Danıştay 2. Daire 2021/4225 Esas 2022/125 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
İKİNCİ DAİRE
Esas No : 2021/4225
Karar No : 2022/125

KARARIN DÜZELTİLMESİNİ İSTEYENLER (KARŞILIKLI) :
1-(DAVACI) : … İşletmeciliği A.Ş.
VEKİLİ : Av. …
2-(DAVALI) : … Büyükşehir Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : …. İdare Mahkemesince verilen … günlü, E:…, K:… sayılı kararın, kısmen gerekçesi değiştirilmek suretiyle onanmasına, kısmen bozulmasına dair Danıştay (Kapatılan) Onyedinci Dairesinin 05/04/2016 günlü, E:2016/634, K:2016/2379 sayılı kararının; taraflarca 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen 3622 sayılı Kanun ile değişik 54. maddesi uyarınca düzeltilmesi istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava Konusu İstem : Davacının Ankara ili, Çankaya ilçesi, … …. İş Merkezinde işlettiği işyerinin 4. katında olan sinemaya ait bilet satış gişelerinin, 3. katta bulunan kullanım alanına konularak Kabahatler Talimatnamesi'nin 11/a maddesine aykırı davranıldığından bahisle 1608 sayılı Kanun'un 1. maddesi uyarınca 143,00-TL idari para cezası ile cezalandırılmasına ve olumsuzluğun kaldırılması için azami 24 saat verilmesine, bu süreyi takiben olumsuzluğunu gidermediği takdirde işyerinin mühürlenerek faaliyetten menine yönelik 24/06/2010 günlü, 2027 sayılı Ankara Büyükşehir Belediye Encümeni kararının iptali istenilmektedir.
İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti : …. İdare Mahkemesinin … günlü, E:…, K:… sayılı kararıyla; dava dosyası ile bilirkişi raporunun birlikte incelenmesinden, davacı şirket tarafından, Gordion AVM işyerinin 3. katında, ilave ruhsatsız yapı niteliğinde yapılan inşai faaliyet nedeniyle 3194 sayılı İmar Kanunu hükümlerine göre işlem tesis edilmesi gerektiği, anılan Kanun'un uygulanmasında ise yetkili idarenin alt belediye olan Yenimahalle Belediyesi olduğu, büyükşehir belediyesinin yetkisi bulunmadığı, yapılan faaliyetin Kabahatler Talimatnamesi'nin 11/a maddesine göre işgaliye olduğundan bahisle 1608 sayılı Kanun'un 1. maddesi uyarınca tesis edilen 24/06/2010 günlü, 2027 sayılı … Büyükşehir Belediye Encümeni kararında hukuka uyarlık görülmediği gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
Daire Kararının Özeti : Davalı idarenin temyiz başvurusu üzerine, Danıştay (Kapatılan) Onyedinci Dairesinin 05/04/2016 günlü, E:2016/634, K:2016/2379 sayılı kararıyla; olayda, sıhhi işyeri niteliğindeki işyerine yönelik olarak 1608 sayılı Kanun uyarınca para cezası verme yetkisinin ilçe belediyesine ait olduğu ve dava konusu işlemin idari para cezası verilmesine ilişkin kısmın iptali yolunda verilen Mahkeme kararında sonucu itibarıyla isabetsizlik bulunmadığından bu kısmın gerekçesi değiştirilmek suretiyle onanmasına; büyükşehir belediyesince 5216 sayılı Kanun kapsamında yapılan denetim sonucunda mimari projeye aykırı kullanımların bulunduğunun tespit edildiği, söz konusu tespitler uyarınca dava konusu işlemin tesis edildiği, Mahkemece yaptırılan bilirkişi incelemesi sonucunda düzenlenen raporda, mimari projeye aykırı olarak ortak kullanım alanlarına bilet gişeleri konulduğu, anılan kullanımların proje değişikliği gerektirdiği, imar mevzuatına aykırı olduğu belirlendiğinden dava konusu işlemin olumsuzluğun kaldırılması için azami 24 saat süre verilmesine, bu süreyi takiben olumsuzluğunu gidermediği takdirde işyerinin mühürlenerek faaliyetten men'ine ilişkin kısmında hukuka aykırılık görülmediği gerekçesiyle Mahkeme kararının anılan kısmın iptali yönünden bozulmasına hükmedilmiştir.

