MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ



Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:

Yargıtay bozma ilamında özetle; "keşifte dinlenen mahalli bilirkişi ve tanıklar dava konusu 156 ada 14 parsel sayılı taşınmazın davacının babasından davacıya kaldığını, davacının önceleri buğday, arpa ve burçak ekmek suretiyle tarım yapıldığını ancak, hayvan gücünden yararlanılarak yapılan çiftçilik işinin terk edilmesinden sonra ise zeytinlik olarak kullandığını söylediklerine, dava dilekçesinde de bu taşınmazın davacıya babasından intikalen ve taksimen kaldığı açıklandığına göre; uyuşmazlık konusu taşınmazın intikal şeklinin (taksim, satış, bağış v.s.) üzerinde durulmasının dava şartı bakımından önemli olduğu belirtilerek; taşınmazın davacıya geçiş şeklinin mahkemece kendiliğinden araştırılıp belirlenmesi, davacının babası tarafından nizalı taşınmazın sağlığında davacıya satış ya da bağış yolu ile geçip geçmediği; böyle bir durum yok ise babasının davacı dışında başka mirasçısının bulunup bulunmadığı hususlarının açıklığa kavuşturulması ve toplanan deliller değerlendirilerek hasıl olacak sonuca göre bir karar verilmesi" gereğine değinilmiştir. Mahkemece bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonunda davanın kabulüne, çekişmeli 156 ada 14 parsel sayılı taşınmazın tapu kaydının iptali ile davacı adına tapuya tesciline karar verilmiş; hüküm, davalı Hazine vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Çekişmeli taşınmaz kadastro sonucu "çalılık" vasfı ile Hazine adına tespit ve tescil edilmiştir. Mahkemece çekişmeli taşınmaz üzerinde davacı lehine zilyetlikle mülk edinme şartlarının gerçekleştiği kabul edilmek suretiyle hüküm kurulmuş ise de; bir arazinin kullanım süresi ile niteliğini ve üzerindeki imar-ihya işlemlerinin tamamlandığı tarihi en iyi belirleme yöntemi hava fotoğrafları olduğu halde mahkemece uyuşmazlığın çözüme kavuşturulmasında hava fotoğraflarından yararlanılmamış olduğu gibi, çekişmeli taşınmaza komşu parsellerin kadastro tutanakları ve dayanakları ilk tesislerinden itibaren tüm tedavülleriyle birlikte getirtilmemiş, ziraat bilirkişisinden çekişmeli taşınmaz üzerinde bulunan zeytin ağaçlarının aşı yaşlarını da belirtir şekilde ayrıntılı ve gerekçeli rapor alınmamış, ayrıca taşınmazın 30 metre batısında orman parseli bulunmasına rağmen yöntemine uygun orman araştırması da yapılmamış olduğundan yapılan araştırma ve inceleme hüküm vermeye yeterli bulunmamaktadır. Eksik ve yetersiz bir incelemeye dayalı olarak karar verilemez.
Hal böyle olunca, doğru sonuca varılabilmesi için, öncelikle tespit tarihinden geriye doğru 15-20-25 yıl öncesine ait farklı tarihlerde çekilmiş en az üç adet stereoskopik çift hava fotoğrafı ile aynı tarihler arasında düzenlenen fotoplan, fotometrik ve fotogrametrik paftalar, hava fotoğrafları kullanılarak üretilmiş memleket haritaları ile temin edilebilen en eski ve yeni tarihli uydu fotoğrafları getirtilerek dosya arasına konulmalı, çekişmeli taşınmaza komşu parsellerin kadastro tutanakları ve varsa dayanakları ilk tesislerinden itibaren tüm tedavülleriyle birlikte temin edilmeli, dosya bu şekilde ikmal edildikten sonra mahallinde yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen, davada yararı bulunmayan şahıslar arasından seçilecek üç kişilik yerel bilirkişi kurulu ve taraf tanıkları ile bir fen, bir jeodezi ve fotogrametri mühendisi, orman bilirkişisi ile üç ziraat mühendisinden oluşacak bilirkişi kurulunun huzuruyla keşif yapılmalıdır. Keşifte, yerel bilirkişiler ve tanıklardan çekişmeli taşınmazın geçmişte ne