Yargıtay 4. Ceza Dairesi 2021/39943 Esas 2022/9821 Karar Sayılı İlamı

KARAR
İmar kirliliğine neden olma suçundan şüpheli ... hakkında yapılan soruşturma sonunda ... Cumhuriyet Başsavcılığınca düzenlenen 15/03/2021 tarihli ve 2019/12711-21 soruşturma, 2021/1073 esas, 2021/901 sayılı iddianamenin iadesine dair ... 5. Asliye Ceza Mahkemesinin 05/04/2021 tarihli ve 2021/133 iddianame değerlendirme sayılı kararını müteakip, anılan karara itiraz edilmeksizin iade gerekçesine konu eksikliğin giderilerek ... Cumhuriyet Başsavcılığınca düzenlenen 05/04/2021 tarihli ve 2021/4313-21 soruşturma, 2021/1459 esas, 2021/1236 sayılı iddianamenin bu kez farklı gerekçe ile iadesine ilişkin ... 5. Asliye Ceza Mahkemesinin 22/04/2021 tarihli ve 2021/175 iddianame değerlendirme sayılı kararına karşı yapılan itirazın reddine dair mercii ... 2. Ağır Ceza Mahkemesinin 06/05/2021 tarihli ve 2021/436 değişik ... sayılı kararının Adalet Bakanlığı tarafından kanun yararına bozulmasının istenilmesi üzerine, ... Cumhuriyet Başsavcılığının, 23/09/2021 gün ve 2021/97353 sayılı istem yazısıyla Dairemize gönderilen dava dosyası incelendi.
İstem yazısında ; " Dosya kapsamına göre, ... Cumhuriyet Başsavcılığınca düzenlenen 15/03/2021 tarihli iddianamenin, anılan iddianamede müşteki olarak ... Belediye Başkanlığına yer verilmediği gerekçesiyle ... 5. Asliye Ceza Mahkemesinin 05/04/2021 tarihli kararı ile iade edilmesini müteakip, söz konusu karara itiraz edilmeksizin iade gerekçesine konu eksikliğinin, suçtan zarar gören sıfatıyla ... Belediye Başkanlığına yer verilmek suretiyle giderilerek, ... Cumhuriyet Başsavcılığınca düzenlenen 05/04/2021 tarihli iddianamenin, bu kez mahkemesince 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu'nun 170/4. maddesinde, "İddianamede, yüklenen suçu oluşturan olaylar, mevcut delillerle ilişkilendirilerek açıklanır." şeklinde düzenlenen hükme aykırı olarak düzenlendiğinden bahisle iadesine karar verilmiş ise de, mahkemesince ikinci kez iddianamenin iadesi yapılan sebebin, ilk kez iddianamenin iadesi gerekçeleri arasında yer almadığı, bu halde anılan Kanun'un 174/4. maddesinde, "Cumhuriyet savcısı, iddianamenin iadesi üzerine, kararda gösterilen eksiklikleri tamamladıktan ve hatalı noktaları düzelttikten sonra, kovuşturmaya yer olmadığı kararı verilmesini gerektiren bir durumun bulunmaması halinde, yeniden iddianame düzenleyerek dosyayı mahkemeye gönderir. İlk kararda belirtilmeyen sebeplere dayanılarak yeniden iddianamenin iadesi yoluna gidilemez" hükmüne nazaran, ilk kararda belirtilmeyen nedenlere dayanılarak iddianamenin iadesi karar verilemeyeceği gözetilmeksizin, itirazın belirtilen nedenle kabulü yerine, yazılı şekilde reddine karar verilmesinde isabet görülmemiştir. " denilmektedir.
Hukuksal değerlendirme;
5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 174. maddesi;
"(1) Mahkeme tarafından, iddianamenin ve soruşturma evrakının verildiği tarihten itibaren on beş gün içinde soruşturma evresine ilişkin bütün belgeler incelendikten sonra, eksik veya hatalı noktalar belirtilmek suretiyle;
a) 170. maddeye aykırı olarak düzenlenen,
b) Suçun sübûtuna etki edeceği mutlak sayılan mevcut bir delil toplanmadan düzenlenen,
c) Ön ödemeye veya uzlaşmaya tâbi olduğu soruşturma dosyasından açıkça anlaşılan işlerde önödeme veya uzlaşma usulü uygulanmaksızın düzenlenen, iddianamenin Cumhuriyet Başsavcılığına iadesine karar verilir.
