Yargıtay 4. Ceza Dairesi 2021/39911 Esas 2022/9902 Karar Sayılı İlamı

KARAR
Hakaret suçundan sanık ... ... 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu'nun 125/1, 125/4 ve 52. maddeleri gereğince 2.800,00 Türk lirası adli para cezası ile cezalandırılmasına, sanık hakkında 5271 sayılı Kanun’un 231. maddesinin uygulanmasına yer olmadığına dair ... 32. Asliye Ceza Mahkemesinin 16/09/2020 tarihli ve 2019/421 esas, 2020/595 sayılı kararının Adalet Bakanlığı tarafından kanun yararına bozulmasının istenilmesi üzerine, ... Cumhuriyet Başsavcılığı'nın 07/09/2021 gün ve 2021/99015 sayılı tebliğnamesiyle dava dosyası Dairemize gönderilmekle incelendi:
İstem yazısında “ Sanığın adli sicil kaydında kasıtlı suçtan mahkumiyeti bulunması nedeniyle hakkında hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına yer olmadığına karar verilmiş ise de; 5271 sayılı Kanun’un 231/6. maddesindeki “Hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilebilmesi için; Sanığın daha önce kasıtlı bir suçtan mahkûm olmamış bulunması... gerekir.” şeklindeki düzenleme karşısında; sanığın adlî sicil kaydında görülen kasıtlı suç nedeniyle mahkumiyetine esas, ... 17. Asliye Ceza Mahkemesinin 23/05/2019 tarihli ve 2018/860 esas, 2019/475 sayılı kararının kesinleşme tarihinin 23/05/2019 tarihi olduğu, incelenen dosya kapsamında suç tarihinin ise, 06/09/2018 tarihi olduğu, bu halde, suç tarihi itibarıyla sanığın daha önce kasıtlı bir suçtan mahkum olduğunun kabul edilemeyeceği ve belirtilen nedenle söz konusu ilamın sanık hakkında hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına engel mahiyette olmadığı gözetilmeden, yazılı şekilde karar verilmesinde isabet görülmemiştir.” denilmektedir.
Hukuksal Değerlendirme:
5271 sayılı CMK’nın 231. maddesinde düzenlenen “hükmün açıklanmasının geri bırakılması” müessesesinin uygulanabilmesi için öncelikle,
- Sanık hakkında kurulan mahkûmiyet hükmünde, hükmolunan cezanın iki yıl veya daha az süreli hapis veya adli para cezasından ibaret olması,
- Suçun CMK’nın 231. maddesinin 14. fıkrasında yazılı suçlardan olmaması,
- Sanığın daha önce kasıtlı bir suçtan mahkûm olmamış bulunması,
- Sanığın hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına itiraz etmemesi,
- Suçun işlenmesiyle mağdurun veya kamunun uğradığı zararın, aynen iade, suçtan önceki hale getirme veya tamamen giderilmesine ilişkin koşulların birlikte gerçekleşmesi gerekmektedir.
Anılan bu objektif koşulların gerçekleşmesi ile birlikte ayrıca “Mahkemece, sanığın kişilik özellikleri ile duruşmadaki tutum ve davranışları göz önünde bulundurularak yeniden suç işlemeyeceği hususunda kanaate varılmasına” ilişkin takdire dayalı subjektif koşulun da gerçekleşmesi halinde “hükmün açıklanmasının geri bırakılması” müessesesinin uygulanması olanağı bulunmaktadır.
... Ceza Genel Kurulunun 16/02/2010 tarih ve 4/253-28 sayılı kararında da belirtildiği üzere, “sanık hakkında kurulan mahkûmiyet hükmünün hukuki bir sonuç doğurmamasını ifade eden ve doğurduğu sonuçlar itibariyle karma bir özelliğe sahip bulunan hükmün açıklanmasının geri bırakılması kurumu, denetim süresi içinde kasten yeni bir suçun işlenmemesi ve yükümlülüklere uygun davranılması halinde, geri bırakılan hükmün ortadan kaldırılarak kamu davasının 5271 sayılı CYY’nın 223. maddesi uyarınca düşürülmesi sonucunu doğurduğundan, bu niteliğiyle sanık ile devlet arasındaki cezai nitelikteki ilişkiyi sona erdiren düşme nedenlerinden birisini oluşturmaktadır. Koşullu bir düşme nedeni oluşturan “hükmün açıklanmasının geri bırakılması” müessesesi, objektif koşulların (mahkûmiyet, suç niteliği ve ceza miktarı, daha önce kasıtlı bir suçtan mahkûm olmama, sanığın kabulü, zararın giderilmesi) varlığı halinde mahkemece, diğer kişiselleştirme hükümlerinden önce ve re’sen değerlendirilerek, uygulanması yönünde kanaate ulaşıldığı takdirde, hiçbir isteme bağlı olmaksızın öncelikle uygulanmalıdır.”
Kanun yararına bozma konusu yapılan hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı verilebilmesi için, CMK'nın 231. maddesinde sayılan objektif ve subjektif koşulların birlikte gerçekleşmesi gerekmektedir. Objektif koşulların değerlendirilmesindeki hatalar kanun yararına bozma konusu olabilecekken, subjektif koşula yönelik hukuka uygun gerekçeler takdire ilişkin olduğundan, kanun yararına bozma konusu yapılamayacaktır. Bununla birlikte, sanık veya müdafiinin bu kurumun lehlerine uygulanmasına yönelik talepleri bulunması ve objektif koşulların oluşmasına karşın, koşullu bir düşme nedeni olan hükmün açıklanmasının geri bırakılması kurumunun tartışılmaması da, yargılama hukukuna ilişkin hukuka aykırılık kabul edilerek, kanun yararına bozma konusu yapılabilecektir.
İnceleme konusu somut olayda; mahkemece; mahkumiyeti halinde hükmün açıklanmasının geri bırakılmasını kabul eden sanığın adli sicil kaydında kasıtlı suçtan mahkumiyeti olduğundan bahisle yasal koşulları oluşmadığı belirtilerek hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına yer olmadığına karar verilmiştir.
Sanığın adli sicil kaydının incelenmesinde; kasıtlı suçtan mahkumiyetleri bulunmakla birlikte bu mahkumiyetlerin kesinleşme tarihlerinin kanun yararına bozmaya konu dosyanın suç tarihinden sonra olduğu ve bu hali engel teşkil etmediği anlaşılmakla; mahkemesince hükmün açıklanmasının geri bırakılması kurumunun kasıtlı suçtan mahkumiyeti bulunmama koşulu dışındaki objektif koşulları ve subjektif koşulları değerlendirerek bir karar vermesi gerektiği gözetilmeden sanığın kasıtlı suçtan mahkumiyeti bulunduğundan bahisle hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına yer olmadığına karar verilmesi hukuka aykırıdır.
Sonuç ve Karar:
... Cumhuriyet Başsavcılığı'nın kanun yararına bozma istemi doğrultusunda düzenlediği tebliğnamedeki düşünce yerinde görüldüğünden,
1- Hakaret suçundan sanık ... hakkında ... 32. Asliye Ceza Mahkemesinin 16/09/2020 tarihli ve 2019/421 esas, 2020/595 sayılı kararının 5271 sayılı CMK'nın 309. maddesi uyarınca BOZULMASINA,
2-Aynı Kanun maddesinin 4-b fıkrası gereğince, sonraki işlemlerin mahallinde tamamlanmasına, dosyanın Adalet Bakanlığına sunulmak üzere ... Cumhuriyet Başsavcılığı'na TEVDİİNE, 12/04/2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.