KARAR DÜZELTME TALEBİNDE
BULUNANLARIN İDDİALARI :
Davacı tarafından; kendilerince yapılan imalatın, inşai faaliyet olması nedeniyle 3194 sayılı İmar Kanunu hükümlerinin uygulanması gerektiği, Ankara Büyükşehir Belediyesince kanuna aykırı olarak yetki gaspı yapıldığı, normlar hiyerarşisi gereğince İmar Kanunu'nun, Kabahatler Talimatnamesi'nin üstünde olduğu ileri sürülerek, Danıştay (Kapatılan) Onyedinci Dairesince verilen kararın bozmaya yönelik kısmının düzeltilmesi istenilmektedir.
Davalı idare tarafından; dava konusu işlemin hukuka uygun olduğu ileri sürülerek, Danıştay (Kapatılan) Onyedinci Dairesince verilen kararın gerekçesi değiştirmek suretiyle onanmasına yönelik kısmının düzeltilmesi istenilmektedir.


TARAFLARIN CEVABI : Cevap verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Tarafların karar düzeltme istemlerinin kabul edilerek, dava konusu işlemin iptali yolundaki İdare Mahkemesi kararının gerekçesi değiştirilmek suretiyle onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay İkinci Dairesince; Danıştay (Kapatılan) Onyedinci Dairesince Danıştay Onuncu Dairesine, Danıştay Onuncu Dairesi tarafından da, Danıştay Başkanlık Kurulunun 18/12/2020 günlü, K:2020/62 sayılı kararının "Ortak Hükümler" kısmının 6. fıkrası uyarınca, ayrıca bir gönderme kararı verilmeksizin Dairemize iletilen dosyada, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
Kararın düzeltilmesi dilekçesinde öne sürülen hususlar, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen 3622 sayılı Kanun ile değişik 54. maddesi hükmüne uygun bulunduğundan, tarafların karar düzeltme istemlerinin kabulü ile Danıştay (Kapatılan) Onyedinci Dairesinin 05/04/2016 günlü, E:2016/634, K:2016/2379 sayılı kararı kaldırılarak davalı idarenin temyiz istemi yeniden incelenerek gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY :
Ankara ili, Çankaya ilçesi, … Mahallesi, … ada … nolu ve … ada … nolu parselleri üzerinde kurulan … işyerinde, …. tarihinde yapılan denetimde, işyerinin 4. katında bulunan sinemaya ait bilet satış gişelerinin ... katta bulunan kullanım alanına konularak Kabahatler Talimatnamesi'nin 11/a maddesinin ihlal edildiğinin tespit edildiği, … Büyükşehir Belediye Encümeninin …. günlü, 2027 sayılı kararıyla, davacının 1608 sayılı Kanun'un 1. maddesi uyarınca 143,00-TL idari para cezası ile cezalandırılmasına ve olumsuzluğun kaldırılması için azami 24 saat süre verilmesine, bu süreyi takiben olumsuzluğunu gidermediği takdirde işyerinin mühürlenerek faaliyetten menine ilişkin dava konusu işlemin tesis edilmesi üzerine bakılmakta olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.

İLGİLİ MEVZUAT :
3572 sayılı İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına Dair Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabulüne Dair Kanun'un 3. maddesinde; işyeri açma ve çalışma ruhsatını vermeye yetkili merciler sayılmış; (c) bendinde, belediye hudutları ve mücavir alan içinde kalan işyeri ve işletmelerden büyükşehir belediyesi olan yerlerde; 2'nci ve 3'üncü sınıf gayrisıhhi müesseseler için büyükşehir belediye başkanlığının; sıhhi ve sair işletmeler için ise büyükşehir belediyesi içinde kalan diğer belediye başkanlıklarının yetkili olduğu hüküm altına alınmıştır.