durumda bulunduğu, öncesi itibariyle imar-ihyaya muhtaç yerlerden olup olmadığı, imar-ihyaya muhtaç yerlerden ise buna en erken ne zaman başlanıldığı ve imar-ihyanın ne zaman tamamlandığı, taşınmaz üzerindeki zilyetliğin hangi tasarruflarla kim tarafından ne şekilde sürdürüldüğü, taşınmazın öncesinin davacının murisine ya da başkalarına ait olması halinde zilyetliğinin davacıya ne şekilde intikal ettiği, muristen intikal etmesi halinde mirasçılar arasında taksim, bağış ya da satış gibi bir hukuki işlem bulunup bulunmadığı, taşınmazın sınırlarında geçmişten bugüne kadar herhangi bir değişiklik olup olmadığı hususları etraflıca sorulup maddi olaylara dayalı olarak açıklattırılmalı, bilirkişi ve tanık beyanları arasında çelişki olduğu takdirde yüzleştirme yapılmak suretiyle çelişkinin giderilmesine çalışılmalı, ziraat mühendisleri bilirkişi kurulundan çekişmeli taşınmazın eğimini, niteliğini, toprak yapısını, bitki örtüsünü, evveliyatı itibariyle imar-ihya gerektiren yerlerden olup olmadığını, imar-ihya gerektiren yerlerden ise imar-ihyanın hangi tarihte başlayıp tamamlandığını, ekonomik amaca uygun zilyetliğin hangi tarihten beri hangi tasarruflar ile sürdürüldüğünü ve çekişmeli taşınmaz üzerindeki ağaçların cinsini, yaşını, adedini ve aşı yaşlarını kesin olarak belirleyen, bilimsel verilere dayalı ve komşu taşınmazlarla mukayese edilecek şekilde düzenlenmiş rapor aldırılmalı, çekişmeli taşınmaz ve çevresinin yakın plan panoramik fotoğrafları çektirilip fotoğraflar üzerinde çekişmeli taşınmaz sınırları kabaca işaretlettirilmeli, orman mühendisi bilirkişiden dava konusu taşınmazın orman sayılan yerlerden olup olmadığını bildirir, orman yasaları karşısında taşınmazın durumunu açıklar, ayrıntılı rapor alınmalı, jeodezi ve fotogrametri mühendisi bilirkişiye yukarıda belirtilen tarihlerde çekilmiş hava fotoğrafları üzerinde stereoskop aletiyle inceleme yaptırılarak, çekişme konusu taşınmazın önceki ve şimdiki niteliğini, sınırlarını ve taşınmaz üzerinde sürdürülen zilyetliğin başlangıcını, şeklini ve süresini, varsa imar-ihyanın tamamlanma tarihini açıklayan rapor düzenlettirilmeli, sunulan raporda çekişmeli taşınmazın memleket haritası ve uydu fotoğrafları üzerindeki konumları gösterilmeli; fen bilirkişisinden keşfi takibe imkan verir kroki ve ayrıntılı rapor alınmalı; mahalli bilirkişi ve tanık beyanları, teknik raporlar ile komşu parsel tutanakları ve dayanak kayıtlarıyla denetlenmeli, çekişmeli taşınmazın muristen intikal ettiğinin belirlenmesi halinde öncelikle davacının aktif dava ehliyetinin bulunup bulunmadığı üzerinde durulmalı, yapılan araştırma ve inceleme neticesinde dava konusu taşınmazın öncesi itibariyle imar-ihyaya muhtaç yerlerden olduğunun anlaşılması halinde iktisap edilebilmesi için emek ve para sarf edilerek tarıma elverişli hale getirildikten sonra, tespit tarihine kadar yirmi yıllık kazandırıcı zamanaşımı süresinin davacı lehine nizasız, fasılasız ve malik sıfatıyla geçmesi gerektiği dikkate alınmalı, taşınmazın öncesinin imar-ihyaya muhtaç
yerlerden olmadığının tespit edilmesi halinde ise 3402 sayılı Yasa"nın 14. maddesinde öngörülen zilyetlikle kazanım şartlarının davacı lehine gerçekleşip gerçekleşmediği araştırılmalı, bundan sonra toplanmış ve toplanacak tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmelidir. Mahkemece bu hususlar göz ardı edilerek yazılı şekilde karar verilmesi isabetsiz olup, davalı Hazine vekilinin temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde görüldüğünden kabulü ile hükmün BOZULMASINA, 31.01.2019 gününde oybirliği ile karar verildi.