(2) Suçun hukukî nitelendirilmesi sebebiyle iddianame iade edilemez.
(3) En geç birinci fıkrada belirtilen süre sonunda iade edilmeyen iddianame kabul edilmiş sayılır.
(4) Cumhuriyet Savcısı, iddianamenin iadesi üzerine, kararda gösterilen eksiklikleri tamamladıktan ve hatalı noktaları düzelttikten sonra, kovuşturmaya yer olmadığı kararı verilmesini gerektiren bir durumun bulunmaması halinde, yeniden iddianame düzenleyerek dosyayı mahkemeye gönderir. İlk kararda belirtilmeyen sebeplere dayanılarak yeniden iddianamenin iadesi yoluna gidilemez.
(5) İade kararına karşı Cumhuriyet Savcısı itiraz edebilir." şeklinde düzenlenmiştir.
CMK'nın 174. maddesinde iddianamenin iadesi müessesesi düzenlenmiştir. Bu kurumla, kamu davasının açılmasından evvel kanuni şartları taşımayan, yeterli bilgileri içermeyen ve hatalı düzenlenen iddianamelerin bir nevi süzgeçten geçirilip filtrelenerek yargının faaliyetinin hızlandırılması, makul sürede yargılamanın gerçekleştirilmesi, gereksiz davaların önüne geçilmesi, lekelenmeme hakkının korunması amaçlanmaktadır.
CMK'nın 174/2. maddesinde ise açıkça; suçun hukuki nitelendirmesi nedeniyle iddianamenin iade edilemeyeceği belirtilemektedir. Ceza muhakemesinde yaptığı soruşturmadan sonuç çıkarma görevi olan Cumhuriyet Savcısının, sonuç çıkarma aşamasında suçun hukuki niteliğini takdir etme hakkı da bulunmaktadır. Buna göre yapılan soruşturma sonucunda, tipik fiilin, Kanun’un hangi maddesindeki suçu oluşturduğunu Cumhuriyet Savcısı gösterecek, ancak hakim, bu gösterim ile bağlı olmayacaktır. Hakim, hükmünü, CMK’nın 225/1. maddesine göre; iddianamede unsurları gösterilen suça ilişkin fiil ve fail hakkında verecektir. Hakimin, Cumhuriyet Savcısının yaptığı nitelendirme ile bağlı olmadığı için iddianameyi bu yönde de iade edemeyeceği CMK’nın 174/2. maddesinde hüküm altına alınmıştır. CMK’nın 174. maddesinde iddianamenin iadesi sebepleri sınırlı sayıda gösterilmiştir. Bu sebepler dışında iddianamenin iade edilmesi ceza adalet sistemimizde kabul edilmemiştir. Bu açıklamalar doğrultusunda CMK'nın 174/4. maddesinde yer alan amir düzenleme karşısında ilk kararda belirtilmeyen sebeplere dayanılarak yeniden iddianame iade edilemeyeceğinden ... 2. Ağır Ceza Mahkemesi'nin 06.05.2021 tarih ve 2021/436 değişik ... sayılı itirazın reddi kararı hukuka uygun görülmediğinden tebliğnamedeki talebin kabulüne karar vermek gerekmiştir.
II- Sonuç ve Karar:
Yukarıda açıklanan nedenlerle;
... Cumhuriyet Başsavcılığı’nın, kanun yararına bozma isteği doğrultusunda düzenlediği tebliğnamedeki düşünce yerinde görüldüğünden,
1- ... 2. Ağır Ceza Mahkemesinin 06/05/2021 tarihli ve 2021/436 değişik ... sayılı kararının, 5271 sayılı CMK’nın 309. maddesi uyarınca BOZULMASINA,
2- Aynı yasa maddesinin 4-a fıkrası gereğince, sonraki işlemlerin mahallinde tamamlanmasına, dosyanın Adalet Bakanlığı'na sunulmak üzere ... Cumhuriyet Başsavcılığı'na TEVDİİNE, 12/04/2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.