5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu'nun, dava konusu işlemin tesis edildiği tarihteki haliyle, "Büyükşehir, ilçe ve ilk kademe belediyelerinin görev ve sorumlulukları" başlıklı 7. maddesinin üçüncü fıkrasında "ilçe ve ilk kademe belediyelerinin görev ve yetkileri" sayılmış, (c) bendinde de "sıhhi işyerlerini, 2 nci ve 3 üncü sınıf gayrisıhhi müesseseleri, umuma açık istirahat ve eğlence yerlerini ruhsatlandırmak ve denetlemek" hükmü yer almıştır.
1608 sayılı Umuru Belediyeye Müteallik Ahkâmı Cezaiye Hakkında 16 Nisan 1340 Tarih ve 486 Numaralı Kanunun Bazı Maddelerini Muaddil Kanun'un 5728 sayılı Yasanın 66. maddesiyle değişik 1. maddesinin 1. fıkrasında; "Belediye meclis ve encümenlerinin kendilerine kanun, nizam ve talimatnamelerin verdiği vazife ve salahiyet dairesinde ittihaz ettikleri kararlara muhalif hareket edenlerle belediye kanun ve nizam ve talimatnamelerinin men veya emrettiği fiilleri işleyenlere veya yapmayanlara belediye encümenince Kabahatler Kanununun 32 nci maddesi hükmüne göre idarî para cezası ve yasaklanan faaliyetin menine karar verilir. Bu kararda ilgili kişiye bir süre de verilebilir. Belediye encümeni kararında belli bir fiilin muayyen bir süre zarfında yapılmasını da emredebilir. Emredilen fiilin ilgili kişi tarafından yapılmaması hâlinde, masrafları yüzde yirmi zammı ile birlikte tahsil edilmek üzere belediye tarafından yerine getirilir. Bu madde hükümleri ilgili kanunda ayrıca hüküm bulunmayan hâllerde uygulanır." kuralına yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
Yukarıda yer verilen mevzuat hükümleri uyarınca, büyükşehir belediyesi sınırları içerisinde kalan sıhhi işyerlerine yönelik olarak işyeri açma ve çalışma ruhsatı vermeye ve söz konusu işyerlerini denetlemeye ilçe belediye başkanlıklarının yetkili olduğu kuşkusuzdur.
Uyuşmazlık konusu olayda, davacıya ait işyerinin Yenimahalle Belediyesi sınırları içerisinde kaldığı, sıhhi bir müessese olduğu ve Yenimahalle Belediye Başkanlığı tarafından verilen işyeri açma ve çalışma ruhsatı ile çalıştırıldığı anlaşılmaktadır.
Bu durumda; büyükşehir belediyesi olan yerlerde sıhhi işletme niteliğindeki işyerine yönelik olarak 1608 sayılı Kanun uyarınca para cezası verme ve faaliyetten men etme yetkisinin ilçe belediye başkanlıklarına ait olduğu, dava konusu işlemin de yetkisiz makam olan Büyükşehir Belediye Başkanlığı tarafından tesis edildiği anlaşıldığından, işlemde yetki unsuru yönünden hukuka uyarlık; dava konusu işlemin iptali yolunda verilen Mahkeme kararında ise sonucu itibarıyla hukuki isabetsizlik bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. DAVALI İDARENİN TEMYİZ İSTEMİNİN REDDİNE,
2. …. İdare Mahkemesince verilen ve hüküm fıkrası itibarıyla hukuka uygun bulunan … günlü, E:…, K:.. sayılı kararın yukarıda belirtilen gerekçeyle ONANMASINA,
3. Temyiz ve karar düzeltme giderlerinin istemde bulunan davalı idare üzerinde bırakılmasına, davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin ...-TL) ise davalı idareden alınarak davacıya verilmesine,
4. Dosyanın Mahkemesine gönderilmesine, 20/01/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.