi içerisinde, yazılı bildirim veya öğrenme üzerine yasal dava açma süresi içinde dava konusu edilebilecekleri açıktır.
Uyuşmazlıkta; dava konusu Cumhurbaşkanı kararı davacıya tebliğ edilmediğinden, bu işleme karşı öğrenme tarihinden itibaren 60 günlük dava açma süresi içerisinde dava açılabileceğinin kabulü gerekmektedir.
Dosyanın ve uyuşmazlığa konu taşınmaza acele el konulmasına ilişkin ... Asliye Hukuk Mahkemesinin E:... İş sayılı dosyasının UYAP üzerinden incelenmesinden; uyuşmazlığa konu taşınmaza acele el konulmasına ilişkin ... Asliye Hukuk Mahkemesinin E:... D. İş, K:... sayılı kararı ile bu dosyada yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucunda düzenlenen bilirkişi raporunun davacıya tebliğ edildiği, anılan dava dosyasına davacı vekili tarafından sunulan 12.02.2021 tarihli dilekçede, Mahkeme kararı ve ekinde yer alan bilirkişi raporu ve keşif tutanağının usulsüz olarak davacının eski ikametgahına tebliğ edildiğinin ve davacının bunlara 11.02.2021 tarihinde muttali olduğunun belirtildiği, anılan davacı vekillerinden Av. ...'in görülmekte olan davada da davacının vekili olduğu, ... Asliye Hukuk Mahkemesinin E:...D. İş, K:... sayılı kararında, davaya konu taşınmazın Cumhurbaşkanı kararı doğrultusunda acele kamulaştırılmasına karar verildiğinin belirtildiği anlaşılmaktadır.
Bu durumda; dava konusu Cumhurbaşkanı kararı ve uyuşmazlığa konu taşınmaza acele el konulmasına dair karar ile bilirkişi raporunun davacının kendi beyanı üzerine 11.02.2021 tarihinde öğrenildiğinin kabulü gerektiğinden, bu tarihten itibaren 60 günlük genel dava açma süresi içerisinde, en son 12/04/2021 tarihinde açılması gerekirken, bu süre geçtikten sonra 28/10/2021 tarihinde açılan davanın süre aşımı nedeniyle esasının incelenmesine olanak bulunmamaktadır
KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. DAVANIN SÜRE AŞIMI NEDENİYLE REDDİNE,
2. Aşağıda ayrıntısı gösterilen toplam ... TL yargılama giderlerinin davacı üzerinde bırakılmasına,
3. Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca ... TL vekâlet ücretinin davacıdan alınarak alınarak davalı idarelere verilmesine,
4. Kullanılmayan yürütmenin durdurulması harcının ve posta gideri avansından artan tutarın kararın kesinleşmesinden sonra davacıya iadesine,
5. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 20/A-2-g maddesi uyarınca, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içerisinde Danıştay İdari Dava Daireleri Kuruluna temyiz yolu açık olmak üzere, 20/01/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.